Zonnesteek

Scoutpedia.nl, dé Scouting wiki
Ga naar:navigatie, zoeken
De 5 van de EHBO
1.
Let op gevaar! 
2.
Wat is er gebeurd? 
3.
Stel gerust 
4.
Regel deskundige hulp 
5.
Help slachtoffer ter plaatse 
Let op, de getoonde medische informatie kan onjuist of onvolledig zijn en kan nooit informatie van een echte geneeskundige/deskundige vervangen. Gebruik Scoutpedia niet als bron voor gezondheids-informatie. Meer informatie op Scoutpedia.nl:Waarschuwing medische artikelen.

Een zonnesteek, hitteberoerte of zonneslag is een verzamelnaam voor ziekteverschijnselen die kunnen ontstaan als je teveel warmte of zonnestraling op je hoofd of je nek krijgt.

Wat is een zonnesteek?[bewerken | brontekst bewerken]

Bij een zonnesteek is je lichaamstemperatuur ernstig in de war, als gevolg van zonlicht en warmte. Je lichaamstemperatuur kan zelfs oplopen tot 42 graden Celsius. Dit is levensgevaarlijk, omdat mensen bij hogere temperaturen dood gaan.

Zonnesteken kunnen in verschillende gradaties voorkomen. Ze ontstaan meestal doordat mensen te veel in de zon zitten en te weinig drinken. Zonlicht is echter niet altijd nodig: ook als het binnen of in de schaduw simpelweg te warm is, kun je dezelfde verschijnselen oplopen. In zo'n geval wordt het echter geen zonnesteek genoemd, maar "oververhitting" of "door de hitte bevangen zijn".

Als het te warm is, raakt je lichaamstemperatuur in de war en wordt deze hoger. Door directe zonnestralen op je hoofd kan dit nog erger worden, waardoor je "temperatuurcentrum" in je hersenen van slag raakt. Komt de temperatuur boven de 40 graden, dan kun je epileptische aanvallen krijgen en in shock raken. Nog hogere temperaturen, zoals boven de 42 graden, kan je lichaam niet meer aan.

Hoe herken je een zonnesteek?[bewerken | brontekst bewerken]

Wanneer iemand bij het zonnebaden last krijgt van misselijkheid, hoofdpijn en/of duizeligheid is er waarschijnlijk sprake van een zonnesteek. In de mildste gevallen is het voldoende om de persoon die een zonnesteek heeft uit de zon te halen en in de schaduw of koelte te brengen. Ook te drinken geven zal helpen. Maar voor jonge kinderen en oudere mensen kan ook een milde zonnesteek levensgevaarlijk zijn. Haal er in zo'n geval altijd een dokter bij. Vaak spreekt men in mildere gevallen niet van een zonnesteek, maar van een hitteslag.

Ernstige zonnesteken kennen als symptomen behalve de bovengenoemde: sufheid, (hoge) koorts, snelle en oppervlakkige ademhaling en hartslag. Het beste is in zo'n geval de persoon uit de zon te halen, in een koele ruimte te brengen, en zijn lichaamstemperatuur te laten dalen. Dit kan door middel van een ventilator of eventueel door hem met natte handdoeken te bedekken. Zorg er hierbij wel voor dat de patiënt niet onderkoeld raakt. Ook moet de vochthuishouding op peil worden gebracht, dat wil zeggen: veel drinken. Het beste kan men aan het water wat zout toevoegen, omdat de patiënt veel zal zweten. Het is belangrijk een dokter de toestand te laten beoordelen.

Van een goed behandelde zonnesteek geneest men meestal binnen een paar dagen zonder naverschijnselen.

Praktische tips voor bv. kamp[bewerken | brontekst bewerken]

Een zonnesteek is vrijwel altijd te voorkomen door een T-shirt, een pet of hoed, halsbedekking en een zonnebril te dragen en minimaal 2 liter per dag te drinken. Wat extra zout helpt tegen uitdrogen. Ben je op kamp, dan pas je bij warm weer natuurlijk je programma op de temperatuur aan. Hieronder enkele tips:

  • Zorg dat de EHBO'er van jullie leidingteam heeft gezorgd voor zoutoplossing in de EHBO-kist, en weet hoe en wanneer dit gebruikt moet worden.
  • Hou extra drinkpauzes, of voeg meer drinkposten toe aan je hike.
  • Met zweten verlies je veel zout: Zorg dat de kinderen daarom extra zout binnenkrijgen, bijvoorbeeld door het uitdelen van zakjes chips, zoute drop enzovoort.
  • Geef als leiding het goede voorbeeld: drink veel en draag de juiste kleding.
  • Geef bij een hike iedereen een volle bidon of fles water mee, en zeg ze dat hij leeg moet zijn wanneer ze bij die-en-die post aan zijn gekomen, en laat ze op die post weer bijvullen.
  • Instrueer de ploegleider dat deze de verantwoordelijkheid heeft dat de ploeg ieder kwartier minstens een slok van zijn water heeft genomen.
  • Zorg vantevoren dat je voor noodgevallen niet alleen een regenprogramma bij de hand hebt, maar ook een zonnesteekprogramma met bijvoorbeeld waterspelletjes om op over te gaan als het te warm wordt voor het reguliere programma.
  • Verzin een spelvorm om de kinderen te leren wat ze moeten doen als er echt iemand een zonnesteek heeft. En betrek hier ook de EHBO-doos in.
  • En als je toch bezig bent, combineer je drink- en kledingacties (posten, pauzes, spelletjes) ook meteen met acties voor insmeren, in-de-schaduw-acties, teken-acties en andere zaken die er bij warm weer extra hard nodig zijn!
  • Verplaats indien mogelijk programmaonderdelen van midden op een (open) veld, naar plekken met beschutting van bomen. Let bijvoorbeeld op waar je 's middags een bouwwerk laat pionieren.


Bron

Cookies helpen ons onze services aan te bieden. Door onze services te gebruiken stemt u in met het gebruik van onze cookies.