Bewerken van EHBO

{{WMA}}
'''EHBO''' of '''Eerste Hulp bij Ongelukken''' is een vrij complex onderwerp. Het is nu eenmaal een onderwerp waarbij de goede uitvoering van levensbelang kan zijn, en waar die uitvoering niet alleen afhangt van hoe goed je het hier leest, maar ook nog eens van regelmatige oefening. 

Hier wordt daarom alleen de rol van EHBO binnen scouting uitgelegd, en een aantal basisprincipes van hulpverlening. Het in detail uitleggen wat je moet doen in geval van nood gaat hier misschien te ver. Het is dan handiger om de op deze pagina's genoemde links te volgen naar professionele EHBO pagina's. Gebruik echter nooit informatie van het web als enige bron voor geneeskundige informatie.

Maar zelfs als je niet het insigne EHBO hebt zijn er altijd slimme en minder slimme dingen die je kan doen wanneer je eerste hulp gaat geven. Zelfs als je denkt dat je er geen verstand van hebt kan je meer doen dan je misschien denkt. Het belangrijkste is om rustig te blijven, even goed na te denken en dan te handelen. Onderstaande tips zijn altijd een goede leidraad om op te treden.

[[Bestand:InsigneEHBO.jpg|thumb|EHBO vaardigheidsinsigne]]

== De vijf belangrijkste punten van EHBO ==
''zie ook [[De 5 van de EHBO]]''

{{EHBO5}}
Je moet goed op de volgende vijf punten letten als er hulp van je verwacht wordt:

=== Let op gevaar! ===
Er is zojuist blijkbaar een ongeluk gebeurt; zorg dat het niet erger wordt! Let op je eigen veiligheid, dan die van de omstanders en die van het slachtoffer. Het is heel erg belangrijk dat je ervoor zorgt dat er niet nog meer slachtoffers komen. Daarom let je pas als laatste op de veiligeid van het slachtoffer. Deze is namelijk al slachtoffer. Dat wat het ongeluk veroorzaakt heeft (verkeer, [[Kampvuur aansteken#Vuur doven|brand]], elektriciteit, gevaarlijke gassen, enz) kan nog steeds een gevaar vormen.

=== Wat is er gebeurd? ===
Kijk goed wat er gebeurd is: observeer de omgeving, stel zo mogelijk vragen aan het slachtoffer en aan omstanders. Probeer ook te bekijken wat het slachtoffer mankeert. Hoe beter je weet wat er gebeurd is, hoe beter je kan bepalen hoe je kan helpen.

=== Stel gerust ===
Het slachtoffer zal waarschijnlijk geschrokken zijn. Probeer hem dus gerust te stellen, vraag naar zijn naam en blijf praten om hem bij bewustzijn te houden. Vertel dat je hulp hebt ingeschakeld en wat je doet om zo goed mogelijk te helpen.

=== Regel deskundige hulp ===
Er zal mogelijk (meer deskundige) hulp bij moeten komen. Zo mogelijk blijft de meest deskundige hulpverlener bij het slachtoffer, en gaat iemand anders hulp halen (bijv. door 112 te bellen). Laat degene die hulp gaat halen duidelijk omschrijven wat er aan de hand is. Bij contact met 112 geef je eerst aan waar je bent en welke hulp je nodig hebt. Nadat je naar de juiste hulpdienst bent doorverbonden (en als zij het nodig vinden halen ze er zelf nog andere hulp bij) geef je aan wat er precies aan de hand is. Wie ben jezelf, wat is er gebeurt (soort ongeval en aantal slachtoffers) en waar dat precies is. Degene die hulp gehaald/gebeld heeft moet altijd terug naar de plaats van het ongeval om te vertellen dat er hulp onderweg is. Laat eventueel iemand de ingeroepen hulp opwachten en naar de plaats van het slachtoffer begeleiden.

=== Help slachtoffer ter plaatse ===
Bij zwaardere ongevallen is het niet verstandig om het slachtoffer te verplaatsen, tenzij deze in de huidige positie nog meer kans op letsel loopt. Dat kan bijvoorbeeld zijn als er gevaar voor brand is in de directe omgeving.
Als je iemand dan moet vervoeren is het van belang dat met name rug en nek zo stabiel en recht mogelijk blijven. In het Werkboek scouts wordt de greep van Rautek genoemd, maar daarbij worden afbeeldingen van de brandweergreep getoond. Bij de eerste greep wordt het slachtoffer van achter benaderd en met de voeten over de grond weggesleept. Bij de brandweergreep wordt het slachtoffer over de nek van de hulpverlener getild een vrij van de grond meegenomen. Daarbij wordt de rug van het slachtoffer meer gekromd.

== Benaderingsmethodiek voor gevorderde EHBO'ers ==
Wereldwijd werken eerstehulpverleners van eerstehulporganisaties, ambulancediensten en ziekenhuizen met basisregels waarin de evidence-based ABCDE-methodiek, AMPLE-, AVPU- en MIST-protocollen zijn opgenomen. Ook verschillende EHBO-opleidingsorganisaties in Nederland werken volgens deze methodieken en protocollen.

Over het algemeen werkt men als volgt:

# Veiligheid
# Benaderen slachtoffer; indicatie letsels en/of stoornissen en melding
# ABC(DE)-methodiek (w.o. AMPLE/AVPU)
# Secundaire en tertiaire letsels
# Bewaking
# Overdracht (MIST/SBAR)

== Het ABCDE-protocol ==
De ABCDE-methodiek is een werkwijze waarbij hulp wordt verleend met het principe "treat first what kills first". Met andere woorden: eerst de primaire (levensbedreigende) en vervolgens de secundaire c.q. tertiaire (niet-direct c.q. niet-levensbedreigende) letsels en stoornissen. Deze handelwijze heeft belangrijke voordelen omdat - naast een duidelijke houvast - door het volgen van deze methodiek (bijna) alle letsels en stoornissen ermee kunnen worden onderkend en behandeld.

=== A : Airway Maintenance with Cervical Spine Protection ===
Hieronder vallen de handelingen die er zorg voor dragen dat de wervelkolom geïmmobiliseerd wordt en dat de luchtweg van een slachtoffer openblijft. Letsels/stoornissen die een open luchtweg kunnen bedreigen, zijn verslikking of aangezichtsletsels, maar ook bijvoorbeeld zwelling door allergieën of inademing van (rook)gassen of (giftige) dampen.

=== B : Breathing (ademhaling) ===
Hieronder valt het beoordelen van de ademhaling en de handelingen die ervoor zorgen dat een slachtoffer kan blijven ademen of wordt beademd. Letsels/stoornissen die ademhalingsstoornissen kunnen veroorzaken, zijn traumaletsels, hoog-energetische letsels of vergiftigingen.

=== C : Circulation (circulatie) ===
Hieronder valt het beoordelen van de bloedsomloop en de handelingen die de bloedsomloop ondersteunen. Belangrijk daarbij is de bloeddruk en de pols, gelet op frequentie, volume en regelmaat. Oorzaken kunnen zijn: hartritmestoornissen, hartfalen, hartstilstand, shock, afknelling en ernstige bloedingen.

=== D : Disability (bewustzijn) ===
Hieronder valt het beoordelen van het bewustzijn. Dit wordt beoordeeld door middel van de AVPU- of EMV-score. AVPU staat voor Alert, Verbaal, Pijnprikkel en Unresponsive (reageert niet). AVPU en EMV zijn methodes om het bewustzijn te bepalen.
Letsels/stoornissen die bewustzijnsstoornissen kunnen veroorzaken zijn traumaletsels waaronder hersenletsels, vergiftigingen (drugs), hartproblemen, suikerziekte, beroerte en shock.

=== E : Exposure / Environment (blootstelling / omgevingsfactoren) ===
Hierin valt het top-tot-teen onderzoek en de handelingen die betrekking hebben op (het voorkomen van) koude- en warmteletsels, alsmede het verzorgen van wonden, kneuzingen, breuken en andere letsels.

== EHBO-protocollen ==
{| class="wikitable"
|-
| '''EMV''' || Eye, Motor, Verbal || Glasgow Coma Scale, het niveau van bewustzijn
|-
| '''AVPU'''   || Alert, Verbal, Pain, Unresponsive || niveau bewustzijn
|-
| '''PEARRL''' || Pupils Equal And Round and Responsive to Light  || tekenen van verhoogde hersendruk en hersenletsel
|-
| '''AMPLE'''  || Allergy, Medication, Past, Last meal, Events || uitvragen slachtoffer/patiënt
|-
| '''MIST'''   || Mechanism, Injuries, Signs and Symptoms, Treatment || overdracht
|-
| '''SBAR'''   || Situation, Background, Assessment, Recommendation  || overdracht
|}

== zie ook ==
* [[EHBO kist]]
* [[EHBO insigne]]
* [[Bedrijfshulpverlening]]
* [[Landelijk team vakopleiders EHBO]]
* [[MES]]
* [[FRET]]

== Handige links ==
* [http://www.ehbo.nl/Brochures/Spelenboek.pdf EHBO-spelletjes] om spelenderwijs wat over EHBO te leren
* [http://mes.scouting.nl Medische en EHBO Stam]
* [http://www.ehbo.nl EHBO site van het Oranje Kruis]
* [http://www.ehbonationalebond.nl/ Nationale bond EHBO]
* [http://www.koninklijke-ehbo.nl/ Koninklijke Nederlandse Vereniging EHBO]
* [http://www.eerstehulpwiki.nl Eerste Hulp Wiki]
{{Link portaal Scoutingtechnieken}}

[[Categorie:EHBO]]

[[da:Førstehjælp]]
[[de:Erste Hilfe]]
[[en:First aid]]
[[eo:Sukuro]]
[[fi:Ensiapu]]
[[fr:Secourisme]]
[[scout-o-wiki:Erste Hilfe]]
[[sv:Första hjälpen]]