Eerste Nederlandsche Meisjes Gezellen Vereeniging

De Eerste Nederlandsche Meisjes Gezellen Vereeniging (E.N.M.G.V.) was de eerste landelijke vereniging voor meisjes bij scouting.

Geschiedenis

Toen in 1910 de eerste scoutinggroepen voor jongens werden opgericht, volgden spoedig ook groepen voor meisjes. Zo werd in 1911 in Leiden de Leidsche Meisjes Gezellen opgericht en in 1912 de Rotterdamsche Meisjes Padvinders, Amsterdamsche Meisjes Gezellen, de “Haagsche Speursters en de Amerfoortsche Padvindsters. Als voorbeeld dienden de Engelse Girl Guides en de Amerikaanse Camp Fire Girls.

Groepsfoto van het bestuur van de Meisjes Gezellen Vereeniging op het Tuinfeest

In een poging om tot een landelijke samenwerking van al deze nieuwe scoutingverenigingen voor meisjes te komen, richtte mevrouw Adée Muller-van Geuns in 1911 in Den Haag de Eerste Nederlandsche Meisjesgezellen Vereeniging op. Begin 1914 sloot Mevr. M.E.A. Cijfer-van Wijngaarden met 65 meisjes in twee groepen uit Amsterdam zich aan. De landelijke samenwerking kwam echter niet goed van de grond. Een echte landelijke vereniging voor meisjes kwam er pas in 1916, toen op 31 januari in Amsterdam Het Nederlandsche Meisjesgilde werd opgericht. De Haagse meisjesgezellen hielden onder leiding van mevrouw Manna de Wijs-Mouton op 23 maart 1923 een zanguitvoering in het theater Herengracht in Den Haag. De ENMGV heeft waarschijnlijk nog bestaan tot midden jaren '20 van de twintigste eeuw als een klein groepje dat nog zo af en toe met elkaar kampeerde. Mogelijk hield het einde van deze vereniging verband met het failliet van de echtgenoot van de hoofdleidster Adée Muller-van Geuns en dat door financiële nood haar gezin in die periode naar Eerbeek verhuisde. Het leiden van de vereniging schoot er daarbij ongetwijfeld in.

Uniform

Tuinfeest van de Meisjes Gezellen Vereniging te Den Haag, 1911

Feestelijke installatie

Een document uit 1911 wat in het bezit is van het Scouting Museum Nederland beschrijft hoe het uniform van de E.N.M.G.V. eruit ziet:

Uniform ENMGV, Den Haag, 1911 Witte of blauwe blouse, blauwe rok, hemelsblauwe das of halsdoek, Gordel met beursje, Witte ransel met een blauw kruis. Een lichten stok bij wandelingen; een wandelstok bij 't zich begeven naar bijeenkomsten. Schouderlint met de kleuren hunner ronde op den linkerschouder. Voor den arbeid binnenshuis en op de straat de kleuren der strik aan hun wandelstok en bij wandelingen zonder strik. Breeden matrozenhoed met de kleuren hunner ronde. Handschoenen met kappen. Dezen zijn verplichtend voor alle werk buitenshuis, behalve bij kampeeren. Op de linkerborst dragen zij, op een rond lapje laken, de geborduurde. bloem hunner orde,. Elke ronde heeft een eigen vlag: een driehoek met de bloem harer ronde. De vlag der MGV draagt op een witten ondergrond een lichtblauw schild, omgeven door een gouden schakel. In rondschrift de spreuk "Volhardt en Waakt" en in het midden een madeliefje met witte blaadjes en gouden hart. De leidsters dragen witte strikken. De 2e leidster twee strepen; de 1e rondeleidster één streep op de linkermouw. De hoofdleidsters dragen geen strikken, doch een witte knoop met goud kruis als kenteeken.

De meisjes-gezellen worden verdeeld in:

• A - Jongeren, B - 2e klasse M.G.,C - 1e klasse M.G.
• Jongeren: Kenteeken, een broche in de vorm van een madeliefje,
• 2e klasse: een lichtblauw lapje laken als schild, los genaaid op de linkermanchet, Op dat schildje een madeliefje, witte blaadjes met gouden hartje,
• 1e klasse: idem, rond het schild een gouden schakelketting met rondschrift "Volhardt en Waakt".

Extra kenteekenen:

1. Wit kruis op rooden band (Ambulance, Nurse, Wasch, Verplegen, Koken),
2. Groen en oranje schouderkoord voor Fietsen, Administratie
3. Orde van de Zilveren Burcht (alle l 8 vaardigheden),
4. Reddingsring in de vorm van een schakel,

Verdienste teekenen:

Een gouden ringetje om de slip harer halsdoek voor een groote daad.

Groepen en ledenaantallen

Een groep bestond uit ronden, deze ronden konden bijvoorbeeld Iris, Hulst. Klaproos, Viooltje, Zonnebloem, Primula, Narcis, Chrysant of Korenbloem heten.

in 1911 waren minstens 60 meisjes lid.

In 1913-1914 waren er vier groepen van maximaal 24 meisjes en twee leidsters. Er werd in dat jaar drie keer met een groep van 22 meisjes in Eerbeek gekampeerd. In de winter werd de blauwe blouse gedragen en in de zomer en bij feestelijke gelegenheden de witte blouse. Op 1 maart 1913 werd een clubhuis aan de Buys Ballotstraat 2 (hoek Valkenboslaan) in Den Haag betrokken. In dit huis waren 8 vertrekken ingericht; voor iedere ronde één en verder een bestuurskamer. Deze werd ’s Winters ’t meest gebruikt. Er waren dus iets tussen de 66 en 96 meisjes lid.

In 1919 had de vereniging 50 leden en was lid van de Nationale Vrouwenraad van Nederland.

Bestuur

1 Maart 1913-1 Maart 1914.

• Mevr. Adée Muller-van Geuns, Presidente, Laan van Meerdervoort 336, Den Haag
• Mevr. C. van Paasschen-Vos, Vice-Presidente, Hooge Westeinde 20, Den Haag
• Mevr. Naatje Kessler-Salmon, Secretaresse
• Mevr. Nancy Tavenraat-Hoogewerff, Penningmeesteresse
• Mevr. W.C. Campioni-Kerlen
• Mevr. A.J.C.F. Jacometti-Koster
• Mevr. M.E.A. Cijfer-van Wijngaarden, voorzitster der Amsterdamsche Meisjes-Gezellen
• Mej. N. Burgersdijk
• Mej. A. Cramerus
• Mej. A. Zoethout
• De heer W. de Vries, rechtskundig adviseur

Leidsters

• Mevr. A. Muller-van Geuns, Hoofdleidster
• Mevr. Manna de Wijs-Mouton
• Mevr. E. Gelderman
• Mej. Anneke Muller
• Mej. Péronne Arntzenius
• Mej. Constance Arntzenius
• Mej. Mies Tavenraat

Leerling-Leidsters

• Miep Treur
• Lucie Muller
• Betsy Ros
• Henny Jansen

Tot zijn overlijden in 1913 was de echtgenoot van Manna de Wijs-Mouton penningmeester van de vereniging.

1916

• Voorzitster: Mevr. A. Muller-van Geuns
• Secretaris: W. de Vries

1917

• Voorzitster: Mevr.A. Muller-van Geuns
• Secretaris: Mevr. L.E. Hoorweg-Termijtelen

1918

• Voorzitster: Mevr. A. Muller-van Geuns
• Secretaris: Mevr. C. van Paasschen-Vos

Bronnen en referenties

• Meisjesuniform E.N.M.G.V. in 1911 (nationaalmuseum.scouting.nl)
• Korte ontstaansgeschiedenis van het E.N.M.G.V. (scoutmuseum.nl)
• Algemeen Handelsblad 14-05-1931
• Vrouwenjaarboekje voor Nederland, jrg 14, 1918, 1918

Eerste Nederlandsche Meisjes Gezellen Vereeniging

Meisjes Gezellen Vereeniging