Oorspronggroep

De Oorspronggroep is een Katholieke Verkenners groep opgericht op Huisterheide, Skarsterlân gelegen tussen Joure en Sint Nicolaasga. De naam van de groep is ontleend het gebouw waar ze waren gehuisvest, de voormalige stoeterij 'de Oorsprong'.

Oprichting

De Oorspronggroep werd formeel opgericht op 16 november 1935 «woensdagavond om 8 uur» door W. de Hoop te Huisterheide. Deze W. de Hoop was de eerste hopman van de groep, en mogelijk was hij onderwijzer in St. Nicolaasga en Echten, vanaf 1 december 1938 in Sassenheim (Z-H). Oubaas was B. (Barend) Hopperus Buma. Hij was van 1934-1940 burgemeester van de gemeente Doniawerstal (waar Huisterheide onder viel), van 1940-1941 burgemeester van de gemeente Haskerland en van 1941-1955 burgemeester van Smallingerland. Ook Jonkheer van Eysenga uit Sint Nicolaasga (die woonde in het buurtschap Huisterheide (bij de 3-sprong van de wegen naar Sint-Nicolaasga-Joure-Langweer) was betrokken bij de groep. De Oorspronggroep had leden uit o.a. Heerenveen en Joure. In de krant "De Nederlander" van 29 aug 1938 staat in een artikel over Burgemeester Buma staat onder het kopje de Vegelinbosschen: "In 1885 werd () door de heren C. van Eysinga en A. vegeling van Claerbergen de paardenstoeterij 'De Oorsprong' aangelegd. Sedert een aantal jaren doet dit mooie terrein met zijne gebouwen niet meer als stoeterij dienst maar het wordt nog dikwijls afgestaan voor veekeuringen en padvinders."

AantekeningenbladHaasdijk

Over de naam «Oorspronggroep»

In 1884 werd door Jonkheer Cornelis van Eysinga uit Huisterheide en Jonkheer Vegelin van Claerbergen de “Vereniging tot veredeling van het Friese paardenras in Doniawerstal” opgericht. Deze Jhr Vegelin van Claerbergen was mogelijk de burgemeester van de gemeente Haskerland met dezelfde naam. De eerste aankoop was een Friese stamboekhengst, genaamd Graaf Adolf 21. Deze aankoop werd in 1885 gevolgd door de oprichting van Stoeterij (paardenfokkerij) “De Oorsprong”. Doel was het behouden van het met uitsterven bedreigde Friese paardenras. De Stoeterij was in gebruik tot ca. 1930 (mogelijk omdat jonkheer Cornelis van Eysinga (1847-1930) in 1930 overleed. Hierdoor was het gebouw van de voormalige stoeterij beschikbaar als clubhuis voor de verkenners van de groep toen deze in 1935 werd opgericht. Na enkele andere functies is uiteindelijk het gebouw enkele jaren geleden -na een grondige verbouwing- in gebruik genomen als hotel en heeft het zijn oorspronkelijk naam “de Oorsprong” weer teruggekregen.

Installatieaktie Max Heslinga

Deelname WereldJamboree 1937

De Oorspronggroep nam in 1937 deel aan de 5e Wereldjamboree in Vogelenzang/Haarlem in 1937 samen met de Greate Pier-groep uit Sneek. De Leeuwarder Courant van 17 maart 1937 beschrijft dat er toen in Joure een Jamboreeavond werd gehouden door Jonkheer P.B.J Vegelin van Claerbergen, die tegelijk ook voorzitter was van "de plaatselijke commissie voor de Jamboree". In het zelfde artirkel wordt de heer Nijholt genoemd als "hopman van de plaatselijke groep alhier" (waarmee Joure werd bedoeld). Deze P.B.J. Vegelin van Claerbergen was jhr. Pieter Benjamin Johan Vegelin van Claerbergen (1878-1942), burgemeerster van Haskerland. Van de Oorspronggroep namen deel aan de Jamboree: V. a Nij(e)holt (Hopman), W. de Hoop (Vaandrig, eerder was hij hopman), Tj. Schotanus, G. Busser, Br. Bijkersma, J. Bijkersma, H. Visser, Th. Schaap, G. Ferwerda, J. Ferwerda, Dik Kiewiet de Jonge (Heerenveen), S. v.d. Veer, J. v.d. Veer, A. Bakker, Henk Haasdijk (Joure), W. Koopman, P. van Baarsel, C. Busser, Max Heslinga (Heerenveen). De Oospronggroep reisde per tram van Joure naar Sneek, en voegde zich daar bij de Greate Pier groep. De namen van de deelnemers van die groep zijn helaas niet bekend. Samen reisde de 2 groepen per bus naar Vogelensang. Deelnemer Max Heslinga uit Heerenveen schreef hierover een reisverslag, en verder een ca. 500 pagina's dik kampverslag. Op de laatste avond van de Jamboree nam Lord Baden-Powell deel aan he laatste kampvuur, en toe dit werd gedoofd namen vele verkenners een wat houtskool mee (destijds een padvinders-gebruik; bij de Pinksterfik van het NPK wordt elk jaar een stukje van het vuur bewaard en het jaar derop weer in het volgende vuur geplaatst). Max Heslinga nam ook wat houtskool mee uit dit Jamboree-kampvuur, en dat is 80 jaar later doorgegeven aan Scouting Van Maasdijk in Heerenveen.

Einde van de groep

26 mei 1938 werd er bij Huis ter Heide een "WelpenJamboree" gehouden met totaal 84 welpen. In 1938 richtten 2 leden van de Oorsprong een nieuwe groep op in Heerenveen, en waren zelf waarschijnlijk geen lid meer van de Oorspronggroep.

In krantenartikelen in de Leeuwarder Courant en Hepkema's Courant wordt de Oorspronggroep voor het laatst genoemd in 1939. Waar de groep was gevestigd is niet altijd even duidelijk in de persberichten; er wordt zowel Joure, Huis Ter Heide/Huisterheide als St Nicolaasga genoemd, als ook "Langweer, Joure, Huisterheide en St Nicolaasga" bij elkaar. De laatste aantekeningen van de groep vermelden:

• 15 maart 1940: Oubaas benoemd tot burgemeester van Haskerland. Dit betreft B. Hopperus Buma. Zijn vrouw was Akela. Daarna werd hij burgemeester in Smallingerland.
• P.W. van Baarsel en J. Bijkersma betalen contributie voor de VT (Voortrekkers) vanaf 1 april 1940
• G.G.J. Ferwerda en W.T. Koopmans betalen contributie voor de VT vanaf 13 april 1940.

Waarschijnlijk is de groep net als veel andere padvindersgroepen in Nederland in april 1941 ontbonden.

Na de 2e wereldoorlog waren 2 "hoofdspelers", hopman de Hoop en Oubaas Buma niet meer woonachtig in de gemeente Doniawerstal (De Hoop was onderwijzer en verhuisde naar Zuid-Holland), en was Jhr Vegelin van Claerbergen overleden. Mogelijk dat daardoor de Oorspronggroep niet meer tot leven kwam. In Joure en Heerenveen ontstonden na de oorlog diverse nieuwe scoutinggroepen.

Volgens een bericht uit de Leeuwarden Courant van 03-04-1956 "Padvinders van Burmania" werden er bij Huis ter Heide ("Stoeterij De Oorsprong") ook Friese jamborees en andere kampen gehouden.

Verdere gegevens over de Oorspronggroep zijn helaas vooralsnog niet bekend.

Oprichting van de Van Maasdijkgroep in Heerenveen

In januari 1938 richtte 2 leden van de Oorspronggroep die deel hadden genomen aan de Wereldjamboree in 1937 in Vogelenzang (Max Heslinga en Dik Kiwiet de Jonge) een nieuwe padvindersgroep op in Heerenveen: de Van Maasdijkgroep (tegenwoordig Scouting Van Maasdijk in Oranjewoud vlakbij Heerenveen). Daardoor staat de Oorspronggroep uit Huis ter Heide (opgericht 1935) aan de basis van de Van Maasdijkgroep in Heerenveen (opgericht 1938) en daardoor indirect ook aan Scouting Polaris in Heerenveen (voortgekomen uit de Van Maasdijkgroep in 2018). De eerste hopman van deze nieuwe Van Maasdijkgroep was Bauke Wiarda, stuurman van de Greate Pier in Sneek. Zeer waarschijnlijk kenden deze mensen elkaar van de WereldJamboree in Haarlem.

Zie ook

• Scouting de Borgergroep in Joure
• Scouting Van Maasdijk in Heerenveen (Van Maasdijkgroep)
• Scouting Greate Pier in Sneek

Bronnen en referenties

Noordelijk Pinkster Kamp

Voortrekker