Padvinders Postdienst

De Padvinders Postdienst was actief in de weken en maanden na de Tweede Wereldoorlog. in sommige steden onderdeel van de 'Ordonnansdienst'(*) van De Nederlandse Padvinders.

Het oudste poststuk dat door scouts werd bezorgt werd verzonden vanuit Londen op 24 december 1944 en bezorgd in de omgeving van Nijmegen. volgens de stempel op het stuk op 5 januari 1945.

(*) Ordonnans = De ordonnans is een persoon die eenvoudige taken uitvoert ter ondersteuning van de legerleiding, zoals berichten bezorgen.

Rotterdam

In oktober 1944 besloten enkele leiders van de NPV, district Rotterdam, voorbereidingen te gaan treffen voor een ‘Padvinders Hulpdienst’. Ze zouden zodra het kon de geallieerden troepen te hulp staan. Wat ze precies voor hulp wilde bieden was nog niet bedacht.

Mogelijk communicatie diensten, hulp aan gewonden of hulp bij voedsel verspreiding.

In april 1945 werden deze nog vage plannen besproken met het ‘Centraal Overleg’. Dit overleg bestond uit een verzameling van Rotterdamse jeugd verenigingen. De plannen werden de basis voor dergelijke diensten voor alle jeugdverenigingen.

De Padvinders Postdienst werd uiteindelijk een onderdeel van de Jeugdhulp Rotterdam. Die hadden hun centrale post in aan de hofijk nummer 11. Ze starte met hnun diensten op 10 mei 1945. In die eerste dagen was het erg ongeorganiseerd maar er werden al honderden brieven ontvangen.

Het was in eerste instantie niet verwacht dat de jeugdhulp postdiensten zou gaan verrichten. Toen op dag twee, bleek dat dit toch zeer gewenst was werd op verzoek van de Centrale leiding, de heer D.p. Heyink aangesteld als Postmeester.

3 dagen later op de 14de mei had de dienst zich zo georganiseerd dat er verschillende kleuren stempels werden gebruikt en er vijf onderbureau’s werden gebruikt voor de binnenstedelijke post en voor landelijke post werd een provinciale indeling gemaakt. De stempels werden speciaal ontworpen en uit linoleum gesneden door de heer A. Van Eijnsbergen. De ronde stempel had rondom de tekst ‘Padvinders • 1945 • Postdienst • Rotterdam’ en in het midden een pijlkop. De internationale stempel droeg de sub-tekst ‘Scouts Orderly Troops • Boy Scouts’

Voor het zuiden van het land moest een omweg gemakt worden via Utrecht, Nijmegen en ’s-Hertogenbosch waar de normale postrijen al functioneerde. Post voor Brabant en Zeeland werd dankbaar doorgegeven aan luitenant Kavelaars van de ‘Communication Affairs Troop’. Ook oud padvinder van der Poort nam de post mee naar Vucht.

De aantallen liepen al snel op. Op 10 mei werden er 900 stukken behandeld, de 16de waren dit er al 5800. De record dag was op 18 mei. Die dag werden er 9265 stukken getest.

De stadsposterijen van Rotterdam werden tegen de 17de mei alweer hersteld en de stedelijke post verliep vanaf die dag weer als vanouds. Er bleef nog genoeg werk over voor de padvinders. Onder andere het Rode Kruis leverde nog een overvloed aan werk in de vorm dan 25 woorden formulieren. En de pakketpost ws nog belangrijk.

De werkzaamheden van de Padvinders Postdienst waren niet heel lang noodzakelijk. Op 25 mei 1945 werden de diensten weer gestaakt. De landelijke posterijen hadden hun werkzaamheden weer op orden en namen hun taak weer op zich.

de leden van de Jeugdhulp kregen op 29 maart 1948, 32 Prins-Bernhard-dassen uitgereikt voor hun werk in de bevrijdingsdagen.

Nationaal

Ook in andere steden zoals Gouda (boven ijssalon “Het Beertje” op de Markt) was tussen 9 mei en 1 juni 1945 een noodpostkantoor. In Nijmegen was een afdeling van 'Ordonnansdienst' van de Nederlandse Padvinders. Uit de stempels op het 'oudste padvinders poststuk' is op te maken dat er ook in Amersfoort, Amsterdam, Breda, Delfs, Dordrecht, Grave, Den Haag, Nijmegen, Schiedam, Utrecht en Vlaardingen padvinders actief waren in de postrijen. Wanneer de eerste postdienst begon is niet bekent.

Internationaal

Het leek wel een internationale organisatie. In de eerst dagen van de Dienst werden er poststukken uit Frankrijk ontvangen en er vertrokken brieven naar Spanje, Zwitserland en de Verenigde Staten. Ook gingen er poststukken over de rest van de wereld allemaal door de vingers van de padvinders, die alles netjes verwerkte en afstempelde.

Scouting in de Tweede Wereldoorlog

Voor meer informatie over Scouting in de Oorlogsjaren zie; Scouting in de Tweede Wereldoorlog.

Bronnen en referenties

• De officiële Noodpostdienst, uitgevoerd door de Padvinders; mei 1945 te Rotterdam.
• Scouts in de hulpverlening, Padvinderspostdienst

Padvinders Postdienst

De Nederlandse Padvinders

Neutrale Padvinders Vereeniging