Cor Wolzak
Cor Wolzak was een zakenman, stichter van Kampeercentrum Coldenhove en oubaas bij Fergusongroep
Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]
In september 1912 vertrekt hij naar Nederlands-Indië en handelde daar in gloeilampen en radio's[1][2][3]. Daarnaast had hij zijn eigen radiostation. In 1913 trouwde hij met Leentje van der Veen[4]. Zij begon vervolgens een damesmodezaak[5]. Samen kregen zij in Batavia twee zonen en een dochter: Kees, Jan en Dini. Zij kwamen in 1926 weer terug naar Nederland. Zoals velen die uit Nederlands-Indië kwamen, gingen zij in Den Haag wonen. Leentje overleed in 1936. Op 4 maart 1938 hertrouwde hij in Den Haag met Grietje Wilhelmina (Gre) van Buuren[6]. Gre was in Den Haag geboren[7]. Op 9 maart 1938 verhuisden zij naar Coldenhove.
Aan het begin van de oorlog moesten de bewoners van Brummen, op bevel van de Duitse bezetters, evacueren naar Hall en Eerbeek. Dit had te maken met de kazematten die op 3 km van Brummen aan de IJssel gelegen waren. Van de 4500 evacués kwamen er 118 naar Kampeercentrum Coldenhove. Vrij snel begon Wolzak met verzetsactiviteiten zoals de opvang van teruggekeerde Nederlandse soldaten. Deze werden verborgen, kregen burgerkleding en te eten en ontsnapten aan krijgsgevangenschap. Het echte werk begon toen de zoon van Cor Wolzak, luitenant Kees, die de KMA in Breda had gevolgd, vanuit Den Haag naar Eerbeek kwam om de ‘OD’ (Ordedienst) op te richten. Er werd een terrein uitgezet voor het droppen van wapens en munitie. Enkele Eerbekers traden toe tot de OD. Kees Wolzak ging terug naar Den Haag, was hij als lid van de Stijkelgroep verraden werd en gefusilleerd werd in Berlijn-Tegel.
De verzetsactiviteiten in Eerbeek gingen door en bestonden vooral uit het verspreiden van illegale bladen als Trouw en Het Parool. Ook werd er geld ingezameld voor de KP (=landelijke knokploeg) in Drenthe. De KP zorgde dan voor bonkaarten, ook voor de in Eerbeek ondergedoken personen. Op Coldenhove doken Joden en door de SD (Sicherheitsdienst) gezochte personen onder. In september 1944 werden piloten en parachutisten tijdelijk ondergebracht om doorgezonden te worden naar Hoenderloo. Van hieruit gingen ze terug naar Engeland. Naast Cor Wolzak opereerde op Coldenhove ook een Apeldoornse verzetsgroep, de GG-groep (Geert Gosens). De groep bestond uit zes mannen. Zij hadden op Coldenhove enkele kamertjes in de kantine als onderkomen. Hier werd de aanslag bij de Woeste Hoeve in de nacht van 6 op 7 maart 1945 voorbereid. In plaats van de bedoelde buit, troffen ze SS-officier Hans Rauter, de nazi-Duitse leider van de politie in Nederland. Hans Rauter overleefde, zwaargewond, de aanslag. De vergelding kwam de volgende dag: 117 willekeurig gekozen gevangenen werden geëxecuteerd. Cor Wolzak wist niets van de voorgenomen aanslag. Hij hoorde er pas de volgende dag wat van. Door deze aanslag werd het kampeercentrum bezet door de Duitsers die op zoek waren naar de ‘terroristen’. Cor wordt beschouwd als één van de grote verzetsmensen van Eerbeek.
Scouting[bewerken | brontekst bewerken]
Cor Wolzak was fanatiek scout. Hij was oubaas in Den Haag van de Nachtuilenstam bij de Ds Ferguson Padvindersgroep 10 van de NPV. Zijn zoon Kees was daar voortrekker. In 1931 kocht hij van de heer W.A. Sanders, eigenaar van papierfabriek Coldenhove, een stuk grond van ongeveer 60 hectare bij Eerbeek op de Veluwe. Als scout kampeerde hij daar. De familie Sanders waren ook scouts. Het terrein was door de ligging en de variatie in het gebied door de zandduinen en zandverstuivingen erg geschikt om te kamperen. Hij startte een kampeercentrum op het terrein. In 1931 stopte hij als oubaas van de Nachtuilenstam[8].
Onderscheidingen en eretitels[bewerken | brontekst bewerken]
Hij kreeg op 12 maart 1947 de Medal of Freedom, de hoogste onderscheiding die door de VS aan burgers wordt toegekend. Postuum kreeg hij in 1985 samen met zijn vrouw, als Joods eerbetoon, de onderscheiding van Yad Vashem, de Rechtvaardige onder de Volkeren. voor zijn vele goede werk voor Joodse onderduikers[9].
Bronnen en referenties
- ↑ PASSAGIERS. Vertrokken De Sumatra post 26 september 1912
- ↑ Agentuur. Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië 4 november 1922
- ↑ Radio-nieuws. Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië 17 oktober 1925
- ↑ De Nieuwe Courant, 11 november 1912
- ↑ „Au palais des Modes." Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië 4 december 1913
- ↑ Haags Bevolkingsregister (gezinskaarten)
- ↑ Haags Bevolkingsregister (gezinskaarten)
- ↑ Weest Paraat, nummer 9, 1931
- ↑ Cornelis Wolzak (yadvashem.org)