Drs. Van der Gugtenstam
Drs. Van der Gugtenstam is voortrekkersstam tijdens de Tweede Wereldoorlog die bestond uit krijgsgevangenen die aan de Birmaspoorweg werkten.
Achtergrond[bewerken | brontekst bewerken]
Nederlandse burgers en militairen werden in de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost Azië door de Japanners geïnterneerd in kampen. In veel van deze kampen begonnen de scouts met ondergrondse bijeenkomsten. Militairen in de werkkampen langs de Birmaspoorlijn en in kampen in Nederlands Indië richtten stammen op en in de burgerkampen begonnen scoutingvrijwilligers met het organiseren van activiteiten voor de daar aanwezige kinderen.
De Birmaspoorweg werd in de Tweede Wereldoorlog door geallieerde krijgsgevangenen aangelegd tussen Nong Pladuk in Thailand en Thanbyuzayat in Myanmar (Birma). Het werk aan de spoorlijn begon op 16 september 1942 en werd 16 maanden later voltooid. De spoorlijn was 415 kilometer lang. Tijdens de aanleg stierven per dag gemiddeld 75 arbeiders; 15.000 krijgsgevangenen stierven aan uitputting, ziekte en ondervoeding. Onder hen waren bijna 3.000 Nederlanders. Onder de westerse krijgsgevangenen waren veel KNIL-militairen en Nederlanders uit Nederlands-Indië. Ook stierven ongeveer 100.000 Thaise en Indonesische romoesja's en ook Birmaanse en Maleisische dwangarbeiders bij de aanleg door het moeilijke gebied. Na de voltooiing van de spoorweg in december 1943 bestond het werk uit onderhoud en reparatie van schade door geallieerde bommenwerpers. De werkkampen lagen vaak naast vitale punten van de spoorweg, waardoor bombardementen ook veel slachtoffers en gewonden onder de dwangarbeiders veroorzaakten. Toen de spoorlijn klaar was, hadden de Japanners veel minder mensen nodig. Van de oorspronkelijk 60.000 gevangenen werd de helft uitgezocht om naar Japan te gaan voor werk in de kolenmijnen.
De plaats Nakon Pathom lag ongeveer 40 km ten westen van Bangkok. Het kamp was een hospitaal-kamp sinds februari 1944, het grootste in de omgeving van de gehele Birmaspoorweg. Het bestond uiteindelijk uit 50 hutten voor elk 200 man. Een tijdje was dit kamp een modelkamp ten behoeve van een inspectie van het Internationale Rode Kruis: in die periode geen geschreeuw, geen slaag van de bewakers, niet hoeven buigen voor de Japanners en de bewakers.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
De Drs. Van der Gugtenstam in Nakhon Pathom, die bestond van 2 juli 1945 tot de bevrijding in augustus/september 1945, is naar Hopman Willem van der Gugten genoemd. Hij werd opgericht toen enkele scouts uit Kamp Tamuan kwamen (waar de Colonel Dunlop stam actief was). Ongeveer 15 personen namen deel aan deze stam[1]. Van der Gugten was voor de oorlog Hoofdcommissaris voor Nederlands Indië bij de Vereeniging Nederlandsch Indische Padvinders. Hij was militair tijdens de mobilisatie en werd krijgsgevangen genomen. In het kamp op Java gaf hij leiding aan de Kale Koppen Kamp Stam. Hij werd op transport gezet naar Birma en werd ziek. Van der Gugten is op 12 november 1942 in Rangoon (Birma) aan dysenterie overleden.
Speltakken[bewerken | brontekst bewerken]
De groep had voortrekkers (Roverscouts).
Bronnen en referenties
Waarschuwing: de standaardsortering "Gugtenstam, Drs. Van der" krijgt voorrang voor de sortering "Drs. Van der Gugtenstam".