Hoedpluim
De hoedpluim is een uniformonderdeel dat kan dienen als rangonderscheidingsteken voor leiders en commissarissen.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Het is een uniformonderdeel dat door Robert Baden-Powell is ingesteld. Het uniform moest ook duidelijk maken met wie je te maken had. De pluim werd gedragen op een hoed of op een baret en aan de kleur van de pluim kon je de rang aflezen van de leider of commissaris. Tegenwoordig worden in de meeste scoutingorganisaties andere rangonderscheidingstekens voor leiders en commissarissen gebruikt.
Samenstelling[bewerken | brontekst bewerken]
De pluim was gemaakt van paardenhaar en het metaalwerk was oorspronkelijk zilver. Later zouden de materialen vervangen worden voor goedkopere vormen. In de loop van jaren zijn er veel varianten pluimen geweest. De lelie veranderde wel eens van model en de ronde metalen rand bestaat in verschillende diktes.
In een aantal landen is de hoedpluim altijd blijven bestaan. Japan, China en Hongkong bijvoorbeeld hebben nog steeds pluimen als officieel onderdeel van het uniform. Veel landen hebben hun eigen model lelie en daarmee ook hun eigen model hoedpluim. Onder de lelie is altijd een banier met de lijfspreuk van scouting in het betreffende land. In Nederland "Weest Paraat" en in Engeland Be Prepared, hoewel er ook nog oudere types zijn met "Boy Scouts" op de banier.
Nederland[bewerken | brontekst bewerken]
In Nederland waren hoedpluimen in gebruik bij de Katholieke Verkenners en de Nederlandse Padvinders. De Nederlandse Gidsen en het Nederlandse Padvindstersgilde hadden een systeem met leidstersspelden. Bij de welpen werden overigens geen hoedpluimen gedragen, maar hoedplaten. De hoedpluimen werden kort na de fusie tot Scouting Nederland afgeschaft als onderdeel van het scoutinguniform en vervangen voor de baretplaat die voor alle leden van de vereniging was ingesteld. In het huidige Nederlandse uniform is de rol van rangonderscheidingstekens voor leiders deels overgenomen door de kwalificatietekens voor leiders.
Hieronder staat een overzicht van het gebruikte systeem van "pluimvee" in Nederland. De meeste kleuren komen van het Engelse model, zoals het nu nog steeds over de hele wereld wordt gebruikt.
Het systeem met op Brits model gebaseerde hoedpluimen werd pas in 1934 door de NPV ingevoerd. Daarvoor had de NPV vanaf 1927 hoedinsignes gebruikt. Een hoedinsigne bestond uit een in zilverkleurig metaal uitgevoerde pijlkop in een cirkel, op een achtergrond van textiel. De kleur van het textiel gaf de rang van de leider aan: rood voor een AVL, groen voor een VL, paars voor de commissarissen en het hoofdbestuur en wit voor de hoofdcommissaris/hoofdverkenner Rambonnet[1].
Functie | Vergelijkbare huidige functie | Afkorting | kleur | bijzonderheden |
---|---|---|---|---|
vaandrig | leider scouts | AVL | rood | - |
assistent chef | begeleider explorers | ARL | rood | - |
baas | stamvoorzitter (lid) | AVTL | rood | Op de zijbladen van de lelie staan de letters V en T. |
hopman | teamleider scouts | VL | groen | - |
chef | teamleider explorers | RL | groen | - |
oubaas | stamadviseur | VTL | groen | Op de zijbladen van de lelie staan de letters V en T. |
(assistent) districtsverkennersleider | (A)DVL | wit | - | |
(assistent) districtsrowanleider | (A)DRL | wit | - | |
(assistent) districtsvoortrekkersleider | (A)DVTL | wit | Op de zijbladen van de lelie staan de letters V en T. | |
groepsleider | groepsvoorzitter | GL | groen/wit/groen | - |
assistent districtscommissaris | regiobestuurder | ADC | paars/wit | - |
commissaris | C | paars | - | |
districtscommissaris | regiovoorzitter | DC | paars/geel | - |
(assistent) deputy campchief | Gilwelltrainer / teambegeleider | (A)DCC | blauw | - |
hoofdkwartiercommissaris | programmaleider LSC / lid LMT | HKC | geel | - |
hoofdcommissaris | directeur LSC | HC | geel/groen/rood | - |
hoofdverkenner | voorzitter landelijk bestuur | - | geel/groen/rood | - |
koninklijk commissaris | beschermheer/-vrouwe | KC | geel/groen/rood | gouden gesp |
Founder of the scout movement | - | BP | geel/groen/rood | kleur banen horizontaal |
Vergelijking Nederlandse systeem met Engelse[bewerken | brontekst bewerken]
Zoals eerder vermeld, is het kleurensysteem van de hoedpluimen naar Engels gebruik. Er zijn enkele verschillen tussen het Engelse en Nederlandse kleurgebruik.
Functie | kleur | Nederlandse vergelijking |
---|---|---|
commissioner | paars | districts- of gewestelijke bestuursleden |
local association secretary | zwart/rood/zwart | districtscommissaris |
county secretary | zwart/blauw/zwart of zwart/paars/zwart | gewestelijk commissaris |
chief scout of Wales | geel/groen | Prins Edward van Wales |
member Gilwell Park staff | blauw | - |
Instructor | wit | Troepleider. Geen cirkel of motto om de lelie. Gedragen aan de voorkant van de hoed. |
Pluimen wereldwijd[bewerken | brontekst bewerken]
Wereldwijd zijn er nog veel diversiteiten in het metaalwerk van de pluimen te vinden. Zo waren er in Canada voor welpenleiders ook hoedpluimen, maar dan was de lelie vervangen voor een wolvenkop. In Groot-Brittannië zijn er bij de meeste typen pluimen sterren uit de zijbladeren van de lelie gehaald. Ook zijn er pluimen die in plaats van een lelie een krukkenkruis hadden in bijvoorbeeld Frankrijk. En waar het ene land koos voor zilver, koos het andere land weer voor messing. Kortom: overal was wel weer wat anders, maar de basisvorm (metaal en haar) bleef hetzelfde.
Trivia[bewerken | brontekst bewerken]
Het afschaffen van de hoedpluim word vaak als een gemis beschouwd en sommige groepen grijpen dan ook nog steeds terug naar de hoedpluim.
Zelf pluimen aanschaffen[bewerken | brontekst bewerken]
Laatste bekende plaats waar in Nederland nog hoedpluimen verkrijgbaar zouden zijn is www.rijnashandigehanden.nl.