Janus Oomen
Janus Oomen was een Nederlandse bioloog, tropenarts, medisch voedingskundige, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, oprichter van een van de eerste katholieke scoutinggroepen en oubaas.
Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]
Hij werd geboren als het oudste kind van het schoolhoofd Andries Pieter Oomen en Margaretha Maria van der Waarden. Hij ontmoette zijn aanstaande vrouw in Utrecht en zij wilde graag dat hij missiearts werd zodat ze samen medemensen zouden kunnen helpen in de tropen. Hij stemde toe en maakte zijn keuze bekend op zijn promotiediner in 1926. De familie en vooral zijn vader waren geschokt. Hij werd leraar biologie aan het Bonifaciuslyceum in Utrecht en trouwde hij toch op 26 juli 1928 in Utrecht met Constantia Maria (Stans) Küller (Eindhoven, 10 januari 1903-??), samen kregen zij vijf zonen. Zij kozen voor het katholicisme en voor verantwoorde vormen van vrijetijdsbesteding en lichaamsoefening, zoals padvinderij en reidans. Hij stapte in 1933 met zijn gezin op een boot vol missionarissen en missiezusters naar Nederlands-Indië om daar verschillende ziekenhuizen te bouwen, zieken te genezen en verplegers op te leiden.Op hun eerste standplaats, in de Minahassa, in Nederlands-Indië, introduceerde zij de reidans, om de deelnemers vervolgens kennis te laten maken met het katholicisme. Janus en Stans waren een bevlogen en daadkrachtig paar. Nadat de Japanners in 1942 de Indische archipel veroverd hadden, kwamen zij en hun vijf kinderen in het jappenkamp terecht. Zij leden er honger en zagen mensen sterven. Janus verbleef in een mannenkamp en hoorde hoe er mensen gemarteld werden. Dries en Joris, de oudste kinderen, werden van hun moeder gescheiden en ondergebracht in een jongenskamp. Na de Japanse nederlaag riepen de Indonesiërs de onafhankelijkheid uit. Pas toen zagen zij hoe diep de Indonesische afkeer van de Nederlanders was. De Indonesische revolutie was voor hen een verrassing. Janus en Stans hadden in een andere wereld geleefd, waar ze weinig merkten van het voelen en denken van de gewone Indiërs[1][2]. Zij bleven in Indonesië en hij was tot 1951 werkzaam was als geneesheer-directeur in Tomohon en Makassar op Celebes, en als ondernemingsarts in Rangkasbitung op West-Java. Na een kort verlof in Nederland ging hij in 1952 terug naar Jakarta, waar hij tot 1955 Chief van het WHO Nutrition Team was. Van 1952-1956 was hij Chief van het Nutrition Project voor de South Pacific Commission. In 1956 repatrieerde hij voorgoed naar Nederland om de functie te aanvaarden van Hoofd van de onderafdeling Voeding van het Koninklijk Instituut voor de Tropen. Van 1963-1967 was hij tevens directeur van de afdeling Tropische Hygiëne. In deze periode zag hij zijn wetenschappelijk venster op de tropen verwezenlijkt in het Medical Research Centre in Nairobi, Kenia. Vanaf zijn repatriëring naar Nederland tot ver na zijn pensionering was hij veelvuldig voor tijdelijke opdrachten overzee geweest. Nationaal, maar vooral internationaal, was hij befaamd als onderzoeker; zijn talrijke publicaties en de erelidmaatschappen getuigden daarvan.
Scouting[bewerken | brontekst bewerken]
Hij behoort tot de initiatiefnemers van het katholieke verkennen in Nederland. Samen met Naud Crebolder richtte hij de St. Bonifaciusgroep op. Deze groep was van katholieke origine en ontstond al voordat de katholieke geestelijkheid daar toestemming voor gegeven had. Toen oa. door inzet van Pim Froger er toch katholieke padvindersgroepen mochten komen, ging de groep op in de 1e Charles de Foucauld Groep (Utrecht) en Janus werd de oubaas van de stam[3].
Onderscheidingen en eretitels[bewerken | brontekst bewerken]
- Eijkman-medaille in 1982
