De Katholieke Verkenners, kortweg (KV), was een Rooms-katholieke scoutingorganisatie voor jongens in Nederland tussen 1930 en 1973. Van 1946 tot 1961 als Verkenners van de Katholieke Jeugdbeweging (VKJB).
In tegenstelling tot bijvoorbeeld Duitsland, België, Frankrijk, Italië en Engeland was de Katholieke kerk in Nederland in de beginjaren geen voorstander van Scouting. Zo schreven de Nederlandse bisschoppen in 1912 "hunne geestelijkheid, zoveel mogelijk te zorgen, dat hunne katholieke mannen en jongens aan de padvinderij niet meedoen. Kunnen zij dit echter niet tegenhouden, dan dienen zij zelf de leiding te nemen, bijv. door de patronaten, maar in geen geval mogen katholieke groepen deelnemen aan kampeering" Het verzet steunde op een drietal redenen: het godsdienstig-neutrale karakter van de beweging, de methode van jeugdwerk en ten derde een aantal bij het 'spel van verkennen' onmisbare elementen, zoals pionieren, het kamperen en sport en spel, waaraan men morele bezwaren verbonden achtte.
Met instemming van de Nederlandse Rooms-katholieke kerkleiding komt in 1930 de Vereniging der Katholieke Verkenners tot stand en deze vereniging sluit zich aan bij het NPV.
In 1937, vlak na de Wereldjamboree in Nederland besluit de Nederlandse Rooms-katholieke kerkleiding dat de katholieke jeugd niet onder leiding kan staan van een vereniging waarvan het bestuur niet geheel uit katholieken bestaat. Hierdoor splitsten de Rooms-katholieke verkenners zich af van de NPV. Zij konden echter nooit erkend worden door het Internationale Bureau, want volgens de idealen van Robert Baden-Powell kon er maar één landelijke vereniging zijn. Dit werd door de NPV, onder leiding van Prins Bernhard opgelost. Zowel de NPV als de KV zouden in 1938 samenvloeien in de Nationale Padvindersraad. Zo was er weer maar één landelijke vereniging, maar de KV kon wel een eigen bestuur samenstellen. Vanaf dit moment waren er dus ook twee hoofdcommissarissen met daarboven een koninklijk commissaris.
Na de bevrijding van 1945 was het de wens van heel scouting in Nederland om te komen tot één landelijke vereniging. Besturen van de NPV, de KV en leiders van groepen die zich al eerder hadden aangesloten, kwamen bijeen in de Westerkerk te Amsterdam. De handtekeningen werden gezet en er was weer één vereniging. De Nationale Padvindersraad werd hiermee opgeheven. Maar de Rooms-katholieke kerkleiding weigerde goedkeuring en sloot zich voortaan helemaal af van scouting in Nederland en wenste te komen tot één Katholieke Jeugdbeweging (de KJB) en opheffing van de Katholieke Verkenners. Na veel protesten mochten de katholieke verkenners het spel van scouting blijven spelen, maar dan onder de vlag van de Verkenners van de Katholieke Jeugdbeweging (de VKJB). Om weer te voorkomen dat de katholieke verkenners buiten scouting zouden vallen, installeerde de koninklijk commissaris weer de Nationale Padvindersraad waar nu dus de NPV en de VKJB zitting in hadden.
Gilwell St. Walrick was vanaf 1949 het hoofdkampeerterrein van de Katholieke Verkenners en de plaats waar zij hun Gilwelltrainingen gaven.
In 1958 werden de Rowans opgericht, de voorloper van de tegenwoordige Explorers
Het leidersblad was van 1930 tot 1945 genaamd De Katholieke Verkennersleider, dat onder andere onder hoofdredactie stond van Hein van der Kallen. Het ledenblad was van 1935 tot 1941 Goudland en vanaf 1961 KIM.
De Katholieke Verkenners werden in 1961 weer een zelfstandige organisatie en namen de plaats in van de VKJB in de Nationale Padvindersraad.
Op 6 januari 1973 fuseert de Katholieke Verkenners met De Nederlandse Padvinders, het Nederlandse Padvindstersgilde en de (eveneens Rooms-katholieke) Nederlandse Gidsen tot Scouting Nederland.
Ledenaantallen[bewerken | brontekst bewerken]
- 1930: 1928[1]
- 1931: 1415[2], 2733[1]
- 1932: 4645, 171 leidsters, 316 leiders, 142 groepsaalmoezeniers, 1232 welpen, 2578 verkenners, 206 voortrekkers in 153 groepen[6][1]
- 1933: 6584, 331 leidsters, 528 leiders, 179 groepsaalmoezeniers, 1989 welpen, 3154 verkenners, 403 voortrekkers in 203 groepen[6][1]
- 1934: 4729[2], 8147[1]
- 1935: 6890[2], 9568[1]
- 1936: 6817[2], 11120[1]
- 1937: 7326[2], 12178[1]
- 1938: 8106[2], 13523[1]
- 1939: 8616[2]
- 1940: 8922[2]
- 1941: 9514[2]
- 1946: 75000[7]
- 1947: 78000, 30.000 welpen, 35.000 verkenners, 4000 voortrekkers, 9000 leiders en 1500 aalmoezeniers in 1700 groepen[8]
- 1949: 65000[7]
- 1955: 59000[9]ongeveer 50.000 jongens, 9000 leid(st)ers
- 1957: 43000[10]
- 1963: 49000
- 1969: 38326[11]
- 1970: 35143[11]
Eerste Bestuur[bewerken | brontekst bewerken]
In de tijd dat de KV aangesloten was bij de NPV, van 1930 tot 1938, had de voorzitter van de KV ook de functie van hoofdkwartiercommissaris voor de R.K. Verkenners bij de NPV
- april 1930 [12][13]
- Kapelaan Gerhard de Geus[14] - hoofdverkennersgeestelijke, waarnemend voorzitter (tot oktober 1931)
- mr. Anton Fens - secretaris (tot juli 1930[15]), penningmeester (tot maart 1937)
- dr. Louis Berger, diocesane commissaris (tot medio 1933)
- Pim Froger, diocesane commissaris (tot medio 1932)
- mr. Ernest Lamers (Den Bosch)[16], diocesane commissaris (tot medio 1933)
- drs. A. van der Poel (Breda), diocesane commissaris, secretaris (vanaf juli 1930[15] tot medio 1933)
- maart 1931 [3]
- prof. dr. Alphons Steger - voorzitter (tot februari 1933)
- oktober 1931
- mr. dr. J. Beuns SJ hoofdverkennersgeestelijke/hoofdaalmoezenier (tot medio 1936)
- februari 1933
- majoor P.P.W. van Leeuwen, voorzitter (tot maart 1937)
- medio 1936
- Toon Ramselaar, hoofdaalmoezenier
Bronnen en referenties
- ↑ 1,0, 1,1, 1,2, 1,3, 1,4, 1,5, 1,6, 1,7 1,8 Jaarboek van het onderwijs en de opvoeding der R.K. jeugd in Nederland, Nederlandsch Indië, Suriname en Curaçao, 1939, Deel: III, 1939
- ↑ 2,0, 2,1, 2,2, 2,3, 2,4, 2,5, 2,6, 2,7 2,8 Het apostolaat der jeugd: katholieke jeugdbewegingen in Nederland 1900-1941
- ↑ 3,0 3,1 De Tijd 23-03-1931
- ↑ De Tijd 8 september 1931
- ↑ 5,0 5,1 Jaarboek van het onderwijs en de opvoeding der R.K. jeugd in Nederland, Nederlandsch Indië, Suriname en Curaçao, 1932, Deel: IV, 1932
- ↑ 6,0 6,1 Jaarboek van het onderwijs en de opvoeding der R.K. jeugd in Nederland, Nederlandsch Indië, Suriname en Curaçao, 1934, Deel: IV, 1934
- ↑ 7,0 7,1 Limburgsch Dagblad 07-02-1967
- ↑ Nieuwsblad van het Zuiden, 5 mei 1947
- ↑ Limburgsch Dagblad 24 mei 1955
- ↑ Nieuwe Tilburgsche Courant, 20 februari 1957
- ↑ 11,0 11,1 Nederlands Dagblad, 18-10-1971
- ↑ Limburgsch Dagblad 14 april 1930
- ↑ Het apostolaat der jeugd, Katholieke jeugdbewegingen in Nederland 1900-1941, Peter Selten, Acco, 1991
- ↑ Een Roomse Droom - Nederlandse katholieken en de Noorse missie - 1920-1975 door Vefie Poels, Valkhof Pers, 2005
- ↑ 15,0 15,1 Tilburgsche Courant, 28-07-1930
- ↑ Overlijden van mr. Ernest Lamers