Mgr. Hamergroep

Scoutpedia.nl, dé Scouting wiki
Ga naar:navigatie, zoeken
Mgr. Hamergroep
Nijmegen ­Gelderland ­Nederland
Icon girl guide.svgIcon boy scout.svg Meisjes en Jongens
Opgericht
8 september 1936
Oprichter(s)
Pastoor Biesta  
Opgegaan in
 Mgr. Hamer/St. Stephanus 
Bezig met het laden van de kaart...

De Mgr. Hamergroep was een scoutinggroep in Nijmegen, aangesloten bij de Katholieke Verkenners.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De groep[1] werd opgericht in 1936 en fuseerde in 1986 met de St. Stephanusgroep. De Mgr. Hamer/St. Stephanus werd opgeheven in 1993.

In juli 1936 nam de pastoor van de Maria Geboortekerk het initiatief tot oprichting van de parochiële verkennersgroep Mgr. Hamer. Op 8 september vond de eerste bijeenkomst van de verkenners plaats. Deze datum wordt dan ook als oprichtingsdatum gezien. Het hoofdkwartier bevond zich deels in de kelder van de Maria Geboortekerk aan het Mariaplein en deels boven de sacristie. Later verhuisde het naar het parochiehuis[2].

De groep had welpen en verkenners en de leden droegen een bruine das. De groep was vernoemd naar de Nijmeegse Ferdinandus Hubertus Hamer die missionaris was en in Mongolië tot bisschop werd gewijd. Tijdens de Bokseropstand werd hij onder afschuwelijke omstandigheden in juli 1900 ter dood gebracht. Op 24 november 1940 richtte Hampie Bijlard de Mgr. Hamerstam op en werd Baas van de stam. Jos de Fraiture werd oubaas.

De verkenners en stamleden komen op 2 april 1941 ’s avonds nog samen, hernieuwen hun belofte en weten veel materiaal bij leden onder te brengen voordat het door de bezetter in beslag genomen wordt. Omdat troepbijeenkomsten hierna verboden zijn, komen de verkenners nog een tijdje samen met hun patrouille maar hieraan komt een einde. De stam ging ondergronds verder, eerst onder de naam Debatingclub. Langzaam maar zeker keert de Scoutingsfeer weer terug en worden plannen gemaakt om in de zomer van 1942 tien dagen op kamp te gaan naar Hellendoorn. Ze komen zelfs een paar keer illegaal samen in het oude Scoutinggebouw. Er worden verschillende activiteiten ondernomen en hiervan worden ook verslagen gemaakt. De zijn helaas op 18 september 1944 bij Wim Bartels thuis verbrand.

Op initiatief van Pater van Kessel wordt als alternatief voor de verkenners het Jongens Gilde opgericht. Er komen nieuwe jongens van buiten bij en de groep wordt zo ingericht dat eventueel doorgestart kan worden als verkennersgroep.  Er worden twee Gildes opgericht, die onder leiding stonden van Vaandrig Bartels en Vaandrig van Haaren. Op 17 september 1943 wordt de Mgr. Hamertroep heropgericht vanuit de Gildes en Bartels wordt hopman. De stamleden nemen de rol van instructeur van de verschillende patrouilles op zichd.

Vaandrig Wim Bartels werd Baas van de stam toen Hampie begin 1942 naar Duitsland vertrok, waar hij als architect de herbouw van gebombardeerde steden begeleidde. Hij zorgde ervoor dat veel Nederlandse jongens uiteindelijk als dwangarbeider aan de Arbeitseinsatz konden ontsnappen. De stamleden kwamen ondergronds samen. Na het vertrek van Pastoor van Kessel naar Schiedam in augustus 1942, werd Pastoor Van Ditters aalmoezenier. Hij werd op 21 december 1943 opgevolgd door Pastoor P. Jansen.

Tot de voortrekkers van het eerste uur behoorden Frans Koning, Wim Bult, Toon Knipping, Couch Kokkeler, A. de Veth, Edo Philips en Frans Holla. De voortrekkers Bult, Kokkeler, de Veth en Philips stopten vrij snel. De oudere de verkenners Ben Ruijs, Gerard Knipping, Fons van den Ing, Herman Rohrbach en Frans Leijsen kwamen daarna de stam versterken. Ook Frans, de broer van Toon en Gerard Knipping, was lid. Gerard hield in de oorlog een logboek bij over de activiteiten van de stam[3].

Op 22 februari 1944 verscheen het eerste nummer van het illegale stamblad ScoutPost. Het kende een vrij grote oplage en er gingen ook exemplaren naar adressen buiten de stad. De redactie bestond uit Ton Milder, Frans Knipping en Jan Jong. Ook Gerard Milder hielp soms mee. Onder gevaarlijke omstandigheden en bij weinig verlichting typten en stencilden ze het blad, mede onder leiding van hopman Wim Bartels.

Op 17 september 1944 begint de operatie Market Garden. Direct na de eerste bombardementen en beschietingen waren voortrekkers van de groep actief, Gerard en zijn broer Frans Knipping hielpen met het ontruimen van het Wilhelminaziekenhuis en verschillende jongens zijn druk met het blussen van branden, want door alle beschietingen en bewuste brandstichting door de bezetter staat de stad in brand. Het zijn gevaarlijke activiteiten want de bombardementen en luchtgevechten gaan ondertussen gewoon door.

Op 21 september is de Waalbrug ingenomen en kunnen scouts weer hun uniform aantrekken. De padvinders, verkenners en voortrekkers melden zich die dag bij Kweekschool de Klokkenberg waar commissaris Oosterlee van de NPV directeur is. Ook Commissaris van de katholieke Verkenners L.J.E. van der Kun is hier. De jongens krijgen opdrachten om te helpen met het overbrengen van boodschappen omdat de telefoonlijnen niet meer werken en het verlenen van hulp in schuilkelders en ziekenhuizen. Een aantal stamleden wordt tolk voor de geallieerden. Een van de stamleden, Jan Jong, komt om tijdens het wegbrengen van berichten. Zijn medestamleden begraven hem onder de constante dreiging van beschietingen.

In 1964 leek het voortbestaan van de verkennerij in gevaar, onder meer omdat de brandweer het hoofdkwartier in het parochiehuis afkeurde. Uiteindelijk verhuisde het hoofdkwartier terug naar de kelder van de kerk.

Na de Tweede Wereldoorlog was het aantal leden van de Mgr. Hamergroep toegenomen van minstens 44 in 1944 naar ruim 80 in 1979. De groep fuseerde in 1980 met de St. Stephanusgroep van de St. Stephanusparochie aan de Berg en Dalseweg. Laatstgenoemde groep had in 1979 ruim 20 leden.De groepsnaam werd midden jaren 1980 veranderd in Scouting Hamer en in 1992 fuseerde de groep met de St.-Tarcisiusgroep tot Scouting Nijmegen Oost.

Bronnen en referenties

  1. Studiezaal Nijmegen
  2. Studiezaal Nijmegen - Mgr. Hamergroep
  3. Studiezaal Nijmegen - 579 Collectie Tweede Wereldoorlog Nijmegen 1931 - 2019
Cookies helpen ons onze services aan te bieden. Door onze services te gebruiken stemt u in met het gebruik van onze cookies.