Nawaka
Nawaka (tot ongeveer 2003 gespeld als "NaWaKa", als afkorting voor Nationaal Waterkamp) is de naam van een landelijk zomerkamp op het water dat iedere vier jaar in Nederland plaatsvindt.
Achtergrond[bewerken | brontekst bewerken]
Dit kamp dat geheel in het teken van water staat, is het grootste watersportevenement van Europa voor waterscouts, en wordt eens in de 4 jaar georganiseerd. Op de Nawaka zijn van verschillende waterscoutinggroepen zowel de speltakken Dolfijnen als Zeeverkenners als Matrozen ter Wilde Vaart aanwezig. Hoewel het kamp zich vooral lijkt te richten op waterscouting, nemen er ook verschillende landscouts deel aan het evenement. De deelnemers komen grotendeels uit Nederland, maar er zijn ook scouts uit andere Europese landen aanwezig.
Zo'n vijf- tot zesduizend deelnemers zijn een week lang op het kampterrein aanwezig, waaronder enkele honderden uit het buitenland. Er zijn ongeveer 800 Roverscouts en andere medewerkers nodig om het kamp te kunnen draaien. Na viermaal dit kamp te hebben gehouden in Roermond werd in 2006 koers gezet naar de Rhederlaag bij Giesbeek.
Opzet van het Nawaka[bewerken | brontekst bewerken]
Een Nawakaterrein is altijd onderverdeeld in ongeveer tien subkampen met een bepaalde naam in het thema, bijvoorbeeld Mississippi, Bakboord, Spanje, Wervelwind of Kraken. Elk subkamp heeft zijn eigen staf, die de verantwoordelijkheid heeft over dat subkamp.
De laatste jaren wordt er naast de geijkte scoutingactiviteiten ook aandacht aan moderne techniek besteed, zoals een internetcafé en een radiostation (Radio Nawaka). Soms wordt een speciaal Nawakalied geschreven en op MP3 uitgegeven, dat door Radio Nawaka op het kampterrein uitgezonden wordt. In 2002 was dit "Ik zeg Nawaka!" en in 2006 was dit "Hey, Nawaka!", beiden geschreven door Kees Wesselius. De band Full Circle opende in 2006 het kamp vanaf een drijvend podium.
Naast het landelijke Nawaka zijn er in verschillende streken ook jaarlijkse regionale waterkampen. Hieronder vallen onder meer het Nowaka (Noord-Nederland) en het Zewaka (Zeeland).
Tradities rondom Nawaka[bewerken | brontekst bewerken]
Ieder Nationaal Waterkamp[1] lassen, schilderen en tuigen medewerkers van dit kamp een lelievlet met gesponsorde materialen. Deze wordt vervolgens geschonken aan een goed doel. In 2006 kreeg deze vlet de naam "Voortvarend".
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
De geschiedenis van het NaWaKa in de jaren '50 en '60 is ooit beschreven in het Tijdschrift voor Zeegeschiedenis. Hieronder volgt dan ook een stuk geschiedenis van wat daarin is vermeld.[2]
1950[bewerken | brontekst bewerken]
In de jaren vijftig zag het publiek de verschillende groepen padvinders, padvindsters, verkenners en gidsen steeds vaker optrekken. Ondanks de verzuiling, algemene armoede en krappe kas tijdens de wederopbouw organiseerden in 1950 De Nederlandse Padvinders (NPV) en de Katholieke Verkenners (KV) samen een Nationaal Kamp in Ommen. In het kamp werd het veertigjarig jubileum van de padvinderij in Nederland gevierd.
Gelijktijdig met het kamp in Ommen namen ca. zevenhonderd jongens, onder wie twee Zwitserse verkenners, bij de Zandsloot in Terhorne deel aan een Nationaal Zeeverkennerskamp van 11-18 augustus[3][4]. Dit kamp heeft deels overlap met de Sneekweek. Op 15 augustus kreeg het kamp bezoek van een groot aantal autoriteiten, onder wie de Friese Commissaris der Koningin Linthorst Homan en Schout bij Nacht Rouwenhorst van de Koninklijke Marine. Op het programma stonden roeiwedstrijden en admiraalszeilen door een vloot van meer dan 100 schepen. 's Middags volgde een ceremonie met uitreiking van 23 Blauwe Wimpels voor bijzonder bekwame schippers. De volgende dag bestond het programma uit zeil-, zwem- en waterpolowedstrijden, waarbij een speciale medaille van de Commissaris viel te winnen. Op 17 augustus was de sluiting met een vlaggenparade[5].
1954[bewerken | brontekst bewerken]
Na een derde Nationaal Zeeverkennerskamp, ditmaal in Nieuwkoop (1954), duurde het tot 1961 voordat er weer een groot waterkamp werd georganiseerd. Tijd en geld voor het organiseren van een derde nationaal (zeeverkenners)kamp was er niet. De reden was dat in 1957 zowel de oprichting van scouting in 1907 en de honderdste geboortedag van Robert Baden-Powell groots werden gevierd. Een flinke afvaardiging van beide jongensverenigingen nam dat jaar deel aan de Wereldjamboree in Engeland. Het vijftigjarig jubileum in Nederland drie jaar later werd door de vier verenigingen gezamenlijk gevierd, maar veel kleinschaliger dan tien jaar daarvoor.
1961[bewerken | brontekst bewerken]
In het weekend voor aanvang van het Nationaal Waterkamp vertrokken uit heel Nederland boten, auto’s en vrachtauto’s vol met materialen richting Nieuwkoop. Veel van de 1.500 jongens en meisjes, meest tussen de twaalf en achttien jaar, arriveerden met de auto vlak voor de opening. Op dinsdagochtend 25 juli vond in Nieuwkoop de opening plaats, pal voor het pas gerenoveerde ‘Raethuys’ (nu ‘Regthuys’). Op het plein was het een bonte verzameling van lichtblauwe uniformen van de watergidsen en -padvindsters en de donkerblauwe truien van de zeeverkenners. De kleine afvaardigingen uit Duitsland en Curaçao vielen hierbij in het niet. De kampleider, Bert van der Burg had de minister van Binnenlandse Zaken Edzo Toxopeus voor deze opening weten te strikken. Ze kenden elkaar uit de VVD, maar belangrijker was dat zijn vrouw H.A. (Ati) Toxopeus-Ufkes in het bestuur van het Nederlandse Padvindstersgilde zat. Zij zou later in die hoedanigheid naar het kamp terugkeren om de vlootschouw bij te wonen. Na het hijsen van de Nederlandse driekleur en onder muzikale begeleiding van een padvindersband uit Boskoop werd de opening voltrokken. Ondanks het sombere weer zat de sfeer erg goed in. Met het hieuwen van een anker vanaf het bordes door de minister was het eerste gemengde Nationale Waterkamp een feit.
Het kampterrein was verdeeld over meerdere eilanden om en bij het Meijepad aan de Zuideinderplas. De subkampen hadden namen als Nova Zembla, Kaap Nassau, Westkust, Hawaï, Tahiti en Nieuwe Zeeland. Veraf van de jongenssubkampen, aan de zuidzijde van het Meijepad, lag het meisjeskamp op ‘Sireneneiland’. Het gescheiden kamperen zou nog lang blijven. Pas tijdens het latere Nawaka in 1985 werden de meisjes verdeeld over de diverse subkampen en kon gesproken worden van een echt gemengd kamp. Het NWK was deels zelfvoorzienend, maar gebruikte waar nodig beschikbare faciliteiten. De kampstaf en ‘ziekenboeg’ waren gevestigd in een plaatselijke katholieke lagere school. Het zalencentrum Parochiehuis in het dorp werd gebruikt voor de presentatie ‘Op en om het water’ over de scheepvaart en de kampbioscoop (‘Cinemaqua’ in NWK-termen) met twee films van Bert Haanstra op het hoofdmenu. Tenten bij het Meijepad vormden het ‘Aquataria’ of centrale markt. Hier was een materiaaldepot, een vestiging van de Scout Shop, fietsenverhuur en een mobiel PTT-postkantoor. Voor noodgevallen was er een eigen radioverbinding tussen het Aquataria en de kampstaf. De organisatie had verder een eigen brandweerploeg en duikteam achter de hand. Als nieuwsmedium verscheen elke ochtend het gestencilde kampkrantje Het Allemansendje.
Sponsors[bewerken | brontekst bewerken]
Sponsors van het NWK waren de grote scheepvaartrederijen en oliemaatschappij BP, die garant stond voor de brandstofkosten en de levering van diesel. Bestellingen voor brood en groenten werden centraal geregeld met de Nieuwkoopse leveranciers, die als tegenprestatie korting verleenden. Aan het begin van het kamp was de middenstand kritisch ten aanzien van zoveel scouts, maar ze bleken toch wel erg goede klanten. Elk groep draaide zijn eigen programma. Andere activiteiten werden georganiseerd per subkamp of centraal, zoals zwemwedstrijden in het plaatselijke zwembad, kanowedstrijden voor de meisjes of de (gemengde) zeilwedstrijden, met maar liefst vijfenzestig deelnemende lelievletten.
Vlootschouw[bewerken | brontekst bewerken]
Het was een typische Hollandse zomer, soms te weinig wind om te zeilen of juist buien met windstoten: "Harde wind met gemene windvlagen. Smerige uitschieters maken het zeilen moeilijk en gevaarlijk. De stalen lelieschouw 14 op de Noordplas omgeslagen. Na veel water binnen gekregen te hebben voor anker. Bij het afvaren weer water binnen. Niet geankerd en dan met de volgende windvlaag gekapseisd. Aan het roer Jaap van der Vijver. Stuurman aan boord: Bram Kruyt. Bij de berging roer verspeeld, zeil doormidden gescheurd, mastkoker en wang gebroken en nog enkele dingen stuk. De jongens zijn er goed afgekomen." Een bijzondere happening was de vlootschouw met kano's, vletten, schouwen en motorboten. Grote blikvanger was de hasselteraak Koning Radbout (1911) van de Friese Admiraal Coendersgroep. Als vlootadmiraal trad de commandant der Zeemacht in Nederland mr. A.N. baron de Vos van Steenwijk op. De andere gasten kwamen vooral uit de vier padvindersverenigingen. Met nauwelijks een zuchtje wind gaven de zeeverkenners met de fok saluut aan de vlootadmiraal. Desalniettemin was het voor de Polygooncamera een fraai gezicht. Over aandacht in de media had men niet te klagen.
Ondanks de verre ligging ten opzichte van de jongenskampen bleek dat er (meest) ’s nachts pogingen werden ondernomen het meisjessubkamp te bereiken. Uit het verslag van De Katwijkse Zeeverkenners is te lezen dat op een avond twee jongens weg zijn en pas om half drie ’s nachts terugkeren uit het meisjeskamp. De volgende dag kunnen ze bij de opening hun plunjezakken pakken en vertrekken, maar na excuus krijgen ze nog een kans. Eén van wordt later tijdens de massaal bezochte ouderdag op zondag 30 juli definitief naar huis gestuurd.
Alewiejo[bewerken | brontekst bewerken]
Op de woensdagmiddag van 2 augustus werd het NWK bij de kampvuurplaats aan het Meijepad door de deelnemers “in modeluniform afgesloten”. Na uitreiking van prijzen van de kano- en roeiwedstrijden en het zingen van de kampyell Alewiejo werden, na het zingen van het Wilhelmus, de vlaggen neergehaald.
Padvinderswaterkamp 1961 |
Overzicht historische NaWaKa's[bewerken | brontekst bewerken]
In onderstaande tabel een overzicht van de historische NaWaKa's tot nu toe.
nummer | jaar | plaats | naam | thema | logo |
---|---|---|---|---|---|
1 | 1949 | Rotterdam (Kruiteiland) | Nationaal Zeeverkenners Kamp | oefenkamp voor 1950 | |
2 | 1950 | Terhorne | Nationaal Zeeverkenners Kamp | - | |
3 | 1954 | Nieuwkoop | Nationaal Zeeverkenners Kamp | - | |
In 1958 is geen Nawaka gehouden in verband met 50 jaar Scouting en de Wereldjamboree in 1957 In 1960 werd 50 jaar Scouting in Nederland kleinschalig gevierd. | |||||
4 | 1961 | Nieuwkoop | Nationaal Waterkamp | - | |
5 | 1965 | Nieuwkoop | Nationaal Waterkamp | - | |
6 | 1970 | Vinkeveen | NaWaKa | - | |
Nawaka van 1974 werd verschoven naar 1976 vanwege de oliecrisis. | |||||
7 | 1976 | Vinkeveen | NaWaKa | - | |
8 | 1980 | Vinkeveen | NaWaKa | Buitengewoon, gewoon buiten | |
9 | 1985 | Vinkeveen | NaWaKa | Scouting 75 jaar in Nederland | |
10 | 1989 | Roermond | NaWaKa | Verrassend Avontuurlijk | |
11 | 1992 | Roermond | NaWaKa | Zeilend Europa in | |
12 | 1997 | Roermond | NaWaKa | Water leeft | |
13 | 2002 | Roermond | Nawaka | Over de kim | |
14 | 2006 | Giesbeek/Zevenaar | Nawaka | Voortvarend/Atlantis | |
(Geen Nawaka) | 2010 | Roermond | JubJam100 | 100 jaar scouting in Nederland | |
15 | 2014 | Roermond | Nawaka | Waterproof | |
16 | 2018 | Scoutinglandgoed Zeewolde | Nawaka | Ondersteboven | |
17 | 2022 | Scoutinglandgoed Zeewolde | Nawaka | Wonderschoon |
Externe link[bewerken | brontekst bewerken]
- www.nawaka.nl
- Ik zeg Nawaka! (Nawakalied 2002)
- Hey, Nawaka! (Nawakalied 2006)
Bronnen en referenties
- ↑ referentie gewenst
- ↑ Cees van Romburgh, "Een varende Jamboree. Het Nationaal Waterkamp van 1961" in: Tijdschrift voor Zeegeschiedenis jaargang 31-2 p. 72-79 (2012)
- ↑ Leeuwarder Courant, 17 juni 1950
- ↑ Leeuwarder Courant, 2 augustus 1950
- ↑ Leeuwarder Courant, 16 augustus 1950