Scouting in de Tweede Wereldoorlog

Help mee! Lees The Left Handshake of een deel ervan, vat een hoofdstuk of paragraaf samen in het Nederlands en zet deze in het artikel.

Scouting werd in de Tweede Wereldoorlog (1939-1945) niet in elk land het zelfde behandeld, in veel landen kon Scouting alleen verborgen doorgaan, terwijl in andere landen het in de openbaarheid kon. Dit artikel is gebaseerd verhalen over hoe Scouts zich gedroegen in de deze moeilijke tijden.

Baden-Powell

Kerstboodschap 1940 van Robert Baden-Powell hangend in Paxtu

Lord Baden-Powell stond bekend in zijn tijd als voorvechter van verbroedering tussen verschillende nationaliteiten. Het moet dan ook verschrikkelijk voor hem zijn geweest dat er misbruik werd gemaakt van zijn gedachtegoed door nationaal-socialistische jeugdorganisaties als de Hitler Jugend en de Jeugdstorm. Alhoewel Baden-Powell altijd de scheiding tussen Scouting en leger benadrukte, benadrukte hij ook dat je loyaal moest zijn aan ‘King and country’.

Helaas is Baden-Powell in deze periode overleden, op 8 januari 1941. Soldaten en Scouts, blank en gekleurd, droegen hem naar zijn graf.

Europa

Duitsland

Scouting was erg populair in Duitsland tot ongeveer 1934-35, toen bijna alle organisaties opgeheven werden en de leden gedwongen werden lid te worden van de Hitler Jugend.

In 1933 en 1934 werden alle verkenningsverenigingen, met uitzondering van de grote confessionele verenigingen (CP, TCP, DPSG), ontbonden en werden hun leden opgenomen in de Hitler Jugend. Om deze verplichte integratie te voorkomen, is een deel van de verenigingen vooraf ontbonden. Anderen sloten zich vrijwillig aan bij de Hitler Jugend voordat de desbetreffende bevelen werden gegeven.

In 1937 verbood de Gestapo het voortdurende werk van de Christlichen Pfadfinderschaft (CP) en de Tatgemeinschaft Christlicher Pfadfinderinnen (TCP). In 1942 stichtten protestantse padvinders met de Casteller Ring een directe opvolger van de TCP. In 1945 veranderde de Casteller Ring haar naam in de Bund Christian Pathfinder (BCP).

De Deutschen Pfadfinderschaft Sankt Georg (DPSG) werd uiteindelijk in 1938 verboden en de St. Georg Community werd opgericht om het werk voort te zetten.

Meer: https://de.wikipedia.org/wiki/Pfadfindergeschichte_im_deutschsprachigen_Raum

Hongarije

Hongarije was een bondgenoot van Duitsland tot maart 1944, waarna ze bezet werd door Duitse troepen. Tot die tijd waren de nationale scouting- en gidsenorganisaties Magyar Cserkészszövetség en Magyar Cserkészlány Szövetség, toegestaan en was erg actief in de hulp aan gewonden en vluchtelingen. Tijdens de bezetting werden alle activiteiten opgeschort. In 1945 werden wel de Gidsen weer opgericht, maar in 1948 werden alle jeugdbewegingen verboden. Gevluchten scouts vormde over de hele wereld eigen groepen en organisaties die zich verenigde in de Hongaarse Scouts in Ballingschap.

Italië

Tussen 1927 en 1928 werden door het fascistische regime de Italiaanse scoutingverenigingen ontbonden. De volwassen leden gingen massaal verborgen door en bleven maatregelen treffen voor de heroprichting. Dit lukte uiteindelijk na de val van het fascistische regime in 1943 en de bevrijding tussen 1944 en 1945.

Nederland

zie ook:Scouting in Nederland#Scouting in oorlogstijd

Oostenrijk

In 1938 werd Scouting verboden. Ongeveer 800 gevluchte scouts richten in het Verenigd Koninkrijk een scoutingorganisatie in ballingschap op.

Polen

Op 1 september 1939 was Polen het eerste land waar de Duitse Wehrmacht en de SS binnen vielen en de Tweede Wereldoorlog in Europa begon. De Poolse scoutingorganisatie Związek Harcerstwa Polskiego werd aangemerkt als criminele organisatie en de leiders en stafleden werden als verzetsrijders geëxecuteerd door de Nazi's. Oudere leden sloten zich daadwerkelijk aan bij het verzet. Ze hielpen bij de verpleging van gewonden, functioneerde als verbindingsdienst en munitiedragers.

Tsjecho-Slowakije

Voor de oorlog was de nationale scoutingorganisatie Junák de twee na grootste van Europa en de zes na grootste ter wereld. Tsjecho-Slowakije was het eerste land dat ten prooi viel aan de opmars van Hitler. In September 1938 werd het land gedeeltelijk ingenomen en in maart 1939 viel de rest.

Na de invasie van de Duitsers werd de wet gewijzigd.

“Ik beloof op mijn eer en geweten:

• Dat ik mijn plicht zal doen tegenover mijn land, de republiek Tsjecho-Slowakije;
• Dat ik van haar zal houden en zal werken voor de bevrijding van mijn land;
• Dat ik mijn Hopman’s orders zal gehoorzamen en ze zonder aarzelen zal opvolgen;
• Dat ik hou van mijn Scouting broeders, ze nooit zal verraden en ik bereid ben mijn leven hiervoor te geven.”

De scoutingorganisaties werden onmiddellijk ontbonden door de Duitsers, het dragen van het scoutinguniform werd verboden, de nationale vlag die boven de kampterrein uitstak moesten worden vervangen door de Swastika. De Scouts weigerden, bij een inval van de Duitse politie zagen ze de uniformen en namen ze in beslag, de Scouts moesten in hun ondergoed naar huis. Ook het uithangen van de Nazi-vlag werd geweigerd, immers mochten de Scouts van de Duitsers geen bomen vellen, hoe moesten ze dan een vlaggenmast maken. De nationale vlag bleef zichtbaar op de grond en werd bij invallen afgedekt.

Op vele andere manieren werd er verzet gepleegd. Zo werden er bijvoorbeeld honden ingezet om boodschappen over te brengen. Er werd een schot over hun hoofd afgevuurd, bleven ze zitten, dan werden ze ingenomen en werden ze ingezet op het slagveld. De Tsjechische Scouts gingen de honden trainen en maakte echte watjes van ze.

Tijdens de bevrijding waren de Scouts erg actief tijdens de gevechten, de verzetsbeweging bestond voornamelijk uit Scouts en voormalige Voortrekkers. In de Amerikaanse, maar ook in de Russische zone doken overal Scoutinguniformen en zelfs hele groepen op. Jongens bouwden barricades op straathoeken en meisjes hielpen in de ziekenhuizen.

Echter na de bevrijding van Tsjecho-Slowakije in 1945 werd Junák weer opgericht en was toen even de een na grootste ter wereld. In 1948 werd zij weer verboden door de door de Sovjet Unie geïnstalleerde regering.

Verenigd Koninkrijk

In het Verenigd Koninkrijk werden tijdens de tweede wereldoorlog diverse scoutingorganisaties in ballingschap opgericht door vluchtelingen uit bezette landen in Europa.

Zwitserland

Zwitserland was niet bezet tijdens de Tweede wereldoorlog.

Azië

China

De Tweede Wereldoorlog begon voor China al in 1937. Het Japanse keizerrijk bezette toen grote delen van Oost-China, onder andere de toenmalige Chinese hoofdstad Nanking.

Hong Kong

Hong Kong maakte toen deel uit van het Britse rijk. Er was een grote toestroom van vluchtelingen naar Hong Kong. De Scouts in Hong Kong waren actief met hulp voor deze oorlogsvluchtelingen. Op verzoek van de regering van Hongkong, hielden de Scouts zich bezig met voorbereidingen voor bescherming tegen luchtaanvallen, luchtbewaking, boodschappen-, ambulance- en eerste hulp diensten. Leiders en volwassen Scouts waren actief als vrijwillige brandweer of politie of in een vrijwillig verdediging korps.

Ledenaantalen voor en na

Leden van de bij het International Scout Bureau aangesloten organisaties voor en na de tweede wereldoorlog

Land	1939	1947	opmerking
Afghanistan	352		geen lid meer
Argentinië	5500	10300
Armeens Scouts	884	2335
België	16924	53495
Brazilië	10689	10689
Bulgarije	6206		geen lid meer
Canada		98794	aantallen 1939 bij Verenigd Koninkrijk
Chili	7606	16568
China	315776	315776
Colombia	966	966
Costa Rica	316	950
Cuba	3590	1854
Denemarken	18116	36675
Dominicaanse Republiek	600
Ecuador	450	450
Egypte	10134	8000
El Salvador		536	niet bestaand in 1939
Estland	7249		geen lid meer
Filipijnen		61379	aantallen 1939 bij Verenigde Staten
Finland	12358	17389
Frankrijk	93985	211727
Verenigd Koninkrijk (Britse rijk)	698885	604249	aantallen 1939 inclusief Canada
Griekenland	12000	41722
Guatemala	150	709
Haïti		709	nog geen lid
Hongarije	59500	30000
India	285502	414649	inclusief 24830 in Madras.
Iran	10483		geen lid meer
Irak	33481		geen lid meer
Italië		64220
Japan	3100		geen lid meer
Joegoslavië	4828		geen lid meer
Letland	8174		geen lid meer
Libanon		2196	aantallen 1939 bij Syrië
Liechtenstein	416	422
Litouwen	8881		geen lid meer
Luxemburg	2192	4864
Mexico	1105	4721
Nederland	36212	116000
Nicaragua		740	nog geen lid
Noorwegen	14934	22534
Oostenrijk		5260	niet bestaand in 1939
Peru	1225	1855
Polen	130541
Portugal	3009	2638
Russische Scouts (Nationale Associatie)	1121		geen lid meer
Spanje			onbekend
Syrië	11787		aantallen 1939 inclusief Libanon
Thailand	98747		geen lid meer
Tsjecho-Slowakije	20000	67200
Venezuela	4690	4853
Verenigde Staten	1271900	2063397
IJsland	1164	2112
Zuid-Afrika	25284	25168
Zweden	23786	51135
Zwitserland	19724	25010
Totaal	3305149	4404846

Bronnen en referenties

• Hilary St. George Saunders, The Left Handshake, 1948
• Geschiedenispagina's "Scout Association of Hong Kong"

Deutsche Pfadfinderschaft Sankt Georg

Go to the page with the definition of 'DPSG'

Bund Christlicher Pfadfinderinnen

Go to the page with the definition of 'BCP'