Sint-Jorisdag

Akela vertelt het spannende Sint-Jorisverhaal aan zijn welpen

Sint-Jorisviering op de Dam in Amsterdam in 1951

Sint-Jorisdag is de naamdag, 23 april, van Sint Joris de beschermheilige van Scouting. Tegenwoordig wordt de dag lang niet meer bij alle groepen gevierd. Vooral (van origine) Rooms-katholieke scoutinggroepen vieren het feest nog, en dan in het eerstvolgende weekend na 23 april. Het vroegere thema ridderlijkheid is nu verschoven naar goed en kwaad.

Geschiedenis

In vroeger tijden werd Sint Jorisdag binnen Scouting gevierd op de dag zelf. 's Morgens kwam iedereen, verkenners en welpen bij elkaar en werd de vlag gehesen. Hierna kreeg iedereen een rode tulp en ging weer naar huis. 's Avonds kwam iedereen weer bij elkaar, waarbij rond een kampvuur de legende van Sint-Joris werd verteld, met uitleg. Daarna werd afgesloten met het gezamelijk vernieuwen van de belofte.

De uitleg van de legende ging eigenlijk in tegen de waarschuwing van Baden-Powell dat er niet te gepreekt moest worden, omdat dit de jongens zou vervelen, wat dus ook prompt gebeurde. Toch wist een leider soms de goede toon te treffen (waarbij de bevlogenheid blijkt van de toenmalige leiders):

"Om 8 uur zijn we weer voor het kampvuur bijeen. De drie vlaggen strijken keurig gelijk naar beneden en dan begint Huib in de grote woelige welpen- en verkennersschare eerst enige rust te brengen. En dan begint er een St.-Joriskampvuur zoals ik er in mijn loopbaan nog geen tweede heb meegemaakt. Zelf heb ik nooit beter de diepe inhoud van dit verhaal, deze legende, verstaan als bij de dood-nuchtere woorden van Huib op deze avond. De geestelijke kracht en moed van deze viering voor het dagelijkse leven nooit beter ervaren. Zie niet om, maar ga voort, voort!" (Katwijks leiderslogboek, 1948)

Beschrijving uit het leidersblad "Weest Paraat", april 1945 (er zullen ongetwijfeld allerlei plaatselijke en minder formele versies zijn geweest):

• Ochtend
  • Verkenners en voortrekkers worden in carré opgesteld met vóór iedere groep de leiding. Daarna de horderoep, waarop alle welpen een cirkel binnen het carré vormen. Allen opstellen in rusthouding. Wanneer de staf komt: houding.
  • Vlag hijsen. Deze blijft zo mogelijk de hele dag gehesen.
  • Wet
  • Zingen "Hoort, zegt het voort"
  • Voorlezing St. Jorisboodschap.
  • Uitreiking van de St. Jorisbloem. De leider van de vlagparade wijst op de betekenis van de St. Jorisbloem en geeft de bloem aan de groepleiders die ze ieder aan hun groep (via W.L., V.L., en V.T.L.) uitdelen.
  • Kort sluitingswoord: opwekking om onze plicht tegenover het land in het nieuwe padvindersjaar te vervullen.
  • Wilhelmus
• Avond
  • Opening met kampvuurspreuk.
  • Zingen "Gelukkig is het land"
  • Een welp zegt de welpenwet.
  • Zingen "God roept ons broeders tot de daad"
  • Een verkenner zegt de Padvinderswet
  • Zingen "God roept, en in Hem is de kracht"
  • Het St. Jorisverhaal
  • Korte pauze
  • Zingen "Ik hoor trompetten klinken"
  • De betekenis van St. Joris
  • Zingen "Daar is geen hulp voorhanden"
  • Gebed
  • Zingen "Voor de blijden en bedroefden"
  • Het vernieuwen van de belofte
  • Het volkslied
  • Sluiten

link

UTRECHTSE PADVINDERS VIEREN ST. JORIS DAG - 1946

Programma-idee: Sint-Joriskampvuur

Sint-Jorisdag kun je vieren met de hele groep door 's avonds een groot kampvuur te bouwen. Bouw met de oudste jeugdleden een podium bij de kampvuurcirkel, van piopalen en een paar platen hout. Ook zet je (als je niet zoveel ruimte om de cirkel hebt) bijvoorbeeld extra banken en stoelen neer rond het kampvuur (of je pioniert ze zelf), zodat iedereen straks een zitplaats heeft.

Maak met de jeugdleden van tevoren een mooie uitnodiging die rondgestuurd kan worden naar alle leden van de groep (en eventueel hun ouders). Kies een kampvuurleider die met een paar mensen (die bijvoorbeeld een instrument bespelen) een liedjesprogramma verzint voor de avond. Studeer het verhaal van Sint Joris en de Draak in als toneelstuk, gespeeld door één of meerdere (spel)takken en opgevoerd op het eerder genoemde podium. Probeer het opvoeren zo te doen dat ook de jongste kinderen het snappen en het voor iedereen leuk is om te zien. Tussen de scenes van het toneelstuk kun je kampvuurliedjes zingen, of andere kampvuurprogramma-onderdelen uitvoeren.

Andere ideeën

• Een speurtocht houden in draken-thema, of met elementen uit het verhaal (draak, zwaarden, maagden, vuur, verjaardag...)
• Het kasteel uit het Sint-Jorisverhaal pionieren
• Vuurspuwen
• Een Sint-Jorismusical maken (bijvoorbeeld met iets gewijzigde teksten op bestaande kampvuurliedjes)
• Knutsel een ridderpak (afhankelijk van de leeftijd van de knutselaars kun je het zo eenvoudig (karton en viltstiften) of bruut (hamer, aambeeld en een stuk plaatstaal, of ringen voor een malienkolder) maken als je zelf wilt)
• Verbouw een bestaand spel tot Sint Jorisspel, bijvoorbeeld spons-water-vuur tot "draak-jonkvrouw-joris": Draak verslaat jonkvrouw, Joris verslaat draak, maar jonkvrouw verslaat (verovert) Joris.

Saint George Day

Sint Joris (eng; Saint George) is tevens de beschermheilige van Engeland en daarom is Saint George Day in het Verenigd Koninkrijk een belangrijke dag. De King's Scouts en King's Guides houden traditioneel een parade langs Windsor Castle waar een afvaardiging van het Brits Koninklijk huis bij aanwezig is.

Bronnen en referenties

• Sint Joris-kampvuur, pagina 53 van het Feestboek van Scouting Nederland, september 2009
• Programma: Sint Joris (2004) en Programma: Sint Joris (2005); ideetjes op het scoutingforum