De Vliegende Hollander (volkskunde)

Scoutpedia.nl, dé Scouting wiki
Ga naar:navigatie, zoeken
De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.

De Vliegende Hollander is een mythisch spookschip dat tot in de eeuwigheid zou rond varen rondom Kaap de Goede Hoop.

"The Flying Dutchman" schilderij van de Amerikaanse schilder Charles Temple Dix.

Het Verhaal

Een VOC-schipper zou, vanwege de strijd om de snelste reis naar Batavia, koste wat het kost de haven verlaten hebben om naar Oost-Indië te varen. Slecht weer en het Paasfeest zouden het schip en haar bemanning moeten weerhouden van de reis maar de schipper vertrok toch. Aangekomen bij Kaap de Goede Hoop protesteerde de bemanning om door het slechte weer De Kaap te ronden. Dit riep de woede van de kapitein op. Hij zou hebben geroepen;

“God of de duivel... de Kaap vaar ik om, al moet ik varen tot de laatste dag.”

Hij zou zijn scheeps-Bijbel over boord hebben gegooid. Waarop hij zich zelf en zijn schip verdoemde om Eeuwig rond de Kaap te blijven varen.

Kapiteins

De vermeende kapiteins die voor de kapitein van de Vliegende Hollander genoemd worden zouden allemaal gebaseerd zijn op VOC-schipper, Barend Fockesz (Barend Fokke), die in 1678 in een “vliegend” tempo de reis naar Oost-Indië maakte (3 maanden in plaats van 6).

  • Willem van der Decken een waarschijnlijk fictieve schipper, bekend door een negentiende-eeuwse roman van de Engelse schrijver Frederich Marryat. Door Marryat dus gebaseerd op eerder genoemde Fockesz
  • Davy Jones; een naam die door zeelui met alle ellende op zee geassocieerd wordt. Wie of zelfs wat hij is weet niemand. Satan? De naam duikt voor het eerst op in een boek uit 1751.

Terneuzen

In het boek van Marryat uit 1837 beschrijft de auteur Terneuzen als de thuishaven van De Vliegende Hollander. Marryat en zijn dochter wonen in die tijd in Terneuzen. De Zeeuwse stad zou om die reden vernoemd worden. De Gemeente Terneuzen ziet wel wat in de vernoeming en in de haven van de stad is een kunstwerk van het spookschip te vinden. Een mooie toeristische pleister voor het stadje. Vanaf de jaren 60 verschijnen er allerlei verwijzingen naar het spookschip en haar kapitein Van Der Decken in de stad. Zoals zijn woonhuis en zijn geboortehuis.

Overlevering

Spookschepen “bestaan” al sinds de eerste schepen de wereldzeeën op gingen. De naam van Terneuzen zou een verwisseling zijn met “het Schip van Ternuten” dat volgens de sage het grootste schip ter wereld zou zijn. Ook bekent als het Schip van Sinternuit. De naam zou zijn gekomen van “is-ter-niet”. Een Spookschip? Een Fries verhaal verteld over “de Mannigual” dat de lading overboord moest zetten in de ondiepe Oostzee, waardoor het eiland Bornholm zou zijn ontstaan. Thomas Moore, kende het verhaal van “de Hollander” al en noemde het schippers bijgeloof. De Engelse zouden het verhaal verzonnen hebben om de Nederlanders te bespotten die bijna “vliegend” naar de Oost wilde varen.

Waarnemingen

Van vroeger tijde tot ver in de jaren 90 zijn er meldingen van waarneming van De Vliegende Hollander gehoord. Prins George van het Verenigd Koninkrijk, zou het schip in 1880 hebben gezien in de buurt van Australië en Duitse U-boten hebben het schip gezien in de Noordzee en Atlantische Oceaan.

In het buitenland is het verhaal van “The Flying Dutchman” een van de beroemdste sage/legende uit Nederland mede omdat vele angstige zeelieden beweerde het schip ook echt gezien te hebben.

Verwijzingen

  • De Vliegende Hollander is een waterwerkgroep in Den Haag.
  • Een zeeverkennerswacht van Vita Nova een waterscoutinggroep in het Noord-Hollandse Schagen.
  • Een attractie in De Efteling.
  • “Der fliegende Holländer” is een opera van Richard Wagner.
  • In de films “Pirates of the Caribbean” is Davy Jones de kapitein van dienst die op zoek is naar zielen in ruil voor honderd jaar extra leven.
  • De Nederlandse film "De Vliegende Hollander" uit 1995
  • Verschillende bekende Nederlanders kregen de bijnaam; pokerspeler Marcel Lüske, luchtvaartpionier Anthony Fokker, voetballers Jan Jongbloed en Robin van Persie, tennisser Tom Okker en darter Roland Scholten. Voetballer Dennis Bergkamp was de Non-Flying Dutchman vanwege zijn vliegangst.
  • De vliegtuigen van de KLM werden “The Flying Dutchman” genoemd in de jaren 50.
Cookies helpen ons onze services aan te bieden. Door onze services te gebruiken stemt u in met het gebruik van onze cookies.