Historische waarderingstekens tot 1973

De voorgangers van Scouting Nederland kenden allen een onderscheidingssysteem met meerdere onderscheidingen. Deze pagina geeft een overzicht van alle voormalige waarderingstekens binnen Scouting in Nederland.

Voor de huidige waarderingstekens en de waarderingstekens van 1973-2018

Huidige waarderingstekens

Historische waarderingstekens 1973-2018

Historie van waarderingstekens[bewerken | brontekst bewerken]

De eerste onderscheidingen waren voor verkenners die heldendaden verrichtten. Die hulp aan anderen was een doel van Scouting en een deel van de instructie was daar ook op gericht. Dat kwam dus nogal eens voor. Robert Baden-Powell draaide de zaken graag om en dus was brons bij Scouting de hoogste onderscheiding en goud de laagste.

Erekruis[bewerken | brontekst bewerken]

Het erekruis wordt al genoemd in de eerste Scouting for Boys. In 1927 werd deze in Nederland ingesteld. Het kon ook uitgereikt worden aan een hele groep voor een gezamenlijk optreden, dan kwam het op de groepsvlag. Na de Tweede Wereldoorlog werd deze onderscheiding "Jan van Hoof-kruis" genoemd, naar Jan van Hoof, een verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog. Het erekruis werd gedragen op de rechter borstzak. Bij de fusie in 1973 zijn de kruizen afgeschaft.

Gouden Kruis met rood/blauw lint. Voor moed, zonder direct levensgevaar.
Zilveren Kruis met blauw lint. Voor moed met belangrijk levensgevaar.
Bronzen Kruis met rood lint. Als de betrokkene bijzondere moed heeft getoond en groot levensgevaar onder ogen heeft gezien.

Het Erekruis is onder andere uitgereikt aan:

Jan Bolhuis, verkenner van de 20e Haagse groep (NCVP), Zilveren Erekruis, december 1937^[1]
Arie Masseus, verkenner uit Den Helder, Gouden Erekruis, augustus 1938^[2]
Jozef van Brunschot, verkenner van de Mgr. Zwijsengroep in Tilburg, erekruis, voorjaar 1939^[3]
IJsbrand (IJs) Mourik van de 35e Rotterdamse groep Sven Hedin Poortugaal, Gouden Erekruis, 5 oktober 1940^[4]^[5]
B. Veenhof, hopman in Utrecht, Zilveren Erekruis, 13 december 1947^[6]
R. Prins, vaandrig in Utrecht, Zilveren Erekruis, 13 december 1947^[6]
Jan Bertus, verkenner uit Den Haag, Gouden Erekruis, april 1948^[7]
Frans de Vos, verkenner in Lerderdorp, Gouden Erekruis, april 1948^[7]
J. Schurer, verkenner van de President Rooseveltgroep in Sneek, Gouden Erekruis, april 1948^[7]
Chris van Dijk, verkenner van de Laurentiusgroep in De Bilt, Zilveren Erekruis, april 1948<^[7]
Lim Ping Chuan, hopman van de Kong Djongroep 25 in Batavia, Zilveren Erekruis, juni 1948^[8]
Hennie van der Schans, verkenner van de M'hlala Panzi groep 4 in Beverwijk, Zilveren Erekruis, maart 1949^[9]
Cor Braak, loodsgast van de Veentrappersgroep in Landsmeer, Bronzen Erekruis, 28 juli 1949^[10]
Henk Peters, verkenner van de Iwangagroep in Helmond, Gouden Erekruis, december 1949^[11]
J. Bart, leider uit het district Haarlem, Gouden Erekruis, 10 december 1949^[12]
H. Hack, leider uit het district Haarlem, Gouden Erekruis, 10 december 1949^[12]
Nico Heiner, verkenner van de Jan van Hoofgroep 83, Den Haag, Gouden Erekruis, 10 december 1949^[13]
Adri Kaptein, verkenner uit Gouda, Gouden Erekruis (vijfde uitreiking), januari 1950^[14]
Jaap Bolhuis, verkenner van de 7e Vlaardingse groep, Gouden Erekruis, 22 april 1950^[15]
Hans Bracco, verkenner uit Breda, Gouden Erekruis, 4 november 1950^[16]
Tonny de Munck, welp uit Den Haag, Gouden Erekruis, 16 december 1955^[17]^[18]
Henk van Someren, verkenner uit Rotterdam, Gouden Erekruis, 25 oktober 1958^[19]
Jaap Copini, verkenner van de St. Christoffelgroep uit Leeuwarden, Gouden Erekruis, 15 januari 1959^[20]^[21]

Erekruis
draaginsignes erekruis

Dankbaarheidsinsigne[bewerken | brontekst bewerken]

Het dankbaarheidsinsigne kon door iedere verkenner uitgereikt worden aan personen buiten Scouting (na goedkeuring door de vereniging). Hier waren geen bijzondere eisen voor. Een speciaal dankbaarheidsinsigne is uitgeven met op de voorzijde de Jacobsstaf en de tekst: Wereldjamboree Nederland 1937 en op de achterzijde: De Nederlandsche Padvinders, Uit dankbare erkentelijkheid voor uw hulp.

Dankbaarheidsinsigne
Dankbaarheidsinsigne voor de Jamboree 1937, voorkant
Dankbaarheidsinsigne voor de Jamboree 1937, achterkant
Dankbaarheidsinsigne voor de Jamboree 1937, draaginsigne

Jacobsstaf en Zilveren Gaai[bewerken | brontekst bewerken]

In de jaren 50/60 waren er onderscheidingen voor verenigingsactiviteiten:

Gouden Jacobsstaf met geel lint, gedragen op de rechterborst. Als de betrokkene zich een groot aantal jaren zeer verdienstelijk heeft gemaakt voor de padvindersbeweging.
Zilveren Jacobsstaf met oranje/rood/groen/geel lint, gedragen op de rechterborst. Als de betrokkene zich een zeer groot aantal jaren buitengewoon verdienstelijk heeft gemaakt voor de ontplooiing van de padvindersbeweging.
Zilveren Gaai met blauw-zwart lint gedragen om de hals. Als de betrokkene aan de padvindersbeweging diensten van uitzonderlijk karakter heeft bewezen. Deze onderscheiding is ontworpen door Titus Leeser.

De eerste Jacobsstaf werd door Baden-Powell op de Wereldjamboree 1937 aan de contingentsleiders uitgereikt. Ook groepen die zich verdienstelijk hadden gemaakt voor de Jamboree, zoals de Delftsche Zwervers kregen er een. Dit was een normale houten uitvoering. Bij iedere onderscheiding hoorde een draaginsigne voor op het uniform, bestaande uit een achtknoop in de kleuren van het lint.

Houten Jacobsstaf
Gouden Jacobsstaf
Zilveren Jacobsstaf
Zilveren Jacobsstaf draaginsigne
Zilveren Vlaamse Gaai

De Zilveren Gaai is onder andere uitgereikt aan:

Hugo ten Bokkel Huinink
Jan Rademaker
Sinne Maria van der Weide
Cornelis Donicië C.ss.R.
Willem Jan Kruys (23 april 1953)^[22]
Mr. Anton Fens (23 april 1953)
Philip van Pallandt(23 april 1953)
Jo Cals (23 april 1953)
Herman Post (22 april 1953)
Mr. René Höppener (23 april 1953)
Herman van Harderwijk (23 april 1953)
drs. Jan Boezeman (23 april 1953)
Robert Polis (23 april 1953)
Mr. Jan Marie Ravesloot (2 januari 1954)
Pom van Voorthuisen (23 april 1954)^[23]
Johannes Jurrien Buitendijk (23 april 1954)
Ds. Wouter Kalkman (23 april 1954)
Arie Oosterlee (23 april 1954)
Dr. Thorwald Egidius (23 april 1954)
Titus Leeser (23 april 1954)
Han Rozendaal (23 april 1954)
Herman van Voorst tot Voorst (30 mei 1954)
Pim Froger (25 april 1955^[24])
Jos Plasschaert (25 april 1955^[24])
Jan Wilmans (25 april 1955)^[25]^[26]
Prof. Dr. Jacques Zaneveld (25 september 1955)
Arnold Beekes (13 april 1957)
Niel Kavelaars (1 juni 1957)
Henk van der Schroeff (23 april 1960)
de heer A. Peters jr.^[27] (23 april 1960)
Mr. Hein van der Kallen (29 mei 1960)
J.L.E. Heemann (10 februari 1962)
Prins Bernhard zijn 25-jarig jubileum als padvinder. (20 november 1962)
Hans Jongmans (24 maart 1963)
Prof. dr. Pieter Smulders SJ (12 mei 1963)
Mw. M.Ch. Wygerink-Schelbergen (8 juni 1963)
Mgr. Jan de Reeper (20 juli 1963)
Tirso Sprockel (12 oktober 1963)
Mw. C. Chocolaad (19 augustus 1964)
Mgr. Toon Ramselaar (12 juni 1965)
Aad G. Rijks, ook wel de padvinders-Buziau genoemd (11 december 1966)
Leen Haasnoot (1967)
C.H.M. van Wieringen (13 februari 1967)
Jos Hoenen (27 april 1968)
Mw. Den Hoed-Houben (19 november 1972)
Mw. V. van Voskuylen (3 februari 1973)
A. den Besten (9 juni 1973)

Zilvervis[bewerken | brontekst bewerken]

De Zilvervis was en is in veel padvindsters- en gidsenorganisaties de hoogste onderscheiding. De onderscheiding werd door de Nederlandse organisaties tot 1973 enkele malen uitgereikt aan personen die zich voor de gehele organisatie in hoge mate verdienstelijk hadden gemaakt. In 1966 ontving Koningin Juliana de Zilvervis voor haar inzet voor de Nederlandse Padvindsters en Gidsen. Het zilveren visje werd met een oranje-wit-blauw lint om de hals gedragen. Het was een grapje van draagsters van de Zilvervis om een nieuwbakken draagster te verwelkomen met een opmerking over een aquarium^[28]^[29].

Nederlandse Zilvervis
Britse Zilvervis

De Nederlandse Zilvervis werd onder andere uitgereikt aan:

Mevrouw M.E.A. Cijfer-van Wijngaarden (1924)
Mevrouw E. (Bep) van den Bosch-de Jongh (1938)
Mejuffrouw E.H. Pieters (oud-secretaris bestuur NPG, datum uitreiking onbekend)
Mevrouw S.M.M. Riedel-van der Bijll^[29] (12 november 1949)
Mejuffrouw E. C. ter Meulen^[28] (15 april 1950)
Mevrouw Johanna Duyvendak-Ligtvoet (datum uitreiking onbekend)
Mejuffrouw mr. B.C.M.J. (Bep) Twaalfhoven (5 juni 1955)
Mevrouw J. (Jenny) van Nispen-van Wely (27 april 1957)
Mejuffrouw M. Wildschut (27 april 1957)
Chieftain Cornelia Takx (1 februari 1958)
Mejuffrouw L.A.H. (Wies) IJsselmuiden (20 februari 1960)
Mevrouw Ena Oosthoek-Robijns (23 mei 1961)
Mevrouw Jo van der Dussen-Biegel (23 mei 1961)
Mevrouw J.P. Oostburg-Cop (15 juli 1961)
Mevrouw N.A. (Elly) den Haan-Groen (1966)
Koningin Juliana (31 mei 1966)
Mejuffrouw mr. I.H. (Ina) Wildeboer (1972)

Bronnen

Spelregels NPV 1957
Verkennen voor jongens, 1946
Provinciale Drentsche en Asser courant, 15 november 1949
De Tijd, Godsdienstig en Staatkundig Dagblad, 6 juni 1955
Het Parool, 29 april 1957
Trouw, 24 mei 1961
Nieuw Suriname : Surinaams nieuws- en advertentieblad, 17 juli 1961

Portaal Scoutingmethode

[1] Weest Paraat januari 1938

[2] Weest Paraat september 1938

[3] Goudland juni 1939

[4] Weest Paraat september 1940

[5] De Verkenner november 1940

[wp4801-6] 6,0 ^6,1 Weest Paraat januari 1948

[V194805-7] 7,0^,^7,1^,^7,2 ^7,3 De Verkenner mei 1948

[8] De Verkenner juni 1948

[9] Weest Paraat maart 1949

[10] De Verkenner september 1949

[11] Leidersblad januari 1950

[Parool194912-12] 12,0 ^12,1 Het Parool 12 december 1949

[13] Trouw 12 december 1949

[14] Weest Paraat februari 1950

[15] De Verkenner juni 1950

[16] Trouw 6 november 1950

[17] Het Vaderland 16 december 1955

[18] Nieuwsblad van het Zuiden 19 december 1955

[19] Het Parool 27 oktober 1958

[20] Leeuwarder Courant 16 januari 1959

[21] Friesche Koerier 16 januari 1959

[22] „Vlaamse Gaai” voor minister Cals De Volkskrant, 24-04-1953

[23] Padvindersonderscheidingen op St Jorisdag, Nieuwsblad van het Noorden, 24-04-1954

[NTC-24] 24,0 ^24,1 Nieuwe Tilburgsche Courant, 25-04-1955

[25] Provinciale Drentsche en Asser courant 25-04-1955

[26] Scouting in Amsterdam-Noord, Piet J. Kroonenberg

[27] Zilveren Gaai

[pad50-28] 28,0 ^28,1 De padvindster, jrg 22, 1950, no 4, 15-04-1950

[pad49-29] 29,0 ^29,1 De padvindster, jrg 21, 1949, no 12, 15-12-1949

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]