Kampvuur aansteken: verschil tussen versies

Scoutpedia.nl, dé Scouting wiki
Ga naar:navigatie, zoeken
k (Bot: automatisch tekst vervangen (-<br> +<br />))
k (Tekst vervangen - "e.d." door "en dergelijke")
 
(52 tussenliggende versies door 17 gebruikers niet weergegeven)
Regel 3: Regel 3:
Het '''aansteken en brandend houden van een [[kampvuur]]''' wordt soms als "best lastig" gezien. Onderstaand artikel probeert om een overzichtje te geven met hetgeen waar je aan moet denken bij het aansteken van een kampvuur.  
Het '''aansteken en brandend houden van een [[kampvuur]]''' wordt soms als "best lastig" gezien. Onderstaand artikel probeert om een overzichtje te geven met hetgeen waar je aan moet denken bij het aansteken van een kampvuur.  


==Branddriehoek==
== Branddriehoek ==
Om een vuurtje te kunnen maken heb je drie belangrijke dingen nodig:
Om een vuurtje te kunnen maken heb je drie belangrijke dingen nodig:


* Zuurstof  
* Zuurstof  
* Brandstof  
* Brandstof  
* Ontbrandingstemperatuur
* Ontbrandings[[temperatuur]]


De zuurstof en de brandstof zijn het voedsel van het vuur en de ontbrandingstemperatuur is de warmte die nodig is om een brandstof te laten branden. Deze drie dingen samen worden ook wel de "branddriehoek" genoemd en zijn belangrijk als je een vuurtje wilt maken.
De zuurstof en de brandstof zijn het voedsel van het vuur en de ontbrandingstemperatuur is de warmte die nodig is om een brandstof te laten branden. Deze drie dingen samen worden ook wel de "branddriehoek" genoemd en zijn belangrijk als je een vuurtje wilt maken.


==Vuur opbouwen==
== Vuur opbouwen ==
[[Afbeelding:Vuuropbouw.jpg|right|300px]]
[[Bestand:Vuuropbouw.jpg|right|300px]]
Voordat je een vuur gaat opbouwen zoek je een veilige plaats voor het vuur uit. Zorg er voor dat:  
Voordat je een vuur gaat opbouwen zoek je een veilige plaats voor het vuur uit. Zorg er voor dat:  


* De grond in een straal van 1 meter om het vuur brandvrij is (ook als je in een stookton een vuur maakt).
* De grond in een straal van 1 meter om het vuur brandvrij is (ook als je in een stookton een vuur maakt).
* Je niet in de buurt van (licht) ontvlambare zaken stookt zoals b.v. een hooi berg, een tent, overhangende takken e.d.
* Je niet in de buurt van (licht) ontvlambare zaken stookt zoals b.v. een berg hooi, een tent, overhangende takken en dergelijke
* Je altijd blusmaterialen bij de hand hebt. Water en zand kunnen hier allebei goed voor gebruikt worden.  
* Je altijd blusmaterialen bij de hand hebt. Water en zand kunnen hier allebei goed voor gebruikt worden.  


Vervolgens verzamel je verschillende soorten brandstof die droog genoeg zijn om het vuur aan te maken.  
Vervolgens verzamel je verschillende soorten brandstof die droog genoeg zijn om het vuur aan te maken.  


{| border="0" cellpadding="5" cellspacing="0"
=== Tondel ===
|-
[[Bestand:Candle fire.svg|left]]
|colspan=2 style="font-size: 120%;"|'''Opbouw van het vuur'''
Leg in het midden van je vuur een bedje van [[tondel]] neer. Een tondel is licht ontvlambaar materiaal dat snel brandt. De witte watten die in iedere EHBO trommel zitten kunnen heel goed als tondel gebruikt worden, maar ook in de natuur kun je stoffen vinden die goed als tondel te gebruiken zijn zoals b.v. verpulverde dennenappels, droge houtkrullen, donsveertjes uit een vogelnest enzovoort In plaats van een tondel kun je ook gebruik maken van (zelfgemaakte) aanmaakblokjes of van proppen papier. Bij erg slecht weer, nat hout, kun je ook een kaars of waxinelichtje gebruiken.
|-
Neem altijd een beetje tondel van huis mee. je kan zelfs de pluisjes uit de wasdroger gebruiken.
|valign=top|'''''Tondel'''''
Verkoolt katoen ook wel ''Charcloth'' genoemd heeft maar een heel klein vonkje nodig en het gaat branden.
|Leg in het midden van je vuur een bedje van tondel neer. Een tondel is gemaakt van licht ontvlambaar materiaal dat snel brandt. De witte watten die in iedere EHBO trommel zitten kunnen heel goed als tondel gebruikt worden, maar ook in de natuur kun je stoffen vinden die goed als tondel te gebruiken zijn zoals b.v. verpulverde denneappels, droge houtkrullen, donsveertjes uit een vogelnest etc. In plaats van een tondel kun je ook gebruik maken van (zelfgemaakte) aanmaakblokjes of van proppen papier.  
|-
|valign=top|'''''Aanmaakhout'''''
|Rondom het bed van tondel maak je een kleine piramide van aanmaakhout. Het aanmaakhout zijn kleine en dunne droge takken en twijgjes die snel vlam vatten. Laat aan de kant waar de wind vandaan komt een opening over om het vuur later aan te steken. Als je met een scherp mes inkepingen maakt in de kleine takken, zullen ze sneller vlam vatten (eventueel zou je tussen deze inkepingen ook nog stukjes tondel kunnen stoppen). Aanmaakhout met inkepingen worden ook wel aanmaakstokjes genoemd. <br />Verzamel veel aanmaakhout, want dit verbrandt snel en je kunt er veel van nodig hebben.
|-
|valign=top|'''''Brandhout'''''
|Rondom de kleine piramide van aanmaakhout maak je een grotere piramide van brandhout. Het brandhout zijn grotere dikke takken die niet zo snel vlam vatten, maar wel lang branden als ze eenmaal branden. Laat ook hierbij in de richting van de wind een opening open.


Zorg ervoor dat je een grote hoeveelheid brandhout hebt liggen voor je vuur, want als een vuur eenmaal aan is, wil je dit graag aanhouden.  
=== Aanmaakhout ===
[[Bestand:Finished fuzz stick.jpg|aanmaakstok|thumb]]
Rondom het bed van tondel maak je een kleine piramide van aanmaakhout. Het aanmaakhout zijn kleine en dunne droge takken en twijgjes die snel vlam vatten. Laat aan de kant waar de wind vandaan komt een opening over om het vuur later aan te steken. Als je met een scherp mes inkepingen maakt in de kleine takken, zullen ze sneller vlam vatten (eventueel zou je tussen deze inkepingen ook nog stukjes tondel kunnen stoppen). Aanmaakhout met inkepingen worden ook wel aanmaakstokjes genoemd. Verzamel veel aanmaakhout, want dit verbrandt snel en je kunt er veel van nodig hebben.


|-
=== Brandhout ===
|colspan=2 style="font-size: 120%;"|'''Aansteken van het vuur'''
Rondom de kleine piramide van aanmaakhout maak je een grotere piramide van [[Soorten brandhout|brandhout]]. Het brandhout zijn grotere dikke takken die niet zo snel vlam vatten, maar wel lang branden als ze eenmaal branden. Laat ook hierbij in de richting van de wind een opening open.
|-
|colspan=2|Als je een vuur hebt opgebouwd wil je dit natuurlijk graag aansteken. Dit kan op verschillende manieren.
|-
|valign=top|'''''Lucifer'''''
|De meest simpele manier om een vuur aan te maken is door gebruik te maken van een lucifer. Gebruik de lucifer om je bed van tondel op verschillende plaatsen aan te steken. Om te vermijden dat je lucifers nat worden kun je de koppen van je lucifers in het gesmolten kaarsvet stoppen. Je moet hierbij wel oppassen dat als je de lucifers wilt gebruiken niet de kop beschadigd als je het kaarsvet er af wilt halen.
|-
|valign=top|'''''Vuursteen /<br /> magnesiumstick'''''
|Ook zonder lucifers kun je een vuur aanmaken, door bijvoorbeeld gebruik te maken van een vuursteen of magnesiumstick. Als je met een staal hard tegen een vuursteen aan slaat of met een mes over een speciale magnesiumstick schraapt, zullen er hete vonken vanaf springen. Met deze hete vonken kun je een droge tondel aan steken.
|-
|valign=top|'''''Vuurboog'''''
|Vroeger had men nog geen lucifers of magnesiumsticks en moesten ze vuur maken met behulp van een vuurboog. Met behulp van een vuurboog wordt een hard houten (eik, essenhout of beuk) staaf rondgedraaid op een zacht houten (balsa, vurenhout of bamboe) stukje hout. Door de wrijving van de hard houten staaf maak je fijne (zachte) houtstof die zal gaan gloeien. Het gloeiende houtstof kun je gebruiken om een stukje tondel aan te steken. Deze brandende tondel kun je vervolgens weer gebruiken om je vuur aan te maken.
|}


==Vuur aan houden==
Zorg ervoor dat je een grote hoeveelheid brandhout hebt liggen voor je vuur, want als een vuur eenmaal aan is, wil je dit graag aanhouden.
 
== Aansteken van het vuur ==
Als je een vuur hebt opgebouwd wil je dit natuurlijk graag aansteken.  Dit kan op verschillende manieren.
 
=== Lucifer ===
De meest simpele manier om een vuur aan te maken is door gebruik te maken van een lucifer. Gebruik de lucifer om je bed van tondel op verschillende plaatsen aan te steken. Om te vermijden dat je lucifers nat worden, kun je de koppen van je lucifers in het gesmolten kaarsvet stoppen. Pas wel op dat je de kop niet beschadigt, op het moment dat de lucifer wilt gebruiken en je het kaarsvet eraf haalt.
 
=== Vuursteen / magnesiumstick ===
Ook zonder lucifers kun je een vuur aanmaken, door bijvoorbeeld gebruik te maken van een vuursteen of magnesiumstick. Als je met een staal hard tegen een vuursteen aan slaat of met een mes over een speciale magnesiumstick schraapt, zullen er hete vonken vanaf springen. Met deze hete vonken kun je een droge tondel aan steken.
=== Vuurboog ===
{{Zie hoofdartikel|Vuurboog}}
[[Bestand:Bow Drill.png|thumb|Een vuurboog]]
Vroeger had men nog geen lucifers of magnesiumsticks en moesten ze vuur maken met behulp van een [[vuurboog]]. Met behulp van een vuurboog wordt een hard houten (eik, essenhout of beuk) staaf rondgedraaid op een zacht houten (balsa, vurenhout of bamboe) stukje hout. Door de wrijving van de hard houten staaf maak je fijne (zachte) houtstof die zal gaan gloeien. Het gloeiende houtstof kun je gebruiken om een stukje tondel aan te steken. Deze brandende tondel kun je vervolgens weer gebruiken om je vuur aan te maken.
 
== Vuur aan houden ==
Als het tondel eenmaal brandt, zal het aanmaakhout snel volgen, en dat zal vervolgens je stookhout weer laten branden. Als het tondel of de aanmaak alleen nog maar gloeit, kun je deze weer laten branden door zachtjes op de gloeiende stukjes te blazen (net alsof je aan het fluiten bent). Hierdoor geef je extra zuurstof aan het vuur waardoor het beter zal branden.  
Als het tondel eenmaal brandt, zal het aanmaakhout snel volgen, en dat zal vervolgens je stookhout weer laten branden. Als het tondel of de aanmaak alleen nog maar gloeit, kun je deze weer laten branden door zachtjes op de gloeiende stukjes te blazen (net alsof je aan het fluiten bent). Hierdoor geef je extra zuurstof aan het vuur waardoor het beter zal branden.  


Als je vuur goed brandt, kun je er steeds dikkere takken en stammen brandhout op leggen. Let er wel op dat je er niet teveel hout op legt. Hierdoor kan er niet genoeg lucht bij het vuur komen waardoor het vuur verstikt. Denk hierbij dus weer even terug aan die branddriehoek die in de inleiding genoemd is!
Als je vuur goed brandt, kun je er steeds dikkere takken en stammen brandhout op leggen. Let er wel op dat je er niet teveel hout op legt. Hierdoor kan er niet genoeg lucht bij het vuur komen waardoor het vuur verstikt. Denk hierbij dus weer even terug aan die branddriehoek die in de inleiding genoemd is!


==Vuur doven==
== Vuur doven ==
Als je een vuur niet meer nodig hebt is het belangrijk dat je het vuur goed dooft en de as en kooltjes netjes opruimt. In het plaatje hieronder zie je een een beschrijving van hoe je dit netjes aanpakt.  
Als je een vuur niet meer nodig hebt is het belangrijk dat je het vuur goed dooft en de as en kooltjes netjes opruimt. In het plaatje hieronder zie je een een beschrijving van hoe je dit netjes aanpakt.  


Let wel op dat je een groot vuur of als er nog mensen dicht op staan of zitten niet met een grote hoeveelheid water moet doven. Dit kan leiden tot ernstige [[brandwonden]] door de hete stoomwolk. Begin dan met verspreiden van het hout en gebruik droog zand als [[Brandblusser|noodblusmiddel]].


[[Afbeelding:Vuur doven.gif|640px]]
Helaas zijn niet alle vuren gewenst. Als dat zo is en het vuur niet meer onder controle is noemen we dat brand. Wanneer er een persoon vlam vat laat hem dan over de vloer rollen of gebruik een [[branddeken]]. Bij [[vlam in de pan]] of ander soort branden zorg eerst voor de veiligheid van omstanders en jezelf, bel de brandweer en gebruik bij een kleine brand een geschikt noodblusmiddel.


Voor Nederland: voor meer instructies over brandpreventie en -bestrijding kun je als leider terecht bij bijvoorbeeld een [[BHV]]-opleider. Geïnteresseerde jeugdleden kunnen op [[Rampenkamp]].
Voor Vlaanderen: (...)
<gallery mode=packed>
File:Vuur doven 1.png|Sprenkel met water
File:Vuur doven 2.png|Verspreid stokjes en kooltjes
File:Vuur doven 3.png|Opnieuw sprenkelen. Als kolen en hout koel genoeg zijn om het je hand aan te raken, dan is het goed
File:Vuur doven 4.png|Verspreid de stokjes en kooltjes. Schraap brandende en smeulende deeltjes los van hout en stokjes.
File:Vuur doven 5.png|Strooi alles onder zand.
File:Vuur doven 6.png|Voel na met je hand of het vuur echt gedoofd is.
</gallery>


Let wel op dat je een groot vuur of als er nog mensen dicht op staan of zitten niet met een grote hoeveelheid water moet doven. Dit kan leiden tot ernstige [[brandwonden]] door de hete stoomwolk. Begin dan met verspreiden van het hout en gebruik droog zand als noodblusmiddel.
==Gevaren==
Houtstook vervuild de natuur ernstig en kan omwonende mensen / wandelaars en dergelijke Ernstig hinderen en gezondheidsschade toebrengen! Ga dus niet voor de lol een vuurtje stoken! Zorg ervoor dat generaties na jullie ook nog “frisse” lucht kunnen inademen.


==Bronvermelding==
{{Bron|bronvermelding=
Bovenstaand artikel is ontleend aan “Handboek (kamp)vuur�?, van [[Scouting St. Martinus (Zaltbommel)|Scouting St. Martinus]], Zaltbommel. Voor het samenstellen van dit handboek heeft de auteur gebruik gemaakt van:  
*“Handboek (kamp)vuur?, van [[Scouting St. Martinus (Zaltbommel)|Scouting St. Martinus]], Zaltbommel. Voor het samenstellen van dit handboek heeft de auteur gebruik gemaakt van:  
* Het kampvuurboek - Scouting Nederland
** Het kampvuurboek - Scouting Nederland
* 365 kampeertips - Scouting Nederland
** 365 kampeertips - Scouting Nederland
* Survival - Scouting Nederland
** Survival - Scouting Nederland
* Op expeditie in Nederland - Scouting Nederland
** Op expeditie in Nederland - Scouting Nederland
* Survival het SAS handboek - SAS
** Survival het SAS handboek - SAS
* Het [http://home.planet.nl/~dijk8939/ groene boekje] Scoutingtechnieken - Scouting Himalaya
** Het [http://home.planet.nl/~dijk8939/ groene boekje] Scoutingtechnieken - Scouting Himalaya
|titel=Bronnen
}}
{{Link portaal Scoutingtechnieken}}


[[Categorie:Kampvuur]]
[[Categorie:Kampvuur]]
[[Categorie:Brandpreventie- en bestrijding]]
[[da:Båltænding]]
[[fr:Allume-feu]]

Huidige versie van 18 mrt 2024 om 18:53

Het aansteken en brandend houden van een kampvuur wordt soms als "best lastig" gezien. Onderstaand artikel probeert om een overzichtje te geven met hetgeen waar je aan moet denken bij het aansteken van een kampvuur.

Branddriehoek[bewerken | brontekst bewerken]

Om een vuurtje te kunnen maken heb je drie belangrijke dingen nodig:

De zuurstof en de brandstof zijn het voedsel van het vuur en de ontbrandingstemperatuur is de warmte die nodig is om een brandstof te laten branden. Deze drie dingen samen worden ook wel de "branddriehoek" genoemd en zijn belangrijk als je een vuurtje wilt maken.

Vuur opbouwen[bewerken | brontekst bewerken]

Vuuropbouw.jpg

Voordat je een vuur gaat opbouwen zoek je een veilige plaats voor het vuur uit. Zorg er voor dat:

  • De grond in een straal van 1 meter om het vuur brandvrij is (ook als je in een stookton een vuur maakt).
  • Je niet in de buurt van (licht) ontvlambare zaken stookt zoals b.v. een berg hooi, een tent, overhangende takken en dergelijke
  • Je altijd blusmaterialen bij de hand hebt. Water en zand kunnen hier allebei goed voor gebruikt worden.

Vervolgens verzamel je verschillende soorten brandstof die droog genoeg zijn om het vuur aan te maken.

Tondel[bewerken | brontekst bewerken]

Candle fire.svg

Leg in het midden van je vuur een bedje van tondel neer. Een tondel is licht ontvlambaar materiaal dat snel brandt. De witte watten die in iedere EHBO trommel zitten kunnen heel goed als tondel gebruikt worden, maar ook in de natuur kun je stoffen vinden die goed als tondel te gebruiken zijn zoals b.v. verpulverde dennenappels, droge houtkrullen, donsveertjes uit een vogelnest enzovoort In plaats van een tondel kun je ook gebruik maken van (zelfgemaakte) aanmaakblokjes of van proppen papier. Bij erg slecht weer, nat hout, kun je ook een kaars of waxinelichtje gebruiken. Neem altijd een beetje tondel van huis mee. je kan zelfs de pluisjes uit de wasdroger gebruiken. Verkoolt katoen ook wel Charcloth genoemd heeft maar een heel klein vonkje nodig en het gaat branden.

Aanmaakhout[bewerken | brontekst bewerken]

aanmaakstok

Rondom het bed van tondel maak je een kleine piramide van aanmaakhout. Het aanmaakhout zijn kleine en dunne droge takken en twijgjes die snel vlam vatten. Laat aan de kant waar de wind vandaan komt een opening over om het vuur later aan te steken. Als je met een scherp mes inkepingen maakt in de kleine takken, zullen ze sneller vlam vatten (eventueel zou je tussen deze inkepingen ook nog stukjes tondel kunnen stoppen). Aanmaakhout met inkepingen worden ook wel aanmaakstokjes genoemd. Verzamel veel aanmaakhout, want dit verbrandt snel en je kunt er veel van nodig hebben.

Brandhout[bewerken | brontekst bewerken]

Rondom de kleine piramide van aanmaakhout maak je een grotere piramide van brandhout. Het brandhout zijn grotere dikke takken die niet zo snel vlam vatten, maar wel lang branden als ze eenmaal branden. Laat ook hierbij in de richting van de wind een opening open.

Zorg ervoor dat je een grote hoeveelheid brandhout hebt liggen voor je vuur, want als een vuur eenmaal aan is, wil je dit graag aanhouden.

Aansteken van het vuur[bewerken | brontekst bewerken]

Als je een vuur hebt opgebouwd wil je dit natuurlijk graag aansteken. Dit kan op verschillende manieren.

Lucifer[bewerken | brontekst bewerken]

De meest simpele manier om een vuur aan te maken is door gebruik te maken van een lucifer. Gebruik de lucifer om je bed van tondel op verschillende plaatsen aan te steken. Om te vermijden dat je lucifers nat worden, kun je de koppen van je lucifers in het gesmolten kaarsvet stoppen. Pas wel op dat je de kop niet beschadigt, op het moment dat de lucifer wilt gebruiken en je het kaarsvet eraf haalt.

Vuursteen / magnesiumstick[bewerken | brontekst bewerken]

Ook zonder lucifers kun je een vuur aanmaken, door bijvoorbeeld gebruik te maken van een vuursteen of magnesiumstick. Als je met een staal hard tegen een vuursteen aan slaat of met een mes over een speciale magnesiumstick schraapt, zullen er hete vonken vanaf springen. Met deze hete vonken kun je een droge tondel aan steken.

Vuurboog[bewerken | brontekst bewerken]

Nuvola single chevron right.svg Zie Vuurboog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Een vuurboog

Vroeger had men nog geen lucifers of magnesiumsticks en moesten ze vuur maken met behulp van een vuurboog. Met behulp van een vuurboog wordt een hard houten (eik, essenhout of beuk) staaf rondgedraaid op een zacht houten (balsa, vurenhout of bamboe) stukje hout. Door de wrijving van de hard houten staaf maak je fijne (zachte) houtstof die zal gaan gloeien. Het gloeiende houtstof kun je gebruiken om een stukje tondel aan te steken. Deze brandende tondel kun je vervolgens weer gebruiken om je vuur aan te maken.

Vuur aan houden[bewerken | brontekst bewerken]

Als het tondel eenmaal brandt, zal het aanmaakhout snel volgen, en dat zal vervolgens je stookhout weer laten branden. Als het tondel of de aanmaak alleen nog maar gloeit, kun je deze weer laten branden door zachtjes op de gloeiende stukjes te blazen (net alsof je aan het fluiten bent). Hierdoor geef je extra zuurstof aan het vuur waardoor het beter zal branden.

Als je vuur goed brandt, kun je er steeds dikkere takken en stammen brandhout op leggen. Let er wel op dat je er niet teveel hout op legt. Hierdoor kan er niet genoeg lucht bij het vuur komen waardoor het vuur verstikt. Denk hierbij dus weer even terug aan die branddriehoek die in de inleiding genoemd is!

Vuur doven[bewerken | brontekst bewerken]

Als je een vuur niet meer nodig hebt is het belangrijk dat je het vuur goed dooft en de as en kooltjes netjes opruimt. In het plaatje hieronder zie je een een beschrijving van hoe je dit netjes aanpakt.

Let wel op dat je een groot vuur of als er nog mensen dicht op staan of zitten niet met een grote hoeveelheid water moet doven. Dit kan leiden tot ernstige brandwonden door de hete stoomwolk. Begin dan met verspreiden van het hout en gebruik droog zand als noodblusmiddel.

Helaas zijn niet alle vuren gewenst. Als dat zo is en het vuur niet meer onder controle is noemen we dat brand. Wanneer er een persoon vlam vat laat hem dan over de vloer rollen of gebruik een branddeken. Bij vlam in de pan of ander soort branden zorg eerst voor de veiligheid van omstanders en jezelf, bel de brandweer en gebruik bij een kleine brand een geschikt noodblusmiddel.

Voor Nederland: voor meer instructies over brandpreventie en -bestrijding kun je als leider terecht bij bijvoorbeeld een BHV-opleider. Geïnteresseerde jeugdleden kunnen op Rampenkamp. Voor Vlaanderen: (...)

Gevaren[bewerken | brontekst bewerken]

Houtstook vervuild de natuur ernstig en kan omwonende mensen / wandelaars en dergelijke Ernstig hinderen en gezondheidsschade toebrengen! Ga dus niet voor de lol een vuurtje stoken! Zorg ervoor dat generaties na jullie ook nog “frisse” lucht kunnen inademen.

Bronnen

  • “Handboek (kamp)vuur?, van Scouting St. Martinus, Zaltbommel. Voor het samenstellen van dit handboek heeft de auteur gebruik gemaakt van:
    • Het kampvuurboek - Scouting Nederland
    • 365 kampeertips - Scouting Nederland
    • Survival - Scouting Nederland
    • Op expeditie in Nederland - Scouting Nederland
    • Survival het SAS handboek - SAS
    • Het groene boekje Scoutingtechnieken - Scouting Himalaya
Cookies helpen ons onze services aan te bieden. Door onze services te gebruiken stemt u in met het gebruik van onze cookies.