Kompasgebruik

Scoutpedia.nl, dé Scouting wiki
Ga naar:navigatie, zoeken
Kompas
Windrose.svg
Hoofdartikel
Toepassen
Routetechnieken
 

Een Kompas bestaat uit verschillende onderdelen. Om te beginnen de naald(C). Deze wijst met het gekleurde gedeelte naar het Noorden. De naald is geplaatst in de roos(D), deze is draaibaar en voorzien van lijnen die we noordlijnen(E) noemen. Aan de buitenkant van de roos staat een maatverdeling in graden, waarbij 180° Zuid is en 360° Noord. de roos is gemonteerd op een plaat(A) of in een huis(A). De plaat/huis is voorzien van een richtingpijl(B).

Kompas.gif

De meeste kompassen zijn “Oostom” dat betekent dat de maatverdeling van Noord naar Oost is aangegeven. In sommige gevallen is de verdeling van Noord naar West aangegeven dan spreken we over Westom.

Een kompas dient altijd vlak gehouden te worden.

Er zijn meerder “kompasgrepen”

Greep 1: een opgegeven koers/richting.

Als je naar 145° wilt lopen draai je de roos zo dat 145° bij de richtingpijl staat. Draai nu het kompas tot dat de noordkant van de naald naar het noorden op de roos wijst. De richtingpijl wijst nu in de richting 145°.

Koersbepaling.gif

Greep 2: zelf een koers/richting bepalen.

Om een koers te bepalen het terrein zoek je eerst naar een markant object (liefst een object dat op een kaart staat, individuele bomen staan niet op een kaart) Je wijst met de richtingpijl naar het object. Vervolgens draai je de roos net zolang tot de naald en de noordlijnen in de zelfde richting wijzen. Op de roos kun je nu bij de richtingpijl aflezen in welke richting het object staat.

Greep 3: een koers op de kaart bepalen.

Allereerst dient de kaart juist georiënteerd worden. In de legenda staat precies wat het noorden van de kaart is. Op het kompas kun je zien waar het werkelijke Noorden is. Zorg dat die twee met elkaar kloppen.

Vervolgens dien je te weten waar je bent of vanaf waar je een koers wilt gaan volgen. Dit kun je bepalen door middel van een kaarthoekmeter of door simpelweg in het rond te kijken en herkenningspunten op de kaart te zoeken.

Leg een liniaal op de kaart vanaf de plaats waar je wilt vertrekken naar de plaats waar je naar toe wilt. Leg het kompas met de plaat/huis langs de liniaal. Draai nu de roos tot de noordlijnen gelijk lopen met de naald en de noordlijnen op de kaart. Bij de richtingpijl kun je nu aflezen in welk richting je wilt lopen.

Met Greep 1 kun je nu weer aan de slag in het terrein.

Greep 4: vanuit het terrein naar de kaart.

Wie met greep 2 een koers bepaalt heeft in het terrein kan deze weer terug brengen naar de kaart

Allereerst dient de kaart weer juist georiënteerd te worden en moet je weten waar je staat. Als het goed is staat de roos nog zoals je hem bij greep 2 hebt verkregen. Zo niet draai de roos tot koers bij de richting pijl staat. Leg het kompas met een hoek op de plaats waar je bent, met de noordlijnen parallel aan de kaartnoordlijnen. Leg een liniaal langs de plaat/huis en zoek langs het liniaal naar het punt dat je bij Greep 2 voor ogen had. (je kan ook een lijn trekken langs de liniaal.) Op de kaart kun je nu zien hoe de wegen/paden in die richting lopen en wat de te volgen route kan zijn.

Greep 5: plaats bepaling met een kompas.

Als het goed is weet je wel waar je ongeveer bent. Je weet dan waarschijnlijk ook welke objecten je ziet van af jou plaats.

Door Greep 2 twee maal uit te voeren met twee verschillende objecten, weet je twee richtingen vanaf het punt waar je staat.

Vanaf het punt waar je staat is het bijvoorbeeld 80° naar toren A en 160° naar toren B.

Zoek op de kaart de twee torens en voer greep 4 uit. Maar gebruik de tegenover liggende aantal graden dan je hebt geschoten in het terrein. Dus vanaf toren A 260° en vanaf toren B 340° daar waar de lijnen kruisen sta je. Met een kaarthoekmeter kun je nu het coördinaat bepalen. Dit coördinaat kun je dan weer invoeren in en GPS.

Declinatie

Een kompas naald wijst niet naar de Noordpool. De naald van een kompas wijst naar het magnetische noorden. De Noordpool is het geografische noorden. Het verschil tussen deze “noorden” noemen we declinatie. Bij duurdere kompassen kun je de declinatie opheffen door de gradenring aan te passen aan de grootte van de declinatie. Als je geen rekening houdt met de declinatie kan dat in een bepaald gebied tot gevolg hebben dat je maar liefst 45° uit koers kunt komen als je niet goed op let waar je kompas naartoe wijst. Het is dus altijd zaak om goed op de kaart te kijken wat het kaart noorden is, waar het geografische noorden ligt en waar deze beiden ten opzichte van het magnetische noorden liggen.

Cookies helpen ons onze services aan te bieden. Door onze services te gebruiken stemt u in met het gebruik van onze cookies.