Scouting in de Tweede Wereldoorlog

Help mee! Lees The Left Handshake of een deel ervan, vat een hoofdstuk of paragraaf samen in het Nederlands en zet deze in het artikel.

Scouting werd in de Tweede Wereldoorlog (1939-1945) niet in elk land het zelfde behandeld, in veel landen kon Scouting alleen verborgen doorgaan, terwijl in andere landen het in de openbaarheid kon. Dit artikel is gebaseerd verhalen over hoe Scouts zich gedroegen in de deze moeilijke tijden.

Baden-Powell

Kerstboodschap 1940 van Baden-Powell hangend in Paxtu

Lord Baden-Powell stond bekend in zijn tijd als voorvechter van verbroedering tussen verschillende nationaliteiten. Het moet dan ook verschrikkelijk voor hem zijn geweest dat er misbruik werd gemaakt van zijn gedachtegoed door nationaal-socialistische jeugdorganisaties als de Hitler Jugend en de Jeugdstorm. Alhoewel Baden-Powell altijd de scheiding tussen Scouting en leger benadrukte, benadrukte hij ook dat je loyaal moest zijn aan ‘King and country’.

Helaas is Baden-Powell in deze periode overleden, op 8 januari 1941. Soldaten en Scouts, blank en gekleurd, droegen hem naar zijn graf.

Europa

Duitsland

Scouting was erg populair in Duitsland tot ongeveer 1934-35, toen bijna alle organisaties opgeheven werden en de leden gedwongen werden lid te worden van de Hitler Jugend.

Hongarije

Hongarije was een bondgenoot van Duitsland tot maart 1944, waarna ze bezet werd door Duitse troepen. Tot die tijd was Scouting toegestaan en was erg actief in de hulp aan gewonden en vluchtelingen. Tijdens de bezetting werden alle activiteiten opgeschort. In 1945 werden wel de Gidsen weer opgericht, maar in 1948 werden alle jeugdbewegingen verboden.

Italië

Tussen 1927 en 1928 werden door het fascistische regime de Italiaanse scoutingverenigingen ontbonden. De volwassen leden gingen massaal verborgen door en bleven maatregelen treffen voor de heroprichting. Dit lukte uiteindelijk na de val van het fascistische regime in 1943 en de bevrijding tussen 1944 en 1945.

Nederland

zie ook:Scouting in Nederland#Scouting in oorlogstijd

Oostenrijk

In 1938 werd Scouting verboden. Ongeveer 800 gevluchte scouts richten in het Verenigd Koninkrijk een scoutingorganisatie in ballingschap op.

Tsjecho-Slowakije

Voor de oorlog was de nationale scoutingorganisatie Junák de twee na grootste van Europa en de zes na grootste ter wereld. Tsjecho-Slowakije was het eerste land dat ten prooi viel aan de opmars van Hitler. In September 1938 werd het land gedeeltelijk ingenomen en in maart 1939 viel de rest.

Na de invasie van de Duitsers werd de wet gewijzigd.

“Ik beloof op mijn eer en geweten:

• Dat ik mijn plicht zal doen tegenover mijn land, de republiek Tsjecho-Slowakije;
• Dat ik van haar zal houden en zal werken voor de bevrijding van mijn land;
• Dat ik mijn Hopman’s orders zal gehoorzamen en ze zonder aarzelen zal opvolgen;
• Dat ik hou van mijn Scouting broeders, ze nooit zal verraden en ik bereid ben mijn leven hiervoor te geven.”

De scoutingorganisaties werden onmiddellijk ontbonden door de Duitsers, het dragen van het scoutinguniform werd verboden, de nationale vlag die boven de kampterrein uitstak moesten worden vervangen door de Swastika. De Scouts weigerden, bij een inval van de Duitse politie zagen ze de uniformen en namen ze in beslag, de Scouts moesten in hun ondergoed naar huis. Ook het uithangen van de Nazi-vlag werd geweigerd, immers mochten de Scouts van de Duitsers geen bomen vellen, hoe moesten ze dan een vlaggenmast maken. De nationale vlag bleef zichtbaar op de grond en werd bij invallen afgedekt.

Op vele andere manieren werd er verzet gepleegd. Zo werden er bijvoorbeeld honden ingezet om boodschappen over te brengen. Er werd een schot over hun hoofd afgevuurd, bleven ze zitten, dan werden ze ingenomen en werden ze ingezet op het slagveld. De Tsjechische Scouts gingen de honden trainen en maakte echte watjes van ze.

Tijdens de bevrijding waren de Scouts erg actief tijdens de gevechten, de verzetsbeweging bestond voornamelijk uit Scouts en voormalige Voortrekkers. In de Amerikaanse, maar ook in de Russische zone doken overal Scoutinguniformen en zelfs hele groepen op. Jongens bouwden barricades op straathoeken en meisjes hielpen in de ziekenhuizen.

Echter na de bevrijding van Tsjecho-Slowakije in 1945 werd Junák weer opgericht en was toen even de een na grootste ter wereld. In 1948 werd zij weer verboden door de door de Sovjet Unie geïnstalleerde regering.

Verenigd Koninkrijk

In het Verenigd Koninkrijk werden tijdens de tweede wereldoorlog diverse scoutingorganisaties in ballingschap opgericht door vluchtelingen uit bezette landen in Europa.

Zwitserland

Zwitserland was niet bezet tijdens de Tweede wereldoorlog.

Azië

China

De Tweede Wereldoorlog begon voor China al in 1937. Het Japanse keizerrijk bezette toen grote delen van Oost-China, onder andere de toenmalige Chinese hoofdstad Nanking.

Hong Kong

Hong Kong maakte toen deel uit van het Britse rijk. Er was een grote toestroom van vluchtelingen naar Hong Kong. De Scouts in Hong Kong waren actief met hulp voor deze oorlogsvluchtelingen. Op verzoek van de regering van Hongkong, hielden de Scouts zich bezig met voorbereidingen voor bescherming tegen luchtaanvallen, luchtbewaking, boodschappen-, ambulance- en eerste hulp diensten. Leiders en volwassen Scouts waren actief als vrijwillige brandweer of politie of in een vrijwillig verdediging korps.

Thailand

Bronnen en referenties

• Hilary St. George Saunders , The Left Handshake, 1948
• Geschiedenispagina's "Scout Association of Hong Kong"