Sint Joris

Scoutpedia.nl, dé Scouting wiki
Versie door Egel (overleg | bijdragen) op 26 aug 2018 om 09:48
Ga naar:navigatie, zoeken


Sint Joris
Moreau St Georges.jpg
Icon boy scout.svg
Geboortedatum
23 april 2024
Voor groepen die zich naar Sint Joris vernoemd hebben, zie Scouting Sint Joris

Joris (Georgius) van Cappadocië (gestorven 23 april 303) beter bekend als Sint Joris is de beschermheilige van Scouting. Het verhaal van Sint Joris die de draak verslaat werd gebruikt als voorbeeld voor een Scout, die moet helpen waar hij of zij kan. Vroeger werd zijn naamdag 23 april, Sint-Jorisdag door Scouting gevierd. Kort daarna worden nog steeds de Sint-Jorismarsen gelopen in Oegstgeest. Meerdere scoutinggroepen hebben zich naar Sint Joris vernoemd.

Legende

De best bewaarde legende over de heilige Joris is die met de draak. Sint-Joris wordt traditioneel afgebeeld met een draak, die hij volgens de overlevering zou hebben gedood.

Volgens de legende leefde in een meer bij de stad Silena in Libië een draak, die met zijn adem de hele streek en de stad vergiftigde. Dus gaven de stadsbewoners hem twee schapen per dag om zijn honger te stillen. Toen de schapen op waren, werden de mensen geofferd, aangewezen door het lot. Toen het lot op de dochter van de koning viel, bood hij al zijn rijkdom aan voor een vervanger, maar de bewoners weigerden. Dus werd de dochter, verkleed als bruid, naar de draak gebracht. Toen kwam de ridder Joris aanrijden en vroeg het meisje wat ze daar deed. Ze smeekte hem weg te gaan, anders zou ook hij omkomen. Maar de ridder bleef en toen de draak kwam, maakte hij het teken van het kruis, vocht hevig en doorstak hem met zijn lans. Daarop vroeg hij de gordel van het meisje, bond die om de nek van de draak en zo leidde hij de draak als een mak beest naar de stad. Toen ze in de stad aankwamen zei Joris dat ze in God moesten geloven en zich laten dopen, dan zou hij de draak doden. Iedereen liet zich dopen, waarna Joris het hoofd van de draak afsloeg

Er zijn veel verschillende versies van dit verhaal in omloop. Er zijn ook speciaal voor Scouting aangepaste versies.

Belofte

Tijdens de installatie legt iedere Scout de belofte af. Sint Jorisdag is het moment om jaarlijks deze belofte te hernieuwen. Om weer eens te herhalen wat men bij de installatie belooft heeft. Sint Joris doet zichzelf ook een belofte. Hij zal de stad redden en niet terugschrikken van de draak. Als hij op weg gaat en bang wordt, denkt hij terug aan wat hij zichzelf beloofde. Daardoor vond hij kracht en moed om verder te gaan.

Sint Joris is binnen Scouting een internationale feestdag. Over de hele wereld vieren Scouts deze dag en staan stil bij “goed” en “kwaad”.

Rode tulp

Sint Joris.jpg

De rode tulp op Sint Jorisdag is een typisch Nederlandse traditie. De tulp is het symbool van de druppels bloed die St. Joris na zijn gevecht met de draak verloor. Volgens de legende ontsproten op de plaatsen waar zijn bloed op de grond drupte rode rozen, die door de schaarste in april en de hoge kosten in Nederland vervangen zijn door rode tulpen. Dat het om rode bloemen gaat, staat in ieder geval vast. Rood is de kleur die onlosmakelijk met Sint Joris is verbonden. Sint Joris wordt altijd afgebeeld in een wit kleed met een rood kruis en ook op zijn schild staat een rood kruis.

De tulp is daarmee het symbool voor de overwinning van het “goede” en het “kwade”. Door de tulp in het vuur te gooien, na de hernieuwing van de belofte, hopen scouts alleen maar het “goede” tegen te komen.

Sint Joris en de scoutingmethode

Standbeeld van Sint Joris op St. Walrick

Ridders waren als vechtersbazen populair bij jongens, maar vroeger dacht men dat ze ook hoge normen en waarden hadden, een onbesmette riddelijke eer. Ze pasten daarom uitstekend in de scoutingmethode: aantrekkelijk, maar daarin verstopt een opvoedend voorbeeld. In Engeland waren ridders vooral belangrijk vanwege de verhalen van Koning Arthur en de ronde tafel, die hoge idealen zouden hebben.

Vooral de legende van het gevecht met de draak was een goed voorbeeld voor de verkenner, die vol moest houden tegen de bijna onmogelijke problemen in de harde maatschappij. Ook de heldenrol tegenover de vrouw zal Baden-Powell een goed tegengif hebben gevonden tegen de "dirty talk" waar hij zo het land aan had. De legende werd wel aangepast aan de verkenners: Sint-Joris werd een jonge schildknaap, het gevecht werd heroisch opgeklopt en het onsympathieke eind (eerst christen worden, dan pas de draak doden) verdween.

In de praktijk zal het verhaal voor de gemiddelde verkenner toch te ver van zijn belevingswereld hebben gestaan, te veel een sprookje. Ook kende Nederland geen eigen populaire avontuurlijke ridder-historie. Tegenwoodig spelen ridders geen rol meer in de fantasie van jongens, hooguit als moderne versie in science-fiction-stripfilms. De ridderwereld bestaat daarom niet meer als avontuurlijk en ideaal beeld, hooguit als thema voor welpenspelen en -kampen.

Zie ook

Cookies helpen ons onze services aan te bieden. Door onze services te gebruiken stemt u in met het gebruik van onze cookies.