Vereniging zonder winstoogmerk

Een vereniging zonder winstoogmerk (afgekort als vzw, v.z.w., VZW of V.Z.W.) is een Belgische rechtspersoon. De Franse vertaling is association sans but lucratif (afgekort als asbl, a.s.b.l., ASBL of A.S.B.L.). De officiële Duitse vertaling is Vereinigung ohne Gewinnerzielungsabsicht (afgekort als VoG of V.o.G.). De benamingen vereniging zonder winstgevend doel en Verein ohne Erwerbszweck zijn verouderd en worden niet meer gebruikt. Sedert de wetswijzigingen van 2005 bestaat er naast de vzw en de stichting ook een internationale vereniging zonder winstoogmerk.

De vergelijkbare rechtsvorm in Nederland is de vereniging. De Nederlandse rechtsvorm van de stichting, kent sedert de wet van 2 mei 2002 ook een Belgische variant. De vergelijkbare rechtsvorm in het Groothertogdom Luxemburg is association sans but lucratif of Verein ohne Gewinnzweck. In Frankrijk kent men de zogenaamde association loi 1901, en in Duitsland heet het een eingetragenes Verein.

De wet van 27 juni 1921, gewijzigd door de wet van 2 mei 2002, betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen beheerst de regelgeving.

In tegenstelling tot een vennootschap, heeft de vzw niet tot doel winst te maken, en zal ze geen winst uitkeren aan de leden.

Wezenskenmerken

Het grote verschil tussen een vereniging zonder winstoogmerk en een feitelijke vereniging bestaat erin dat een vzw beschikt over rechtspersoonlijkheid en over een afscheiden vermogen. Dit betekent dat de individuele leden van een vzw niet persoonlijk, en niet met hun eigen vermogen aansprakelijk zijn. Behoudens fraude, kan het eigen vermogen van de leden niet aangesproken worden om de schulden van de vzw te betalen.

Een vereniging zonder winstoogmerk wordt, in tegenstelling tot een commerciële vennootschap, opgericht om aan een niet-commerciële doelstelling tegemoet te komen. Dit betekent echter niet dat een vzw geen winst mag maken. Het is een vzw toegestaan om, in ondergeschikte orde, winst te maken naar aanleiding van haar activiteiten, zolang deze winst maar niet uitgekeerd wordt aan de leden van de vzw.

Rechtspersoonlijkheid

De vzw heeft pas rechtspersoonlijkheid als de statuten in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd zijn.

De oprichting van een vzw is gebonden aan vormvoorwaarden, om misbruik tegen te gaan. De oprichting kan gebeuren d.m.v. een onderhandse akte, die wordt opgesteld door de stichters van de vzw zelf, in tegenstelling tot een vennootschap, die naar Belgisch recht enkel d.m.v. een authentieke akte kan worden opgericht bij de notaris. In Nederland kan een vereniging enkel via authentieke akte worden opgericht.

Als rechtspersoon kan een vzw in eigen naam en voor eigen rekening eigendommen en onroerende goederen verwerven en beheren, overeenkomsten afsluiten, aansprakelijk zijn, leningen aangaan, enzovoort. Dit betekent dat de leden persoonlijk niet gebonden zijn door de vereniging voor zover er geen fraude is gepleegd en de leden en bestuurders de vereniging leiden volgens het gekende principe van de goede huisvader.

Dit is ook het geval als een vereniging van de overheid subsidies krijgt. In dit geval kan zij door de subsidiërende overheid verplicht worden om een vzw te worden.

Werking

Zowel natuurlijke personen als rechtspersonen kunnen lid zijn van een vzw. Het is mogelijk om verschillende categorieën van leden te hebben, met verschillende rechten en plichten.

Het hoogste orgaan van de vzw is de Algemene Vergadering (AV). De AV moet minstens één keer per jaar samenkomen. Alle werkende leden hebben stemrecht op de AV.

Tot de uitsluitende bevoegdheid van de AV behoren:

de wijziging van de statuten;
de benoeming en afzetting van de bestuurders;
de benoeming en afzetting van de commissarissen en het bepalen van hun bezoldiging ingeval een bezoldiging wordt toegekend;
de kwijting van de bestuurders en de commissarissen;
de goedkeuring van de begroting en van de rekening;
de ontbinding van de vereniging;
de uitsluiting van een lid;
de omzetting van de vereniging in een VSO;
alle gevallen waarin de statuten dat vereisen;

Een vzw wordt bestuurd door een Raad van Bestuur (RVB) met (minstens) drie bestuurders, waaronder een voorzitter. De bestuurders worden aangesteld door de AV, en kunnen ook door de AV ontslagen worden. Zij hebben de bevoegdheid de vereniging te verbinden, contracten te sluiten, betalingen te doen... Alles wat de wet of de statuten niet expliciet voor de AV heeft voorbehouden, valt onder de bevoegdheid van de Raad van Bestuur.

Er moeten steeds meer leden zetelen in de algemene vergadering dan in de raad van bestuur. Dit mogen, maar moeten niet, dezelfde personen zijn.

Verplichtingen

Het vzw-statuut houdt (in tegenstelling tot een feitelijke vereniging) een aantal verplichtingen in, zowel op juridisch, boekhoudkundig als fiscaal vlak.

De statuten en statutenwijzigingen moeten worden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad, evenals de benoemingen van de raad van bestuur, eventueel dagelijks bestuur en commissarissen.
Een boekhouding voeren (voor kleine verenigingen is dit een vereenvoudigd model), en de rekeningen jaarlijks neerleggen bij de griffie van de Rechtbank van Koophandel. De boekhouding moet worden gevoerd volgens een genormaliseerd rekeningstelsel.
Jaarlijks een bijgewerkte ledenlijst neerleggen bij de griffie van de Rechtbank van Koophandel.

VZW of stichting

In de wet van 2 mei 2002 maakt de wetgever een duidelijk onderscheid tussen een vzw en een stichting.

De voornaamste verschillen van een stichting naar Belgisch recht ten opzichte van een vzw zijn:

Zowel de vzw als de stichting hebben geen winstoogmerk, maar een vzw wordt door de wil van verschillende personen opgericht om samen te werken zonder inbreng van kapitaal. Een stichting wordt vaak door één of enkele personen opgericht, mét inbreng van kapitaal.
Een stichting heeft geen leden, enkel een raad van bestuur. Een vzw heeft beiden.
Een stichting moet verplicht worden opgericht door een authentieke akte terwijl een vzw d.m.v. een onderhandse akte mag worden opgericht.

Zie ook

Nederlandse vereniging

Externe links

Bronnen en referenties

nl.wikipedia.org