Vuurboog

Een vuurboog is een houten gereedschap om vuur te maken door middel van wrijving. Met behulp van een boog en een pees draai je een houten boor in een ander stuk hout waardoor dit tot poeder wordt vermalen. Na flink boren wordt dit poeder zo heet dat er een kooltje ontstaat. Met dit kooltje kun je weer tondel aansteken

vuurboog

Vuur door Wrijving

Wat voor een gevoel moet een mens gehad hebben in de prehistorie toen hij ontdekte hoe hij vuur kon maken. Met onze moderne middelen en kennis staan wij er niet meer bij stil…..en toch. Zelf vuur maken is een enorme belevenis. Beeld u in, het kampvuur staat klaar, alle voorbereidingen zijn getroffen. Iedereen zit klaar met de wind in rug en een deken omgeslagen voor de gezelligheid. De kampvuurnummertjes zijn ingestudeerd en de zangleider staat klaar…..Plots ziet men in het maanlicht iemand die met een primitieve boog, een stokje en een plankje voor het opgestapelde hout komt staan. Zachtjes beweegt de boog heen en weer, alleen het ronddraaien van het stokje is hoorbaar. Plotseling hoor je links en rechts een beetje rumoer van enkele die dachten wat rook te zien opstijgen…..En ja hoor nu ziet iedereen het duidelijk, meer en meer rook. De heen- en weergaande beweging wordt nu een beetje opgedreven tot deze plotseling stopt…..Oei! Zou het mislukt zijn?..... Neen! Er stijgt nog steeds een rooksliert op. Een klein asbolletje wordt een weinig aangewakkerd en na een zachte tik op het plankje komt de smeulende asse los van het plankje. Het wordt zachtjes opgenomen met het puntje van een mes en in een grote bol gedroogd gras gelegd. Heel voorzichtig begint de vuurmeester te blazen in de grasbol. Na enkele seconden is er geweldig veel rook…..men ziet het kooltje gloeien…..de spanning stijgt…..plotseling een vlam…..het is gelukt! Het brandende gras wordt onder in het gestapelde hout gelegd…..het kampvuur kan beginnen…...

Materiaal

Er zijn verschillende manieren om vuur te maken met verschillende materialen en houtsoorten. Hieronder volgt een lijst met houtsoorten die getest zijn. Handig om te kiezen met welke soorten hout men wil starten.

Draaiende as	plankje		Resultaat
Klimop	Klimop	Snel	Goede asse
Kastanje	Klimop	Snel	Goede asse
Olm	Populier	Traag	Minder vaste asse
Klimop	Populier	Snel	Goede asse
Linde	Berk	Traag	Losse asse
Klimop	Olm	Traag	Goede asse
Olm	Populier	Traag	Slechte asse
Kastanje	Populier	Traag	Goede asse
Linde	Berk	Traag	Minder vaste asse
Gouden regen	Populier	Snel	Goede asse
Olm	Klimop	Traag	Goede asse
Olm	Liguster	Traag	Lukt niet altijd
Klimop	Gouden regen	Traag	Goede asse
Berk	Populier	Zeer Traag	Minder vaste asse
Notelaar	Linde	Snel	Goede asse
Kastanje	Linde	Snel	Goede asse
Notelaar	Populier	Snel	Goede asse
Liguster	Notelaar	Snel	Minder vaste asse
Notelaar	Klimop	Snel	Goede asse
Notelaar	Notelaar	Snel	Goede asse

Heb je een keuze gemaakt, dan moet je even bedenken, waar kan ik alles vinden. Een steen met een putje kan geen probleem zijn die vindt men na enig zoeken. Praktisch elke houtsoort is goed om een boog te maken en kan gemakkelijk van snoeihout gemaakt worden. Als de tak een beetje veert bij het opspannen is hij geschikt. Voor de as en het plankje moet men wel op zoek naar droog hout. Is de keuze bijvoorbeeld gevallen op klimop dan kan men wel eens iets vinden bij oude kastelen waar de klimop te zwaar is geworden voor de omheiningsmuren en gekapt is of in parken waar men de klimop uit bomen weghaalt.

Het gereedschap

	Zorg dat de steen goed in de handpalm past. Een steen is de beste oplossing omdat deze niet onderhevig is aan wrijvingswarmte.
	Kies een mooie rechte as, goed droog, ongeveer 30 cm lang en 1,5 tot 2 cm dik.
	Maak een plankje van ongeveer 30 cm lang en 1,5 tot 2 cm dik. Zorg dat het stabiel met de voet op de grond kan worden gedrukt.
	De meeste houtsoorten zijn geschikt om een boog te maken. Zoek een geschikte tak van ongeveer een armlengte. Als je zorgt dat de boog mooi aangespannen staat wanneer de as is ingebracht in een koord of lederen riempje dan is het in orde. Neem een stevige koord en niet te dun.Een lederen riem kun je maken van een oude broeksriem. Snij ongeveer een repel van 1 cm en bevestig deze met koord of een lederen nestel aan de boog vast.

Indien men na lang zoeken toch geen steen kan vinden, zie dan op nevenstaande tekening naar zes alternatieven. Het eerste alternatief is een blok hout met daarin een vingerhoed, de tweede is een blok hout met een steentje en de derde is gewoon wat vet in het gaatje om geen wrijving te veroorzaken aan de bovenkant van de as. In de vierde steekt een schelp (schaalhoorn) en in de vijfde steekt een beetje lood in het gaatje, alles om wrijving zo veel als mogelijk te voorkomen. Voor de duidelijkheid zijn de houtblokken in doorsnede getekend. De zesde en laatste oplossing is gewoon een aluminium drinkbeker, let hier wel op, de beker wordt warm, leg iets op de beker om uw hand te beschermen!

Verder moet je nog op zoek naar droog brandbaar materiaal, zoals een verlaten vogelnest, een grote bol hooi of droog papier.

De techniek

	Bekijk goed de tekening voor het inbrengen van de as in de boog.
	Vervolgens zie je hoe de beweging in elkaar zit. Zorg dat je tijdens de heen en weergaande beweging niet te hoog of te laag komt. Gebruik de volle lengte van de boog. Zorg dat je in een stabiele houding zit die je kunt vol houden.
	Ook is het handig om op het einde van de V-vormige inkeping een klein putje te maken waarin je met de as kunt starten, anders glijdt van de as af naar de inkeping. Een andere manier van werken is, eerst in het midden van de plank een putje draaien met de as en nadien de V-vormige inkeping maken. Men kan stoppen met draaien als men zeker is van een goed smeulende asse.

Aan de slag

Leg onder het plankje op de plaats waar de asse zich gaat vormen een blad papier, karton of bijvoorbeeld een groot lindeblad, zo voorkomt men dat de asse afkoelt en is het makkelijker om de asse over te plaatsen in een bol droog gras. Bekijk op de tekening goed de houding! Zet uw rechter knie op de grond en linker voet op het plankje, druk stevig op die linker voet zodanig dat het plankje niet kan verschuiven. Druk de linker pols stevig tegen de linker knie om te voorkomen dat de as gaat bewegen. De as moet mooi verticaal blijven ronddraaien. Beweeg de boog zacht heen en weer en versnel een beetje wanneer de asse zich begint te vormen. Wanneer de as niet zou ronddraaien moet de koord aangespannen worden of kan men met de duim de koord wat opspannen aan de handgreep tijdens de heen en weer gaande beweging. Tegen het einde, wanneer er flink wat rook is en er een duidelijk licht smeulende asbol is gevormd, draai dan maar even goed door om de asbol goed af te dekken zodanig dat er voldoende materiaal is om te blijven smeulen. Stop de beweging en leg uw materiaal voorzichtig opzij en voorkom dat het asbolletje uiteen valt door een foute beweging. De asse zit vast in de V-vormige uitsnijding en valt er eerst uit na een voorzichtige tik op het plankje. Breng daarna het asbolletje heel voorzichtig over in het klaarliggende papier of gras. Hou het materiaal goed met beide handen vast en blaas lichtjes om de asse aan te wakkeren. Duw het aanmaakmateriaal goed tegen de asse en begin harder te blazen als de asse opgloeit. Hou dit vol tot de eerste vlam………..

Een geweldige techniek die men met een beetje oefenen en goed uitgekozen materiaal zeer vlug onder de knie heeft. Veel succes, doseer je krachten en zorg dat de wrijving je niet fataal wordt!