Bewerken van Levend Stratego

'''Levend Stratego''' is met recht hét Scouting buitenspel. Het is jagen op anderen, de vlag verdedigen, sluipen en tactisch denken en samenwerken. Het spel leent zich er perfect voor om in een ander thema te gieten door de rangen aan te passen, en is in moeilijkheidsgraad eenvoudig te verhogen of te verlagen. 

{{spel
|renspel = ja
|buitenspel = ja
|aantal= Grotere groep
|voorbereiding= kaartjes maken, terrein afbakenen
|duur= 30 minuten tot een uurtje
|materiaal= Kaartjes met rangen, vlag, voldoende groot terrein (bij voorkeur bosachtig om je te kunnen verstoppen, maar toch zo open dat er goed gerend kan worden). De grenzen moeten zijn af te bakenen
|overig=
}}

== Het spel ==
Elk team heeft z'n eigen speelveld waar een vlag verstopt moet worden. Minimaal 1 en maximaal 2 meter boven de grond. Als vlag kun je een theedoek gebruiken. Doel van het spel is om de vlag van de tegenpartij te stelen en naar je eigen terrein te brengen. Er wordt niet om de vlag gevochten, de enige manier om de vlag terug te veroveren is via het tikken.

Elke speler krijgt willekeurig een kaartje van één van de spelleiding, op het kaartje staat de rang, zie hieronder. Als een speler een andere speler tikt, moeten ze beide elkaars rang laten zien. De hoogste en sterkste wint en krijgt het kaartje van de verliezer. Die moet dus weer terug naar z'n speelveld om bij de spelleiding een nieuw kaartje te halen. Bij gelijke rangen gebeurt er niets en kunnen ze weer verder op jacht. Ook wordt hierbij soms gekozen om de kaartjes om te ruilen en de spelers een nieuw kaartje te laten halen bij de spelleiding.
Er zijn echter een paar uitzonderingen. Zo is er de bom, de bom kan alle andere "personen" verslaan, met uitzondering van de mineur. De mineur is in staat om de bom onschadelijk te maken en kan dus zijn kaartje afpakken.
Ook de spion is een uitzondering, deze staat het laagste in de rangorde, en kan dus door iedereen getikt worden, behalve de maarschalk. De spion is instaat om de maarschalk uit te schakelen.

=== Overzicht van de kaartjes ===
{| class="wikitable"
|-
!Aantal || Naam || Rang || Extra info
|-
|1 || mineur|| ********** || kan als enige de bom verslaan
|-
|4 || damhert|| ********* || 
|-
|6 || ree|| ******** || 
|-
|7 || paard|| ******* || 
|-
|8 || arend || ****** || 
|-
|9 || das||  ***** || 
|-
|6 ||  konijn||  **** || 
|-
|10 || raaf|| *** || ontmantelt de berenklauw
|-
|2 || parnassia||  ** ||  
|-
|6 || spion||  * || kan alleen de wisent verslaan

|}

=== Variaties ===
Het is mogelijk om in het spel nog variaties aan te brengen. Bijvoorbeeld door in plaats van een vlag te gebruiken iemand het kaartje vlag te geven. Deze kan dan wel weg rennen, maar als je iedereen van de andere partij een keer heb getikt, heb je uiteindelijk toch de vlag te pakken... Deze variant is wel fraudegevoelig..., ze kunnen het kaartje met de vlag binnen de partij aan elkaar doorgeven. Verder kan er, wanneer twee dezelfde rangen elkaar tikken, besloten worden om elkaar de hand te schudden en dan weer verder te spelen; als andere spelers goed opletten, kunnen ze aan die hand zien welke rang de anderen hebben. 

De kaartjes hebben waardepunten. Die kun je gebruiken om de einduitslag te bepalen als je een korter spel wilt, ook kun je dan eventueel de vlag weglaten. Je breekt het spel af op een afgesproken tijdstip en telt dan de punten van de afgepakte kaartjes. Je kunt ook het spel iets in korten door het spel te laten eindigen op het moment dat een van de partijen de andere vlag heeft gevonden.

Stratego kan in ieder thema gebruikt worden. Het spel is namelijk simpel aan te passen door de rangen een andere naam te geven. Zo kan in een jungle-variant de maarschalk een olifant worden, een bom wordt een klem, de hyena kan de klem openen, de olifant is bang voor een muis de spion is dan dus een muis....
De nautische variant, de maarschalk wordt vlaggenschip, een bom wordt een mijn.....
De welpen variant, de maarschalk wordt akela, een bom wordt een strik.....
De water variant, de maarschalk wordt een haai.... maar dat is een andere soort die van dieren dus. Het kan zelfs met mythische wezens!
De vlag mag ook onder de grond worden verstopt.

Een uitgewerkte variant met jungle dieren is deze: 
{| class="wikitable"
|-
!Aantal || Naam || Rang || Extra info
|-
|1||Olifant||  *********|| 
|-	
|4||Leeuw||********|| 	
|-	
|6||Neushoorn||*******|| 	
|-	
|7||Tijger||******|| 	
|-	
|8||Giraf||*****|| 	
|-	
|9||Buffel||****|| 	
|-	
|6||Hyena||***||kan de klem openen
|-	
|10||zeearend||**|| 	
|-	
|2||muis||*||kan Olifant uitschakelen (olifant is bang!)
|-	
|6||klem|| || kan niet tikken wel getikt worden
|}

Wil je de kaartjes hier van je vind deze bij de externe links. Bij versie dieren

== Suggestie voor versimpelde variant voor jongere kinderen ==
Om met jongere kinderen te spelen, is hieronder een eenvoudiger variant van het Levend Stratego beschreven. Nodig: 50 kaartjes met een muis, 50 met een olifant en 50 kaartjes met een leeuw en neem een fluitje mee. 

Verdeel de groep in drieën (muizen, olifanten en leeuwen) en geef elke groep één leiding mee. Elke leiding neemt 50 kaartjes van zijn diersoort mee. Daarna krijgt ieder kind 1 kaartje. Na de start van het spel, moeten de leeuwen de muizen tikken, de olifanten de leeuwen, en de muizen de olifanten. Als een speler getikt wordt door door een andere speler van de juiste diersoort, moet deze het kaartje inleveren. Vervolgens kan deze speler een nieuw kaartje halen bij de leiding. Veroverde kaartjes worden ingeleverd bij de leiding.

Als het spel is afgelopen, telt de leiding het aantal veroverde kaartjes en de groep die de meeste kaartjes heeft verzameld is de winnaar.

== BPR-stratego: Een variant voor scouting op het water ==
Voor scouts op het water kun je deze variant gebruiken. Je kunt er meteen ook wat voorrangsregels mee aanleren. 
=== Doel van het spel ===
De vlag van het andere team te bemachtigen en naar je eigen schip te brengen.

=== Beschrijving ===
Elke speler heeft tijdens het spel een kaartje wat zijn rol weergeeft. De kaarten lopen van 0 tot 9, waarbij hogere kaartjes meestal meer waard zijn dan lagere kaartjes. Tijdens het spel probeer je de vlag van een ander team van hun post te halen, maar onderweg kun je tikken of getikt worden. Wanneer er getikt wordt, laten beide spelers hun kaartje goed zichtbaar zien. Is je kaart hoger, dan neem je de kaart van de ander in, is je kaart lager, dan geef je je kaart af en haal je een nieuwe kaart op je eigen post. Mocht je je kaart verliezen terwijl je met de vlag van een ander team loopt, dan lever je ook de vlag in.

=== Rangen ===
De rangen zijn min of meer een weergave van schepen en regels op het water en hun gewicht in de werkelijkheid. Je vindt de rangen hieronder. Zorg dat je kaartjes maakt met daarop de naam en het nummer van de rang, de eventuele extra toelichting en - om het leuk te maken - een plaatje. Druk alle kaartjes in twee of drie kleuren af, zodat je in teams tegen elkaar kunt laten spelen. 

''Een varende caravan is trouwens zo'n rijke-mensen-die-niet-kunnen-zeilen-boot, ook wel "strijkijzer" genoemd.''

Wil je de kennis van de spelers testen en het ze wat moeilijker maken, laat dan de nummers van de rang weg. 

{| class="wikitable"
|-
!Aantal || Naam || Rang || Extra info
|-
|1 || Goed zeemanschap|| 9
|-
|4 || Stuurboordswal || 8 || 
|-
|6 || Groot schip || 7 || 
|-
|7 || Zeil over bakboord || 6 || 
|-
|8 || Loef wijkt voor lei || 5 || 
|-
|9 || Aanvaring || 4 || ''mag zelf niet tikken, verslaat alles behalve "goed zeemanschap"''
|-
|6 ||  Zeilboot ||  3 || 
|-
|10 || Roeiboot || 2 || 
|-
|2 || Motorboot || 1 || 
|-
|6 || Varende caravan met de stootwillen uit || 0  || ''verslaat "goed zeemanschap"''
|}

== Combinatie met vlaggenroof voor Verkenners ==

Deze variatie is een versimpelde uitvoering met een combinatie met van [[Vlaggenroof]]. Het een steviger versie die alleen geschikt is voor verkenners die gewend zijn aan vechtspelen. Anders kan beter de bovenstaande versie gekozen worden.

{{spel
|renspel = ja
|buitenspel = ja
|minimum leeftijd = 11
|maximum leeftijd = 16
|aantal=vanaf 15
|voorbereiding=
|duur=1-1,5 uur, voldoende voor een [[opkomst]]
|materiaal=2 grote vlaggen op stok, 6 kleine vlaggen op stokjes, Kaartjes van ~3x7 cm met hierop een aantal strepen in de betreffende kleur: 16 x 3 strepen (8 per partij), 16 x 2 strepen, veel met 1 streep, 2 knotten wol.<br /><br />
|overig=Terrein: onoverzichtelijk, waar je je verbergen kan
}}

Er zijn twee legers/partijen:
* Rood/gelen met gele onderscheidingstekens, rood vaandel en drie rode compagnievlaggen
* Blauw/witten met witte onderscheidingstekens, blauw vaandel en drie blauwe compagnievlaggen

Elk leger bestaat uit twee patrouilles/bakken en is onderverdeeld in:
* 2 generaals met 3 strepen (PL's/bootsen)
* 2 majoors met 2 strepen (APL's/kwartiermeesters)
* soldaten met 1 streep (overige verkenners)

De rang van deze personen moet met een kaartje aan de rechterarm bevestigd worden met een wollen draadje.

Elk leger richt een legerplaats in, waarin het vaandel en de drie compagnievlaggen verdedigd worden en verdeelt zich in een aanvals- en een verdedigingsgroep. Bij elke legerplaats bevindt zich een VN-post (leiding) die toeziet op het goede verloop.

De taak van elk leger is:
* Verdedigen van eigen vaandel en compagnievlaggen.
* Veroveren van andermans vaandel en compagnievlaggen.
* Buitengevecht stellen van de tegenstanders. Dit gebeurd door van de tegenstander zijn onderscheidingsteken af te rukken. Is de tegenstander zijn onderscheidingteken kwijt, dan moet hij terug om een nieuwe te halen. De veroverde onderscheidingstekens worden bij de VN-post ingeleverd. Het veroverde aantal punten is:
** Vaandel: 20 punten
** Compagnievlag: 10 punten
** Generaal: 3 punten
** Majoor: 2 punten
** Soldaat: 1 punt (dus evenveel als hun strepen)

Het spel eindigt op een tevoren afgesproken tijd en/of fluitsignaal. 

'''Opmerkingen''':
* Vanwege het vlaggeroof-principe werkt dit spel goed.
* Let op dat de verkenners hun onderscheidingteken niet onder hun jas verbergen.
* De groep moet gewend zijn aan vechtspelen en dus weten dat het om de lol gaat, niet serieus en iedere tegenstanders kiest naar eigen kaliber.

== Externe links ==
*Maak hier online zelf stratego kaartjes [https://scoutingravels.be/overig/stratego Stratego Kaartenmaker]
*Meerdere varianten op Levend Stratego zijn te vinden op [http://www.scouts.nu Scouts.nu]
*Normaal, rood/groen Levend Stratego set. [http://www.scoutingforum.nl/ledenbestanden/MvH%20MontySCOUT/201011222537_Levend%20Stratego.pdf Download]
*Hier de kaartjes voor de versie van de dieren [http://www.jufeline.nl/Levendstratego.pdf Download]
*Een variant op Levend Stratego voor het [[Land van Esta]] is te vinden op [http://www.estratego.nl.tt www.estratego.nl.tt]
*Een variant in het thema [[Jungleboek]] is te vinden op [http://www.djungelboekstratego.nl.tt www.djungelboekstratego.nl.tt]
*Een uitvoeriger beschrijving van Levend Stratego (inclusief printbare kaartjes!) is te vinden op [http://www.kropveld.net/index.php?n=Wesp.LevendStratego W.E.S.P.]
*Site over het bordspel [http://www.mystratego.com MyStratego]



{{Bron| bronvermelding=
* [http://scoutnet.nl/~sps/spel/item0x0019.html "Levend Stratego"] op de Scouting Programma Site, idee voor de eenvoudige variant aangedragen door Erica Hartman
* [http://scoutingwdz.nl/algemeen/spelmateriaal/ Scouting Willem de Zwijger Delft: Levend Stratego BPR/Scheepvaart]
}}

[[Categorie:Spel]]
[[Categorie:Spel van 30 minuten tot 1 uur]]