Bewerken van Touwonderhoud

Goed '''touwonderhoud''' is nodig voor een lange levensduur en vooral voor betrouwbare [[touw|lijnen]]. Het is onderdeel van het [[schiemanswerk]].

* Werk het eind van de lijnen af::
** met een [[betakeling]]. Nadeel: kan loslaten
** met een [[eindsplits]]. Nadeel: maakt de lijn dikker
** door afsmelten van natuurvezel. Nadeel: de smeltprop zal snel in stukjes breken. Het kan wel bij dun gevlochten touw.
** met krimpkous. Dit is speciaal plastic buis dat sterk krimpt als het met een föhn verhit wordt. Het wordt in diverse diameters in de elektronica gebruikt voor isolatie.
* Laat touw niet over de grond slingeren. Er gaat vuil in zitten waardoor de lijn van binnenuit slijt. Dus opschieten en ophangen.
* Maar lijnen nooit aan een spijker hangen. Deze gaan roesten waardoor er zwakke plekken in het touw komen.
* Touw dat nat is geworden moet uitgehangen worden om te drogen. Touw van natuurvezel gaat anders rotten en in kunststof touw kan schimmel komen. Pionieren met nat touw is bovendien ook niet zo'n goed idee: je krijgt de sjorringen nauwelijks meer los wanneer het touw eenmaal is opgedroogd.
* Kunststof wordt afgebroken door (ultraviolet) zonlicht. Lijnen binnen houden verlengt dus de levensduur (maar is bij boten natuurlijk niet zo praktisch).
* Touwwerk dat ergens tegen schuurt moet bekleed worden. Dit is vooral nodig voor kunstoflijnen waar kracht opstaat. Door het schuren verhit de kunstof en smelt waardoor een harde plek ontstaat. Dit gebeurd bijvoorbeeld bij de lus van een sleeplijn die op de bolder ligt.
* Na verloop van tijd (afhankelijk van het soort touw en de manier waarop ervoor gezorgd is) is het touw niet meer veilig om grote pionierobjecten mee te maken. Het touw kan nog wel als oefenmateriaal gebruikt worden voor kleine objecten, maar als het risico groot is dat het vroeg of laat toch weer tussen de "goede" touwen terecht komt, kan het beter meteen worden weggegooid.

[[categorie:schiemanswerk]]
@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 Goed '''touwonderhoud''' is nodig voor een lange levensduur en vooral voor betrouwbare [[touw|lijnen]]. Het is onderdeel van het [[schiemanswerk]].
-== Afwerken ==
+* Werk het eind van de lijnen af::
-Bij het niet afwerken van een touw ontstaat er vaak een kwast, deze zal vuil en vocht verzamelen en het touw zal steeds korter worden.
+** met een [[betakeling]]. Nadeel: kan loslaten
+** met een [[eindsplits]]. Nadeel: maakt de lijn dikker
-Werk het eind van de lijn stomp af:
+** door afsmelten van natuurvezel. Nadeel: de smeltprop zal snel in stukjes breken. Het kan wel bij dun gevlochten touw.
-* [[betakeling]] Eind verstevigende steek. Werplijnknoop met ankersteek borg.
+** met krimpkous. Dit is speciaal plastic buis dat sterk krimpt als het met een föhn verhit wordt. Het wordt in diverse diameters in de elektronica gebruikt voor isolatie.
-* [[Gewone takeling]] Eind verstevigende steek. Werplijnknoop met ankersteek borg.
+* Laat touw niet over de grond slingeren. Er gaat vuil in zitten waardoor de lijn van binnenuit slijt. Dus opschieten en ophangen.
-* [[Genaaide takeling]] Eind verstevigende steek.
+* Maar lijnen nooit aan een spijker hangen. Deze gaan roesten waardoor er zwakke plekken in het touw komen.
-* [[Kruistakeling]] (Snaked whipping) Eind verstevigende steek. Werplijnknoop met ankersteek borg .
-* [[Geknoopte takeling]] Eind verstevigende steek.
-* [[Gewoon bindsel]] Eind verstevigend bindsel.
-* [[Eindsplits]] of Spaanse takeling. Een lijn in zichzelf verknopen.
-Werk het eind van de lijn met een lus af:
-* [[Oogsplits]] Een lijn met een lus in zichzelf verknopen.
-* [[Duizendpoot]] Twee lijnen met elkaar (in een lus) verbinden.
-Bij kunststofvezel meestal een goed begin:
-* Door versmelten van de kunststof filamenten. Zorg voor een goed geventileerde ruimte, maak het eind niet te heet, het materiaal mag niet verbranden! Maak het versmolten deel niet te groot deze prop zal in scherpe stukken breken. Het gaat makkelijker goed bij dun gevlochten touw. Voor het beste resultaat het eind eerst even in water houden, het water maakt de meeste kunststoffen makkelijker te bewerken. Er zijn speciale kunststof smelt gereedschappen te verkrijgen, een soldeer pistool werkt ook, hiermee kan men de lijn direct op de gewenste lengte afsmelten van de rol.
-Commercieel technische methoden:
-* Met krimpkous. Dit is speciaal kunststof buis dat sterk krimpt als het met een föhn verhit wordt. Het wordt in diverse diameters in de elektronica gebruikt voor isolatie. Er is ook krimpkous in de handel inwendig gecoat met smeltlijm (hotglue). Helaas is krimpkous ook aan slijtage onderhevig en kan los schuiven.
-* Met een schoen, sok, malie, nestel of veterstift. Dit is een dun buisje van metaal of kunststof dat al vrij strak om de lijn gaat. Het vastkrimpen moet met het juiste bijbehorende gereedschap.
-* Tie wrap, beter mee vast dan om verlegen.
-Combineer de afwerkingen om het eind zolang mogelijk glad te houden.
-<!-- [[Touwonderhoud#Afwerken|Eindjes afwerken]] -->
-== Opruimen ==
-* Laat touw niet over de grond slingeren. Er gaat vocht en vuil in zitten waardoor de lijn van binnenuit slijt. Dus [[opschieten]] en ophangen.
-* Lijnen nooit aan een spijker hangen. Deze gaan roesten waardoor er zwakke plekken in het touw komen.
 * Touw dat nat is geworden moet uitgehangen worden om te drogen. Touw van natuurvezel gaat anders rotten en in kunststof touw kan schimmel komen. Pionieren met nat touw is bovendien ook niet zo'n goed idee: je krijgt de sjorringen nauwelijks meer los wanneer het touw eenmaal is opgedroogd.
-* Kunststof wordt afgebroken door (ultraviolet) zonlicht. Lijnen binnen houden verlengt dus de levensduur (maar is bij schepen niet altijd praktisch).
+* Kunststof wordt afgebroken door (ultraviolet) zonlicht. Lijnen binnen houden verlengt dus de levensduur (maar is bij boten natuurlijk niet zo praktisch).
+* Touwwerk dat ergens tegen schuurt moet bekleed worden. Dit is vooral nodig voor kunstoflijnen waar kracht opstaat. Door het schuren verhit de kunstof en smelt waardoor een harde plek ontstaat. Dit gebeurd bijvoorbeeld bij de lus van een sleeplijn die op de bolder ligt.
-== Slijtage ==
+* Na verloop van tijd (afhankelijk van het soort touw en de manier waarop ervoor gezorgd is) is het touw niet meer veilig om grote pionierobjecten mee te maken. Het touw kan nog wel als oefenmateriaal gebruikt worden voor kleine objecten, maar als het risico groot is dat het vroeg of laat toch weer tussen de "goede" touwen terecht komt, kan het beter meteen worden weggegooid.
-* Touwwerk dat ergens tegen schuurt (schavielen) moet bekleed worden. Dit is vooral nodig voor kunststoflijnen waar kracht opstaat. Door het schuren verhit de kunststof en smelt waardoor een harde plek ontstaat. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij de lus van een sleeplijn die op de bolder ligt.
-* Na verloop van tijd (afhankelijk van het soort touw en de manier waarop ervoor gezorgd is) is het touw niet meer veilig om grote pioniersobjecten mee te maken of zware lasten meet te hijsen. De [[treksterkte]] van het touw is dan niet betrouwbaar meer. Het touw kan nog wel als oefenmateriaal gebruikt worden door het in te korte lengtes te knippen. Als het risico bestaat dat het vroeg of laat toch weer tussen de "goede" touwen terecht komt, kan het beter worden afgevoerd.
-== Bewerken ==
-Gebruik het juiste gereedschap om touw op lengte te maken, een schaar, mes, zaag, smeltijzer of tang kan een verschil van meters maken. Een naald, [[marlpriem]] en een houten hamer kunnen nodig zijn om takelingen en splitsen te maken.
-{{Link portaal Scoutingtechnieken}}
-[[Categorie:Schiemanswerk]]
+[[categorie:schiemanswerk]]