Kompasroos
De kompasroos (ook wel Windroos) werd op oude kaarten vaak afgebeeld met een bloem in het midden en een Franse Lelie wees het Noorden aan. Misschien komt de naam kompasroos van die bloem.
Schrijver Dan Brown vergelijkt, in zijn boek de "Da Vinci Code", de kompasroos met een roos bestaande uit 32 blaadjes, elk voor 1 windrichting. Hij gebruikt ook de naam “Rooslijn” voor een meridiaan. Met als argument dat dit de lijn is die van Noord naar Zuid loopt, midden door De Roos dus.
De Franse Lelie werd door Baden Powell als symbool voor Scouting gekozen.
De Kompasroos is het draaibare deel van een Kompas dit deel is voorzien van een schaalverdeling in booggraden. De roos bevat meestal olie dat dient om de naald sneller te laten stoppen.
Booggraad
De booggraad is de schaalverdeling van een cirkel die we allemaal op school leren en het meest gangbaar is. Op het kompas maar ook in de wiskunde. In het oude Babylon bepaalde men dat een cirkel 360° is. Dit baseerde ze op de boog die de zon in een dag aan de hemel maakt (een cirkel). Ze namen 12 maanden met 30 dagen (12 x 30 = 360) de tijd die de aarde nodig heeft om rond de zon te draaien. 1° kan worden verdeeld in 60 minuten en een minuut weer in 60 seconden. Wat weer verband houd met de oorsprong van de breedtegraden.
Artillerie graad
Waarschijnlijk was er ooit een militair die vond dat hij zijn kanon niet precies genoeg kon mikken als hij de "normale" booggraden gebruikte (0º t/m 360º) Zijn wapen kon 1000 yard ver schieten. Hij bedacht een simpelere berekening voor zich zelf. Op een afstand van 1000 yard van zijn eigen plek trok hij een cirkel, deed toen een stap van 1 yard opzij. Dit bleek hij 6400 keer te kunnen doen. Dit werd een Millesimal (NL: een duizendste). Meestal aangegeven met Art. º% (Art. van Artillerie) of Mils.
Decimale graad
Wetenschappers die zich bezighouden met het opmeten van de aardbol gebruiken de decimale graad.
Bij het vaststellen van de lengtematen werd bepaald dat de afstand van de noordpool tot de evenaar 10.000.000 meter (10.000 km) is. Men stelde dat 1 graad, 100 km is. Zo kwam men aan 100 graden van de noordpool tot de evenaar.
Toen de meter algemeen gebruikt werd en ze opnieuw gingen meten bleek dat de werkelijke afstand tussen de noordpool en de evenaar 10.002,288 km bleek te zijn maar toen konden ze niet meer terug. Een decimale graad word aangeduid met gon, grad of gra.
De graden vergeleken
Booggraden | Artillerie graden | Decimale graden |
---|---|---|
1 ° | 17,8 °% | 1,1 gr |
2 ° | 35,6 °% | 2,2 gr |
3 ° | 53,3 °% | 3,3 gr |
4 ° | 71,1 °% | 4,4 gr |
5 ° | 88,9 °% | 5,6 gr |
10 ° | 177,8 °% | 11,1 gr |
15 ° | 266,7 °% | 16,7 gr |
20 ° | 355,6 °% | 22,2 gr |
25 ° | 444,4 °% | 27,8 gr |
30 ° | 533,3 °% | 33,3 gr |
35 ° | 622,2 °% | 38,9 gr |
40 ° | 711,1 °% | 44,4 gr |
45 ° | 800 °% | 50 gr |
Windstreken in graden
Windstreek | Aantal graden | Aantal Art. º% | Aantal Gon |
---|---|---|---|
Noord | 0 ° | 0 °% | 0 gr |
Noord Noord Oost | 22 ° 30' | 400 °% | 25 gr |
Noord Oost | 45 ° | 800 °% | 50 gr |
Oost Noord Oost | 67 ° 30' | 1200 °% | 75 gr |
Oost | 90 ° | 1600 °% | 100 gr |
Oost Zuid Oost | 112 ° 30' | 2000 °% | 125 gr |
Zuid Oost | 135 ° | 2400 °% | 150 gr |
Zuid Zuid Oost | 157 ° 30' | 2800 °% | 175 gr |
Zuid | 180 ° | 3200 °% | 200 gr |
Zuid Zuid West | 202 ° 30' | 3600 °% | 225 gr |
Zuid West | 225 ° | 4000 °% | 250 gr |
West Zuid West | 247 ° 30' | 4400 °% | 275 gr |
West | 270 ° | 4800 °% | 300 gr |
West Noord West | 292 ° 30' | 5200 °% | 325 gr |
Noord West | 315 ° | 5600 °% | 350 gr |
Noord Noord West | 337 ° 30' | 6000 °% | 375 gr |
Noord | 360 ° | 6400 °% | 400 gr |