Bewerken van Meeteenheden
Scoutpedia.nl, dé Scouting wiki
Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.
Huidige versie | Jouw tekst | ||
Regel 1: | Regel 1: | ||
In het verleden ontstonden er vele '''meeteenheden''' of '''maatstelsels'''. Per land, streek of stad | In het verleden ontstonden er vele '''meeteenheden''' of '''maatstelsels'''. Per land, streek of stad verschilde de “standaardmaten”. | ||
;Lengte: Met een '''lengtemaat''' wordt het formaat van een lijn, een [[touw]] of de afstand tussen objecten aangegeven. Bij een vierkant/rechthoek of een kubus/balk is de lengte de grootste liggende zijde naast de breedte, de | ;Lengte: | ||
Met een '''lengtemaat''' wordt het formaat van een lijn, een [[touw]] of de afstand tussen objecten aangegeven. Bij een vierkant/rechthoek of een kubus/balk is de lengte de grootste liggende zijde naast de breedte, de hoogte en diepte. Het formaat van breedte, hoogte en diepte worden ook aangegeven in dezelfde maateenheid. | |||
;Gewicht: Het '''gewicht''' is de kracht die een voorwerp uitoefent op de poten waar het op staat of de touwen waar het in hangt. Niet te verwarren met de massa van een voorwerp. De massa is een constante, het gewicht is variabel en hangt samen met de atmosferische omstandigheden en de zwaartekracht. | ;Gewicht: | ||
Het '''gewicht''' is de kracht die een voorwerp uitoefent op de poten waar het op staat of de touwen waar het in hangt. Niet te verwarren met de massa van een voorwerp. De massa is een constante, het gewicht is variabel en hangt samen met de atmosferische omstandigheden en de zwaartekracht. | |||
;Inhoud: | ;Inhoud: | ||
de '''inhoud''' is de hoeveelheid materie die in een voorwerp zou kunnen passen als het hol is of zou zijn. Dit wordt aangegeven in een meetkundige eenheid. | |||
Het woord wordt ook gebruikt om aan te geven wat er in een artikel of verhaal beschreven wordt. | |||
== Metriek stelsel == | ==Metriek stelsel== | ||
De | Het '''metriek stelsel''' is het meest voorkomende stelsel. Lengte wordt uitgedrukt in meters, gewicht in grammen, inhoud in liters. | ||
Van 1790 tot 1798 ontwierp een commissie van wis- en natuurkundigen het metrieke stelsel in opdracht van Franse revolutionaire regering. | |||
De meter was nog niet algemeen in gebruik en werd pas in 1820 verplicht in het koninkrijk der Nederlanden (toen nog; Nederland, België en Luxemburg). Tussen 1837 en 1874 volgde Frankrijk, Duistland, Oostenrijk en Hongarije. | |||
Pas in 1875 op de Internationale Diplomatieke Meterconferentie werd het metriek stelsel algemeen aanvaard door een grote hoeveelheid landen. | |||
Tot 1958 sluiten grote landen als Japan, Rusland en China zich aan bij een wettelijk gebruik van het metriek stelsel. | |||
Het verenigd koninkrijk verzetten zich tot in 1975 ook hier het stelsel werd in gevoerd. Zij het met protest en uitzonderingen; Australie, Ierland, Nieuw-Zeeland, Canada en Zuid-Afrika zijn nog in de overgangsfase. | |||
De “standaardmeter” werd in 1799 gemaakt en ligt opgeslagen in Frankrijk. Aan deze meter worden alle meters ter wereld geijkt. | |||
[[ | |||
In de | :''Zie ook [[Gradenstelsels#Decimale_graad|Decimale graad]]'' | ||
==Imperiaal en US stelsels== | |||
In de imperiaal en US stelsels worden lengtematen uitgedrukt in inches,yards, en miles, gewichten in ounces en ponds, inhoud in pints en gallons. Beide stelsel zijn gebaseerd op de maten die de Britten tot 19de eeuw gebruikten in het Verenigd Koninkrijk en haar (voormalige) kolonies. Omdat de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk in de 19de eeuw en later apart de maten per wet standaardiseerden verschillen ze van elkaar, de meeste lengte en gewichtsmaten verschillen weinig, maar de inhoudsmaten verschillen veel. | |||
Ook in [[Nederland]] en [[België]] werd voor de invoering van het metrieke stelsel gebruik gemaakt van deze maateenheden. De Duim was een “Inch” en de Voet een “Foot”. De "''mijlpaal''", het “''pondje kaas''”, het “''onsje meer''” en natuurlijk die het "''koude pintje''” zijn herinneringen aan die tijd. | Ook in [[Nederland]] en [[België]] werd voor de invoering van het metrieke stelsel gebruik gemaakt van deze maateenheden. De Duim was een “Inch” en de Voet een “Foot”. De "''mijlpaal''", het “''pondje kaas''”, het “''onsje meer''” en natuurlijk die het "''koude pintje''” zijn herinneringen aan die tijd. | ||
Op dit moment zijn de Verenigde Staten, Liberia en Myanmar de enige landen die het | Op dit moment zijn de Verenigde Staten, Liberia en Myanmar de enige landen die het Imperiaal of US stelsel als wettelijk hanteren. [[Stafkaart]]en zijn in deze landen zijn ook uitgevoerd in mijlen en voeten. Afstanden en schaal verschillen dus met het Europese systeem. | ||
In het verenigd Koninkrijk is nog wel een wet die luidt dat bier uitsluitend geschonken mag worden in pints of ½ pints. Een Belgisch biercafé mocht hierdoor niet de originele (karakteristieke) glazen gebruiken. | |||
== Metrisch versus | ==Metrisch versus Imperiaal== | ||
* milli = 0,001 ( | Misschien eerst wat Latijns, voor alle metrische maten telt; | ||
* centi = 0,01 ( | |||
* deci = 0,1 ( | * milli = 0,001 (1 duizendste) | ||
* centi = 0,01 (1 honderdste) | |||
* deci = 0,1 (1 tiende) | |||
* 1 = 1 | * 1 = 1 | ||
* | * Deca = 10 | ||
* | * Hecta = 100 | ||
* | * Kilo = 1000 | ||
Voor het Imperiale lengtematenstelsel is het getal 12 de basis. | Voor het Imperiale lengtematenstelsel is het getal 12 de basis. | ||
12 wordt als het perfecte getal gezien het is een makkelijk deelbaar en vermenigvuldigbaar getal hierdoor werd het voeger als grondgetal gekozen dat in veel meeteenheden gebruikt wordt. Het huidige (metrische) grondgetal 10 is slechts deelbaar door 2 en 5. | |||
:Deelbaar | :Deelbaar | ||
Regel 45: | Regel 57: | ||
:Vermenigvuldigbaar | :Vermenigvuldigbaar | ||
* 12 x 1 = 12 inch = 1 foot | * 12 x 1 = 12 inch = 1 foot | ||
* 12 x 2 = 24 in. = 2 | * 12 x 2 = 24 in. = 2 ft. | ||
* 12 x 3 = 36 in. = 3 | * 12 x 3 = 36 in. = 3 ft. / 1 yard | ||
* 12 x 5 = 60 (minuten in 1 uur of seconde in 1 minuut) | * 12 x 5 = 60 (minuten in 1 uur of seconde in 1 minuut) | ||
* 12 x 30 = 360 ([[Gradenstelsels#Booggraad|graden in een cirkel]]) | * 12 x 30 = 360 ([[Gradenstelsels#Booggraad|graden in een cirkel]]) | ||
==Eenheden== | |||
===Lengtematen=== | |||
Bij de lengtematen is één maat die buiten de beide systemen valt de ''Zeemijl'' ('''Nautical mile''' eng.) deze is precies 1852 meter of 1.15078 Engelse mijl. Hiervan afgeleid is de "''knoop''" een snelheidseenheid van 1 zeemijl per uur (1,852 km/u). Een zeemijl staat gelijk aan 1/60ste van een [[Gradenstelsels#Booggraad|booggraad]] op de [[Lengte- en breedtegraad|evenaar]] of één boogminuut. | |||
Hoewel de metrische maten ook in het Verenigd Koninkrijk door gevoerd worden gebruikt men langs de weg nog steeds mijlen, afstanden tussen steden en mijlen per uur. | |||
{|class="prettytable | {|class="prettytable" | ||
! Metrisch | ! Metrisch | ||
! | ! Imperiaal | ||
|- | |- | ||
| 1 | | 1 Kilometer (1000 mtr.) | ||
| 0,62137119 | | 0,62137119 Mijl | ||
|- | |- | ||
| 1 meter | | 1 meter | ||
| 1,0936133 | | 1,0936133 Yard | ||
|- | |- | ||
| 1 decimeter (0,1 | | 1 decimeter (0,1 mtr.) | ||
| 0,32808399 | | 0,32808399 Foot | ||
|- | |- | ||
| 1 centimeter (0,01 | | 1 centimeter (0,01 mtr.) | ||
| 0,39370079 | | 0,39370079 Inch | ||
|} | |} | ||
{|class="prettytable | {|class="prettytable" | ||
! Naam | ! Naam | ||
! Opgedeeld | ! Opgedeeld | ||
|- | |- | ||
|1 | |1 League | ||
|3 mi. / 24 fur. / 5280 yd. | |3 mi. / 24 fur. / 5280 yd. | ||
|- | |- | ||
| 1 | | 1 Mile (Mijl) | ||
| 8 fur./ 80 ch. / 1760 yd. | | 8 fur./80 ch. / 1760 yd. | ||
|- | |- | ||
| ½ | | ½ Mijl | ||
| 880 yd. | | 880 yd. | ||
|- | |- | ||
| ¼ | | ¼ Mijl | ||
| 440 yd. | | 440 yd. | ||
|- | |- | ||
| 1 | | 1 Furlong | ||
| 10 ch. / 220 yd | | 10 ch. / 220 yd | ||
|- | |- | ||
| 1 | | 1 Chain | ||
| 22 yd. / 66 ft. | | 22 yd. / 66 ft. | ||
|- | |- | ||
| 1 | | 1 Yard | ||
| 3 ft. / 36 in. | | 3 ft. / 36 in. | ||
|- | |- | ||
| 1 | | 1 Foot | ||
| 12 | | 12 Inch (12”) | ||
|} | |} | ||
{|class="prettytable | {|class="prettytable" | ||
! | ! Imperiaal | ||
! Metrisch | ! Metrisch | ||
|- | |- | ||
| 1 | | 1 League | ||
| 4,828032 | | 4,828032 Km. | ||
|- | |- | ||
|1 | |1 Mijl | ||
|1,609344 | |1,609344 Km. | ||
|- | |- | ||
|½ | |½ Mijl | ||
|804,672 | |804,672 mtr. | ||
|- | |- | ||
|¼ | |¼ Mijl | ||
|402,336 | |402,336 mtr. | ||
|- | |- | ||
|1 | |1 Furlong | ||
|201,168 | |201,168 mtr. | ||
|- | |- | ||
|1 | |1 Chain | ||
|20,11 | |20,11 mtr. | ||
|- | |- | ||
|1 | |1 Yard | ||
|91,44 | |91,44 cm. | ||
|- | |- | ||
|1 | |1 Foot | ||
|30,48 | |30,48 cm. | ||
|- | |- | ||
|1 | |1 Inch | ||
|2,54 | |2,54 cm. | ||
|} | |} | ||
=== Oppervlaktematen === | ===Oppervlaktematen=== | ||
in brochures en op sites van kampeerterreinen zijn de termen vaak te lezen. 7,5 hectare, of in het Engels 18,5 Acre. Maar hoeveel is dat? | |||
{|class="prettytable | |||
{|class="prettytable" | |||
! Naam | ! Naam | ||
! Opgedeeld | ! Opgedeeld | ||
|- | |- | ||
| 1 centiare | | 1 centiare | ||
| 1 | | 1 m2 (1 vierkantenmeter) | ||
|- | |- | ||
| 1 are | | 1 are | ||
| 100 | | 100 m2 | ||
|- | |- | ||
| 1 | | 1 Ha. (1 Hectare) | ||
| | | 1000 m2 | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
Een | Een “Bunder” en een “Morgen” zijn ongeveer gelijk aan 1 Hectare (100 X 100 meter). Een officieel voetbalveld is 0,5 Ha. ( 50 x 100 meter = 500 vierkantenmeter). | ||
{|class="prettytable | {|class="prettytable" | ||
! | ! Imperiaal | ||
! Metrisch | ! Metrisch | ||
|- | |- | ||
| 1 | | 1 vierkanten yard (square yard) | ||
| 0,8 | | 0,8 m2 | ||
|- | |- | ||
| 1 | | 1 Acre | ||
| 0,4 | | 0,4 Ha. | ||
|- | |- | ||
| 1 | | 1 vierkanten mijl (square mile) | ||
| 259 | | 259 Ha. | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
=== Gewichtseenheden === | ===Gewichtseenheden=== | ||
De ''“stone”'' is in het Verenigd Koninkrijk al afgeschaft voor het metrieke stelsel zijn intrede deed toch drukken ze hun lichaamsgewicht nog altijd uit in ''"stones"''. | De ''“stone”'' is in het Verenigd Koninkrijk al afgeschaft voor het metrieke stelsel zijn intrede deed toch drukken ze hun lichaamsgewicht nog altijd uit in ''"stones"''. | ||
{|class="prettytable | {|class="prettytable" | ||
! | ! Imperiaal | ||
! Metrisch | ! Metrisch | ||
|- | |- | ||
| 1 ton | | 1 ton | ||
| 0,907 | | 0,907 t | ||
|- | |- | ||
| 1 hundredweight, cental | | 1 hundredweight, cental | ||
| 45,4 kg | | 45,4 kg | ||
|- | |- | ||
| 1 quarter | | 1 quarter | ||
| 11,3 kg | | 11,3 kg | ||
|- | |- | ||
| 1 stone | | 1 stone | ||
| 6,35 kg | | 6,35 kg | ||
|- | |- | ||
| 1 pound | | 1 pound | ||
| 453,5 g | | 453,5 g | ||
|- | |- | ||
| 1 ounce | | 1 ounce | ||
| 28,3 g | | 28,3 g | ||
|- | |- | ||
| 1 dram | | 1 dram | ||
| 1,77 g | | 1,77 g | ||
|- | |- | ||
| 1 grain | | 1 grain | ||
| 64,8 mg | | 64,8 mg | ||
|} | |} | ||
=== Inhoudsmaten === | ===Inhoudsmaten=== | ||
{|class="prettytable | [[Image:GasCan.jpg|thumb|Een benzineblik zoals je vlak bij de VS-Canadese grens kunt kopen. De inhoud is aangegeven in liters, Imperiaal en US Gallons ]] | ||
! | |||
Door invoering op verschillende tijdstippen zijn de Inhoudsmaten in het Verenigd Koninkrijk (VK) en de Verenigde Staten (VS) verschillend van elkaar. Opvallend is dat een olievat in beide landen ongeveer 159 liter is (35 gal. VK / 42 gal. VS) | |||
{|class="prettytable" | |||
! Imperiaal | |||
! Metrisch | ! Metrisch | ||
|- | |- | ||
| 1 vat ( | | 1 vat (Olie) | ||
| 159 ltr. | | 159 ltr. | ||
|- | |- | ||
Regel 236: | Regel 254: | ||
| 1,18 dl. | | 1,18 dl. | ||
|- | |- | ||
| 1 | | 1 ounce (VK) | ||
| 2,84 cl. | | 2,84 cl. | ||
|- | |- | ||
| 1 | | 1 ounce (VS) | ||
| 2,96 cl. | | 2,96 cl. | ||
|- | |- | ||
Regel 249: | Regel 267: | ||
|} | |} | ||
In recepten wordt nogal gevarieerd in eenheden. (cc, ml, | In recepten wordt nogal gevarieerd in eenheden. (cc, ml, cm3) maar hoeveel is wat? | ||
{|class="prettytable | {|class="prettytable" | ||
! milliliter | ! milliliter | ||
! centiliter | ! centiliter | ||
Regel 260: | Regel 278: | ||
|- | |- | ||
| 1 ml (1 milliliter) | | 1 ml (1 milliliter) | ||
| 0,1 cl | | 0,1 cl | ||
| 0,01 dl | | 0,01 dl | ||
| 0,001 l. | | 0,001 l. | ||
| 1 cc (kubieke centimeter) | | 1 cc (kubieke centimeter) | ||
| 1 | | 1 cm3 | ||
|- | |- | ||
| 10 ml | | 10 ml | ||
| 1 cl | | 1 cl ( 1 centiliter) | ||
| 0,1 dl | | 0,1 dl | ||
| 0,01 l. | | 0,01 l. | ||
|- | |- | ||
| 100 ml | | 100 ml | ||
| 10 cl | | 10 cl | ||
| 1 dl | | 1 dl (1 deciliter) | ||
| 0,1 l. | | 0,1 l. | ||
|- | |- | ||
| 1000 ml | | 1000 ml | ||
| 100 cl | | 100 cl | ||
| 10 dl | |10 dl | ||
| 1 liter | | 1 liter | ||
| 1 kubieke decimeter | | 1 kubieke decimeter | ||
| 1 | | 1 dm3 | ||
| 1000 cc | | 1000 cc | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
Een kubus van 1 x 1 x 1 meter = 1 kubieke meter (1 kuub) = 1 | Een kubus van 1 x 1 x 1 meter = 1 kubieke meter (1 kuub) = 1 m3 = 1000 dm3 = 1000 liter | ||
Een mud (zak) = 100 liter (een "mud" wordt vaker gebruikt als | |||
Een mud(zak) = 100 liter (een "mud" wordt vaker gebruikt als gewicht, een mud(zak) aardappels = 70 kg). | |||
===Temperatuur=== | |||
Warmte of koude wordt aangegeven als '''temperatuur'''. De eenheid die gebruikt wordt heet graden. | |||
* ''Voor meer informatie over dit onderwerp zie; "[[Temperatuur]]" '' | |||
===Tijd=== | |||
Tijd wordt gemeten met een klok en geeft een specifiek moment of de duur tussen twee momenten weer De eenheid die gebruikt wordt heet seconde. | |||
* ''Voor meer informatie over dit onderwerp zie; "[[Tijd]]"'' | |||
* ''Voor meer informatie over dit onderwerp zie "[[ | |||
{{Link portaal Scoutingtechnieken}} | {{Link portaal Scoutingtechnieken}} | ||
[[Categorie:Hiketechnieken]] | [[Categorie:Hiketechnieken]] | ||
[[Categorie:Eten en drinken]] | [[Categorie:Eten en drinken]] |