Bewerken van Windstreken

{{Kompas}}


De bekendste windstreken zijn [[Noord]], [[Oost]], [[Zuid]] en [[West]]. Deze (hoofd-)windstreken zijn te combineren in kleinere windstreken, bijvoorbeeld in het Noord-Oosten (Tussen het Noorden en het Oosten in) en het Noord-Noord-Oosten (tussen Noorden en Noord-Oosten in).<br /> Er zijn 32 windstreken, waarvan er 16 veel gebruikt worden, deze 16 staan ook aangegeven in de afbeelding hieronder. 
Als er nauwkeurig genavigeerd dient te worden zijn 32 windstreken te weinig. Op een kompas wordt daarom gebruik gemaakt van een kleinere onderverdeling. Elke windstreek ligt op een vastpunt in deze onderverdeling. verder in dit artikel worden de onderverdelingen verder uitgelegd.
Er zijn [[Koersbepaling|allerlei manieren om de windstreken te kunnen bepalen]], Zo komt op de gehele wereld (met uitzondering v/d Noord en Zuidpool) de zon altijd op in het Oosten en gaat hij onder in het Westen.<br /><br /> 


[[Afbeelding:Windstreken.jpg|right|thumb|300px|[[Kompasroos]] met windstreken en onderverdeling in graden en duizendsten.]]
[[Afbeelding:Windroos 2.JPG|right|thumb|200px|Oude windroos met 32 windstreken. 16 grote streken 16 kleinere. Als [[pijlkop]] een Franse Lelie.]]

===Booggraad===

De booggraad is de schaalverdeling van een cirkel die we allemaal op school leren en het meest gangbaar is. Op het [[kompas]] maar ook in de wiskunde. 
In het oude Babylon bepaalde men dat een cirkel 360° is. Dit baseerde ze op de boog die de zon in een dag aan de hemel maakt (een cirkel). Ze namen 12 maanden met 30 dagen (12 x 30 = 360) de tijd die de aarde nodig heeft om rond de zon te draaien. 1° kan worden verdeeld in 60 minuten en een minuut weer in 60 seconden. Wat weer verband houd met de oorsprong van de [[Breedtegraad | breedtegraden]].

=== Artillerie graad===

Waarschijnlijk was er ooit een militair die vond dat hij zijn kanon niet precies genoeg kon mikken als hij de "normale" booggraden gebruikte (0º t/m 360º) Zijn wapen kon 1000 yard ver schieten. Hij bedacht een simpelere berekening voor zich zelf. Op een afstand van 1000 yard van zijn eigen plek trok hij een cirkel, deed toen een stap van 1 yard opzij. Dit bleek hij 6400 keer te kunnen doen. Dit werd een Millesimal (NL: een duizendste).  Meestal aangegeven met '''Art. º%''' (Art. van Artillerie) of Mils.

===Decimale graad===

Wetenschappers die zich bezighouden met het opmeten van de aardbol gebruiken de '''decimale graad.''' 

Bij het vaststellen van de lengtematen werd bepaald dat de afstand van de [[Noord|noordpool]] tot de [[Breedtegraad|evenaar]] 10.000.000 meter (10.000 km) is.
Men stelde dat 1 graad, 100 km is. Zo kwam men aan 100 graden van de noordpool tot de evenaar. 

Toen de meter algemeen gebruikt werd en ze opnieuw gingen meten bleek dat de werkelijke afstand tussen de noordpool en de evenaar 10.002,288 km bleek te zijn maar toen konden ze niet meer terug.  Een decimale graad word aangeduid met ''gon'', ''grad'' of ''gra''.

===De graden vergeleken===


{|class="prettytable"
! Booggraden
! Artillerie graden
! Decimale graden
|-
| 1 &deg;
| 17,8 &deg;%
| 1,1 gr
|-
| 2 &deg;
| 35,6 &deg;%
| 2,2 gr
|-
| 3 &deg;
| 53,3 &deg;%
| 3,3 gr
|-
| 4 &deg;
| 71,1 &deg;%
| 4,4 gr
|-
| 5 &deg;
| 88,9 &deg;%
| 5,6 gr
|-
| 10 &deg;
| 177,8 &deg;%
| 11,1 gr
|-
| 15 &deg;
| 266,7 &deg;%
| 16,7 gr
|-
| 20 &deg;
| 355,6 &deg;%
| 22,2 gr
|-
| 25 &deg;
| 444,4 &deg;%
| 27,8 gr
|-
| 30 &deg;
| 533,3 &deg;%
| 33,3 gr
|-
| 35 &deg;
| 622,2 &deg;%
| 38,9 gr
|-
| 40 &deg;
| 711,1 &deg;%
| 44,4 gr
|-
| 45 &deg;
| 800 &deg;%
| 50 gr
|}


===Windstreken in graden===


{|class="prettytable"
! Windstreek
! Aantal graden
! Aantal Art. º%
! Aantal Gon'''
|-
| '''''Noord'''''
| 0 &deg; 
|0 &deg;%
|0 gr
|- 
| Noord Noord Oost 
| 22 &deg; 30'
|400 &deg;%
|25 gr
|-
| Noord Oost 
| 45 &deg; 
|800 &deg;%
|50 gr 
|- 
| Oost Noord Oost 
| 67 &deg; 30'
|1200 &deg;%
|75 gr
|-
| '''''Oost''''' 
| 90 &deg; 
|1600 &deg;%
|100 gr
|- 
| Oost Zuid Oost 
| 112 &deg; 30' 
|2000 &deg;%
|125 gr
|-
| Zuid Oost 
| 135 &deg; 
|2400 &deg;%
|150 gr
|- 
| Zuid Zuid Oost 
| 157 &deg; 30' 
|2800 &deg;%
|175 gr
|-
| '''''Zuid''''' 
| 180 &deg; 
|3200 &deg;%
|200 gr
|- 
| Zuid Zuid West 
| 202 &deg; 30' 
|3600 &deg;%
|225 gr
|-
| Zuid West 
| 225 &deg; 
|4000 &deg;%
|250 gr
|- 
| West Zuid West 
| 247 &deg; 30'
|4400 &deg;%
|275 gr
|-
| '''''West''''' 
| 270 &deg; 
|4800 &deg;%
|300 gr
|- 
| West Noord West 
| 292 &deg; 30' 
|5200 &deg;%
|325 gr
|-
| Noord West 
| 315 &deg; 
|5600 &deg;%
|350 gr
|- 
| Noord Noord West 
| 337 &deg; 30' 
|6000 &deg;%
|375 gr
|- 
| '''''Noord''''' 
| 360 &deg; 
|6400 &deg;%
|400 gr
|}

===Spreekwoordelijk===

Windstreken hebben behalve een navigatie-waarde ook een spreekwoordelijke betekenis, zo kunnen er contintenten of andere grote stukken van de wereld mee bedoeld worden. 

====Oost====

* ''Verre Oosten'': waarmee grote delen van (Zuid-Oost)Azië worden bedoeld. 
* ''De Oost'': komt uit de VOC tijd. dit was onder andere Indonesië, Taiwan en Nederlands Nieuw Guinea .  
* ''Midden Oosten'': ligt tussen Europa en het verre Oosten in. hiermee worden de Arabische landen bedoelt van Syrië  tot Jemen.
* ''Nabije Oosten'': deze term word niet vaak meer gebruikt. de landen Turkije, Libanon, Israël maar ook Egypte horen tot dit deel.  
* Het Oostblok: oude naam voor de Europese  landen ten oosten van Duitsland (met het voormalige Oost-Duitsland en de Sovjet Unie)
* ''Oost, West, thuis best''; een tegelwijsheid over de knusse thuis sfeer.
* ''Oost-Indisch doof''; hoort alleen wat hij wil horen.

====West====

* ''Het (rijke) Westen'': de rijkere delen van de wereld worden bedoeld (N-Amerika, Europa en zelfs Australië). Bijzonder is dat het grootste deel van Europa en Australië  op het oostelijke halfrond liggen.
* ''Het Wilde Westen'': een groot gedeelte van het Westelijke deel van de Verenigde Staten in de 19e eeuw.

====Noord====

* ''Koude Noorden'':De voor Nederland dichtstbijzijnde ijskap (de noordpool)
* ''Het Hoge Noorden'': dit is variabel. Limburgers en Brabanders vinden Groningen en Friesland al het hoge noorden terwijl ook de Scandinavische landen bedoelt kunnen worden.  

====Zuid====

*'' Warme Zuiden'': Als je vanuit Nederland naar het zuiden reist ga je dichter naar de tropen toe. 
* ''Op Zuid'': vooral bekent bij Rotterdammers die op "De Kop van Zuid" wonen.



[[Categorie:Hiketechnieken]]
@@ Regel 2: / Regel 2: @@
-De bekendste windstreken zijn [[Noord]], [[Oost]], [[Zuid]] en [[West]]. Deze (hoofd-)windstreken zijn te combineren in kleinere windstreken, bijvoorbeeld in het noordoosten (tussen het noorden en het oosten in) en het noordnoordoosten (tussen noorden en noordoosten in).<br /> Er zijn 32 windstreken, waarvan er 16 veel gebruikt worden, deze 16 staan ook aangegeven in de afbeelding hieronder.
+De bekendste windstreken zijn [[Noord]], [[Oost]], [[Zuid]] en [[West]]. Deze (hoofd-)windstreken zijn te combineren in kleinere windstreken, bijvoorbeeld in het Noord-Oosten (Tussen het Noorden en het Oosten in) en het Noord-Noord-Oosten (tussen Noorden en Noord-Oosten in).<br /> Er zijn 32 windstreken, waarvan er 16 veel gebruikt worden, deze 16 staan ook aangegeven in de afbeelding hieronder.
-Als er nauwkeurig genavigeerd dient te worden zijn 32 windstreken te weinig. Op een [[kompas]] wordt daarom gebruik gemaakt van een kleinere onderverdeling. Elke windstreek ligt op een vast punt in deze onderverdeling op de [[kompasroos]] .
+Als er nauwkeurig genavigeerd dient te worden zijn 32 windstreken te weinig. Op een kompas wordt daarom gebruik gemaakt van een kleinere onderverdeling. Elke windstreek ligt op een vastpunt in deze onderverdeling. verder in dit artikel worden de onderverdelingen verder uitgelegd.
-Er zijn [[Koersbepaling|allerlei manieren om de windstreken te kunnen bepalen]]. Zo komt op de gehele wereld (met uitzondering van de Noord- en Zuidpool) de zon altijd op in het oosten en gaat hij onder in het westen.<br /><br />
+Er zijn [[Koersbepaling|allerlei manieren om de windstreken te kunnen bepalen]], Zo komt op de gehele wereld (met uitzondering v/d Noord en Zuidpool) de zon altijd op in het Oosten en gaat hij onder in het Westen.<br /><br />
-[[Bestand:Windstreken.jpg|right|thumb|300px|[[Kompasroos]] met windstreken en onderverdeling in graden en duizendsten.]]
-[[Bestand:Windroos 2.JPG|right|thumb|200px|Oude windroos met 32 windstreken. 16 grote streken 16 kleinere. Als [[pijlkop]] een Franse Lelie.]]
-===32 Windstreken===
+[[Afbeelding:Windstreken.jpg|right|thumb|300px|[[Kompasroos]] met windstreken en onderverdeling in graden en duizendsten.]]
-De kompas-/windroos bestond van oorsprong uit 32 windstreken.
+[[Afbeelding:Windroos 2.JPG|right|thumb|200px|Oude windroos met 32 windstreken. 16 grote streken 16 kleinere. Als [[pijlkop]] een Franse Lelie.]]
-Dit was niet nauwkeurig genoeg. Men is toen overgestapt op de [[Booggraad|graden]].
-# '''Noord'''
+===Booggraad===
-# noord ten oosten
-# noordnoordoost
-# noordoost ten noorden
-# ''Noordoost''
-# noordoost ten oosten
-# oostnoordoost
-# oost ten noorden
-# '''Oost'''
-# oost ten zuiden
-# oostzuidoost
-# zuidoost ten oosten
-# ''Zuidoost''
-# zuidoost ten zuiden
-# zuidzuidoost
-# zuid ten oosten
-# '''Zuid'''
-# zuid ten westen
-# zuidzuidwest
-# zuidwest ten zuiden
-# ''Zuidwest''
-# zuidwest ten westen
-# westzuidwest
-# west ten zuiden
-# '''West'''
-# west ten noorden
-# westnoordwest
-# noordwest ten westen
-# ''Noordwest''
-# noordwest ten noorden
-# noordnoordwest
-# noord ten westen
-==Windstreken in graden==
+De booggraad is de schaalverdeling van een cirkel die we allemaal op school leren en het meest gangbaar is. Op het [[kompas]] maar ook in de wiskunde.
-{|class="prettytable table table-striped table-hover"
+In het oude Babylon bepaalde men dat een cirkel 360° is. Dit baseerde ze op de boog die de zon in een dag aan de hemel maakt (een cirkel). Ze namen 12 maanden met 30 dagen (12 x 30 = 360) de tijd die de aarde nodig heeft om rond de zon te draaien. 1° kan worden verdeeld in 60 minuten en een minuut weer in 60 seconden. Wat weer verband houd met de oorsprong van de [[Breedtegraad | breedtegraden]].
+=== Artillerie graad===
+Waarschijnlijk was er ooit een militair die vond dat hij zijn kanon niet precies genoeg kon mikken als hij de "normale" booggraden gebruikte (0º t/m 360º) Zijn wapen kon 1000 yard ver schieten. Hij bedacht een simpelere berekening voor zich zelf. Op een afstand van 1000 yard van zijn eigen plek trok hij een cirkel, deed toen een stap van 1 yard opzij. Dit bleek hij 6400 keer te kunnen doen. Dit werd een Millesimal (NL: een duizendste).  Meestal aangegeven met '''Art. º%''' (Art. van Artillerie) of Mils.
+===Decimale graad===
+Wetenschappers die zich bezighouden met het opmeten van de aardbol gebruiken de '''decimale graad.'''
+Bij het vaststellen van de lengtematen werd bepaald dat de afstand van de [[Noord|noordpool]] tot de [[Breedtegraad|evenaar]] 10.000.000 meter (10.000 km) is.
+Men stelde dat 1 graad, 100 km is. Zo kwam men aan 100 graden van de noordpool tot de evenaar.
+Toen de meter algemeen gebruikt werd en ze opnieuw gingen meten bleek dat de werkelijke afstand tussen de noordpool en de evenaar 10.002,288 km bleek te zijn maar toen konden ze niet meer terug.  Een decimale graad word aangeduid met ''gon'', ''grad'' of ''gra''.
+===De graden vergeleken===
+{|class="prettytable"
+! Booggraden
+! Artillerie graden
+! Decimale graden
+|-
+| 1 &deg;
+| 17,8 &deg;%
+| 1,1 gr
+|-
+| 2 &deg;
+| 35,6 &deg;%
+| 2,2 gr
+|-
+| 3 &deg;
+| 53,3 &deg;%
+| 3,3 gr
+|-
+| 4 &deg;
+| 71,1 &deg;%
+| 4,4 gr
+|-
+| 5 &deg;
+| 88,9 &deg;%
+| 5,6 gr
+|-
+| 10 &deg;
+| 177,8 &deg;%
+| 11,1 gr
+|-
+| 15 &deg;
+| 266,7 &deg;%
+| 16,7 gr
+|-
+| 20 &deg;
+| 355,6 &deg;%
+| 22,2 gr
+|-
+| 25 &deg;
+| 444,4 &deg;%
+| 27,8 gr
+|-
+| 30 &deg;
+| 533,3 &deg;%
+| 33,3 gr
+|-
+| 35 &deg;
+| 622,2 &deg;%
+| 38,9 gr
+|-
+| 40 &deg;
+| 711,1 &deg;%
+| 44,4 gr
+|-
+| 45 &deg;
+| 800 &deg;%
+| 50 gr
+|}
+===Windstreken in graden===
+{|class="prettytable"
 ! Windstreek
 ! Aantal graden
@@ Regel 54: / Regel 100: @@
 |-
 | '''''Noord'''''
-| 0 °
+| 0 &deg;
-|0 °%
+|0 &deg;%
-|0 gon
+|0 gr
 |-
 | Noord Noord Oost
-| 22 ° 30'
+| 22 &deg; 30'
-|400 °%
+|400 &deg;%
-|25 gon
+|25 gr
 |-
 | Noord Oost
-| 45 °
+| 45 &deg;
-|800 °%
+|800 &deg;%
-|50 gon
+|50 gr
 |-
 | Oost Noord Oost
-| 67 ° 30'
+| 67 &deg; 30'
-|1200 °%
+|1200 &deg;%
-|75 gon
+|75 gr
 |-
 | '''''Oost'''''
-| 90 °
+| 90 &deg;
-|1600 °%
+|1600 &deg;%
-|100 gon
+|100 gr
 |-
 | Oost Zuid Oost
-| 112 ° 30'
+| 112 &deg; 30'
-|2000 °%
+|2000 &deg;%
-|125 gon
+|125 gr
 |-
 | Zuid Oost
-| 135 °
+| 135 &deg;
-|2400 °%
+|2400 &deg;%
-|150 gon
+|150 gr
 |-
 | Zuid Zuid Oost
-| 157 ° 30'
+| 157 &deg; 30'
-|2800 °%
+|2800 &deg;%
-|175 gon
+|175 gr
 |-
 | '''''Zuid'''''
-| 180 °
+| 180 &deg;
-|3200 °%
+|3200 &deg;%
-|200 gon
+|200 gr
 |-
 | Zuid Zuid West
-| 202 ° 30'
+| 202 &deg; 30'
-|3600 °%
+|3600 &deg;%
-|225 gon
+|225 gr
 |-
 | Zuid West
-| 225 °
+| 225 &deg;
-|4000 °%
+|4000 &deg;%
-|250 gon
+|250 gr
 |-
 | West Zuid West
-| 247 ° 30'
+| 247 &deg; 30'
-|4400 °%
+|4400 &deg;%
-|275 gon
+|275 gr
 |-
 | '''''West'''''
-| 270 °
+| 270 &deg;
-|4800 °%
+|4800 &deg;%
-|300 gon
+|300 gr
 |-
 | West Noord West
-| 292 ° 30'
+| 292 &deg; 30'
-|5200 °%
+|5200 &deg;%
-|325 gon
+|325 gr
 |-
 | Noord West
-| 315 °
+| 315 &deg;
-|5600 °%
+|5600 &deg;%
-|350 gon
+|350 gr
 |-
 | Noord Noord West
-| 337 ° 30'
+| 337 &deg; 30'
-|6000 °%
+|6000 &deg;%
-|375 gon
+|375 gr
 |-
 | '''''Noord'''''
-| 360 °
+| 360 &deg;
-|6400 °%
+|6400 &deg;%
-|400 gon
+|400 gr
 |}
-===Spreekwoorden en uitdrukkingen===
+===Spreekwoordelijk===
-Windstreken hebben, behalve een navigatiewaarde, ook een spreekwoordelijke betekenis. Zo kunnen er continenten of andere grote stukken van de wereld mee bedoeld worden.
+Windstreken hebben behalve een navigatie-waarde ook een spreekwoordelijke betekenis, zo kunnen er contintenten of andere grote stukken van de wereld mee bedoeld worden.
 ====Oost====
-* ''Verre Oosten'': Waarmee grote delen van (Zuid-Oost) Azië worden bedoeld.
-* ''De Oost'': Stamt uit de VOC-tijd. Daarmee werden onder andere Indonesië, Taiwan en Nederlands Nieuw-Guinea bedoeld.
+* ''Verre Oosten'': waarmee grote delen van (Zuid-Oost)Azië worden bedoeld.
-* ''Midden Oosten'': Ligt tussen Europa en het Verre Oosten in. Hiermee worden de Arabische landen bedoeld van Syrië tot Jemen.
+* ''De Oost'': komt uit de VOC tijd. dit was onder andere Indonesië, Taiwan en Nederlands Nieuw Guinea .
-* ''Nabije Oosten'': Dit betreft de landen Turkije, Libanon, Israël en ook Egypte.
+* ''Midden Oosten'': ligt tussen Europa en het verre Oosten in. hiermee worden de Arabische landen bedoelt van Syrië  tot Jemen.
-* ''Het Oostblok'': Naam voor de Europese landen ten oosten van Duitsland (met het voormalige Oost-Duitsland en de Sovjet-Unie). Dit is in onbruik gemaakt na de val van de Berlijnse Muur en de implosie van de Sovjet-Unie eind jaren '80.
+* ''Nabije Oosten'': deze term word niet vaak meer gebruikt. de landen Turkije, Libanon, Israël maar ook Egypte horen tot dit deel.
-* ''Oost, west; thuis best''; een tegelwijsheid over knusse thuissfeer.
+* Het Oostblok: oude naam voor de Europese  landen ten oosten van Duitsland (met het voormalige Oost-Duitsland en de Sovjet Unie)
-* ''Oost-Indisch doof'': iemand hoort alleen wat die wil horen.
+* ''Oost, West, thuis best''; een tegelwijsheid over de knusse thuis sfeer.
+* ''Oost-Indisch doof''; hoort alleen wat hij wil horen.
 ====West====
-* ''Het (rijke) Westen'': Hiermee worden de rijkere delen van de wereld bedoeld (Noord-Amerika, Europa en zelfs Australië). Bijzonder is dat het grootste deel van Europa en Australië  op het oostelijke halfrond liggen.
-* ''Het Wilde Westen'': Een groot gedeelte van het westelijke deel van de Verenigde Staten in de 19e eeuw.
+* ''Het (rijke) Westen'': de rijkere delen van de wereld worden bedoeld (N-Amerika, Europa en zelfs Australië). Bijzonder is dat het grootste deel van Europa en Australië  op het oostelijke halfrond liggen.
+* ''Het Wilde Westen'': een groot gedeelte van het Westelijke deel van de Verenigde Staten in de 19e eeuw.
 ====Noord====
-* ''Koude Noorden'': De voor Nederland dichtstbijzijnde ijskap (de Noordpool)
-* ''Het Hoge Noorden'': Dit is variabel. Limburgers en Brabanders vinden Groningen en Fryslân al het hoge noorden, terwijl ook de Scandinavische landen bedoeld kunnen worden.
+* ''Koude Noorden'':De voor Nederland dichtstbijzijnde ijskap (de noordpool)
+* ''Het Hoge Noorden'': dit is variabel. Limburgers en Brabanders vinden Groningen en Friesland al het hoge noorden terwijl ook de Scandinavische landen bedoelt kunnen worden.
 ====Zuid====
-* ''Warme Zuiden'': Als je vanuit Nederland naar het zuiden reist, ga je dichter naar de tropen toe.
-* ''Op Zuid'': Vooral bekend bij Rotterdammers, die ten zuiden van de Maas wonen.
-{{Link portaal Scoutingtechnieken}}
-[[Categorie: Hiketechnieken]]
+*'' Warme Zuiden'': Als je vanuit Nederland naar het zuiden reist ga je dichter naar de tropen toe.
+* ''Op Zuid'': vooral bekent bij Rotterdammers die op "De Kop van Zuid" wonen.
+[[Categorie:Hiketechnieken]]