Frits Jonker
Frits Jonker was .....
Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]
Dit jaar is prof. dr. F.P. Jonker trekt zich terug uit het formele academische leven aan de Rijksuniversiteit Utrecht: een lang en druk leven van 49 jaar, gewijd aan onderwijs, bestuur en wetenschappelijk onderzoek. Terugkijkend op al die jaren besef je welke belangrijke bijdragen Jonker heeft geleverd aan de botanische wetenschap in het algemeen en aan de paleobotanie in het bijzonder, zowel in Nederland als daarbuiten. Het beschrijven van de levensgeschiedenis van Jonker is inderdaad het beschrijven van de geschiedenis van zijn laboratorium. Om de betekenis van Jonker en het karakter van het ‘lab’ te begrijpen, moeten we zijn leven volgen vanaf het allereerste begin in de stad Almelo in Oost-Nederland, waar hij in 1912 werd geboren. Zijn vader en moeder waren leraren en beiden hield van (wilde) bloemen. Al snel sloot Jonker zich aan bij een groep padvinders, waar hij zijn liefde voor het buitenleven combineerde met zijn interesse in de natuur. Op de middelbare school was de biologieleraar Dr. J. Van Beusekom, een Utrechtse botanicus, die tegelijkertijd scout-master was van de scoutinggroep. In deze vormingsjaren was ‘de Beus’ een beslissende factor in het beïnvloeden van Jonkers carrière. Het is vooral dankzij Van Beusekom dat Jonker als student naar de Universiteit Utrecht ging. In 1929, op 16-jarige leeftijd, schreef Jonker zich in aan de Universiteit Utrecht, waar hij plantkunde zou gaan studeren. Hij was een slimme student en al in 1932 behaalde hij als een van de eersten van zijn klas zijn “candidaats” (B.Sc.) in de botanie en in 1934 zijn “doctoraal” (M.Sc.) in de plantkunde. In 1934 werd de tweede assistent, Dr. S.J. van Oostroom ging naar de Universiteit Leiden en Jonker werd in zijn plaats benoemd. Naast zijn academische activiteiten bleef Jonker actief in de padvinderij. Na zijn doctoraal werd hij scoutmeester van een groep in Utrecht. In 1938 werd Jonker benoemd tot eerste assistent en in 1939 behaalde Jonker zijn Ph.D. cum laude op zijn proefschrift getiteld “A Monograph of the Burmanniaceae”. Jonker bleef wetenschap combineren met scouting en werd al snel assistent-districtschef van Utrecht en later “waarnemend” districtschef. Vanwege deze functie werd hij tijdens de Tweede Wereldoorlog gevangengezet, toen verkenning door de Duitsers verboden was. Aan het einde van de oorlog organiseerde hij samen met de burgemeester van Utrecht, beiden illegaal actief, een groep padvinders, om na de bevrijding van Utrecht in 1945 te assisteren bij allerlei activiteiten. Jonker bleef tot 1959 actief in de scouting. In 1947 trouwde hij met Anneke Verhoef, die sindsdien zijn levensgezellin is. In de jaren vijftig was Jonker ook actief bij de K.N.B.V., de Koninklijke Botanische Vereniging Nederland. Hij was secretaris van de Commissie voor Plantensystematiek en Plantengeografie in 1953, voorzitter in 1954, secretaris van de Commissie voor Biosociologie en Veenonderzoek van Nederland in 1954 en 1955, voorzitter in 1961. De Botanische Vereniging eerde hem door hem tot erelid te benoemen Lid in 1967. Na 1960 begon hij als hoogleraar cursussen paleobotanie te organiseren voor studenten geologie en biologie. Op zijn instigatie werd een aantal cursussen opgericht waarin de nadruk werd gelegd op de onderlinge relatie tussen biologie en geologie. Van 1968 tot 1971 was hij voorzitter van de subfaculteit Biologie in Utrecht, voorzitter van de Koninklijke Botanische Vereniging Nederland. We weten dat het een moeilijk moment voor hem was toen hij het grootste deel van de actieve deelname aan excursies moest opgeven, maar Jonker is niet veranderd. Gedurende zijn professionele leven is hij altijd bloemist en taxonoom gebleven. Voor zijn levenswerk werd hij in 1973 benoemd tot vooraanstaand Founder Fellow van de Palynological Society of India. Een jaar later ontving hij de Gunnar Erdtman International Medal for Palynology.
Scouting[bewerken | brontekst bewerken]
Al in zijn jeugd was hij actief binnen Scouting. In 1924 was hij patrouilleleider bij de HJB Verkenners in Almelo. Tussen 1929 en 1935 zat hij bij een troep in Amersfoort. In 1932 wordt hij vaandrig van groep 3 in Amersfoort. In 1933 volgde hij de Gilwell cursus. Twee jaar later richtte hij in Utrecht groep 11 Joh de Witt groep op. In oktober 1937 wordt hij samen met A.M. Kajaan benoemd tot assistent districtscommissaris verkenners in district Utrecht. Hij woonde op de Catharijnesingel. In januari 1939 promoveerde hij aan de Utrechtse Universiteit. In 1940 werd hij waarnemend districtscommissaris in Utrecht. Op 2 april 1941 wordt Scouting door de bezetter verboden. Door heel Nederland werden veel commissarissen van Scouting direct na het verbod gevangen gezet en verhoord. Onder hen was ook de districtscommissarissen Frits Jonker, Han Rozendaal en Zeger Salomé. J. van Eijbergen, patrouilleleider van de Otters van groep 4 Dr. Hoogenhuyzegroep uit Utrecht, schreef op zaterdag 5 april 1941 in zijn logboek: We blijven in onze padvinderswet een richtsnoer zien voor de toekomst. De gewone troepbijeenkomsten zijn voorlopig uitgeschakeld. De leiding zal de nu vrijkomende tijd meer gebruiken om het contact met de ouders gaande te houden. De P.L.’s wordt aanbevolen om de patrouillemiddagen gaande te houden. Meer mogen en willen we niet doen omdat onze commissarissen, de hoplieden Jonker en Rozendaal in hechtenis genomen zijn en zij voor ons zitten. We zullen dus allen pogingen doen om geen ongeoorloofde dingen et doen om hen niet een onnodig langere straf te bezorgen. Na de oorlog in 1945 helpt hij bij de heroprichting van district Utrecht en wordt hoofdkwartierscommissaris Verkenners bi het Nationaal Hoofdkwartier.
Onderscheidingen en eretitels[bewerken | brontekst bewerken]
- Zilveren Gaai (NPV, 1954)
