Fok

Een fok is een van de zeilen van een lelievlet.

De fok is het zeil dat vóór de mast gehesen wordt. De stag zijde is het voorlijk de top is de tophoek, de onderzijde is het onderlijk, de mastzijde is het achterlijk, de bijna rechte hoek tussen achterlijk en onderlijk is de schoothoek.

De tophoek van de fok wordt bevestigd aan de fokkeval, de voorhoek vastgezet op de hanekam en het voorlijk met leuvertjes bevestigd aan de voorstag, De fok wordt aan de voorkant in de mast gehesen totdat de spanning net onder die van de voorstag is. De fok heeft een kleiner oppervlak dan het grootzeil.

De fok wordt bediend met schoten, deze is met een harp of knoop in het midden aan de schoothoek bevestigd.

De schoten lopen door oogjes of blokken net voor het want zodat de trekrichting keert en de fok bediend kan worden.

De opvarende die de fok bedient wordt de fokkenist of simpelweg fok genoemd. De fokkenist zit aan de hoge kant van de vlet op de doft. Dit is vaak de plaats waar een beginnend zeiler plaats neemt omdat hiervoor nog niet veel kennis van zeilen nodig is.

De fok wordt als laatste gehesen. Dit om te voorkomen dat de vlet afvalt voordat er een roerganger is.

De fok bolt normaal van de mast af, als de fok de andere kant op begint te bollen wordt dit killen of tegenbollen genoemd. Bij scherpe koersen kan het voorlijk gaan killen, bij ruime koersen kan het achterlijk gaan killen.

Commandos

• Klaar om te wenden?
  

Dit commando verteld de fokkenist dat er zometeen overstag gegaan wordt. Schoot in de hand en zorgen dat de fok over de andere boeg kan. Bemanning op het voordek moet rekenen op laag overkomende klapperende fok. Er gebeurt nog niets.

• Ree!
  

De fokkeschoten worden losgelaten. Het grootzeil vangt nu als enige wind en zal de vlet loefgieriger maken zodat de boeg gaat wenden. Bemanning op het voordek moet laag blijven zeker als de schoot met een harp vastzit.

• Fok bak!
  

De koers is in de wind in de dode hoek, de fok wordt weer aangehaald en zal tegenbollen, Zodra de fok niet tegenbolt de roerganger aankijken.

• Fok door!
  

Als de fok niet meer tegenbolt kan de fok naar het andere boord. Nog niet straktrekken!

• Fok aan!
  

De fok aantrekken.

• Fok los!
  

DSe fokkeschoot loslaten en de gelegenheid geven om te vieren eventueel meehelpen. De roerganger is met manouvres bezig en heeft deze vector nodig.

• Fok te loevert
  

Fok naar het andere boord en waarschijnlijk de schoot buitenboord vasthouden om de fok mooi te laten bollen.
In zeer ruime koersen kan de roerganger besluiten dat de fok over het andere boord dan het grootzeil kan. Dit verdubbelt het effectieve zeiloppervlak.

Bron

• Bovenstaand artikel of een eerdere versie daarvan is geheel overgenomen van Fok (zeil) op wikipedia