Touw opspannen

Er bestaan verschillende technieken om een touw op te spannen. Een diversiteit aan knopen en mechanische spanners.

Allereerst is het belangrijk om twee vaste punten te selecteren of te maken die voldoende kracht kunnen houden om een veilige belasting te kunnen waarborgen. Een stevige boom of een zelf gemaakt grondanker zijn hier voor geschikt. Houd bij het gebruik van bomen rekening met het soort boom.

Een boom aan de waterkant staat geworteld in de tegenovergestelde richting als waarin je de brug wil bouwen waardoor hij minder betrouwbaar zou kunnen zijn. Kies daarom een boom die verder van het water staat. Ook berken wortelen niet heel diep dus zijn minder geschikt. Gebruik bij twijfel een tweede boom om de eerste te ankeren. Dicht aan de grond is de boom het stevigst. Controleer of het een levende boom is. Dat kun je makkelijk doen door te kijken of een boom bladeren heeft. Een minimale doorsnee van 30 cm is wenselijk.

Gebruik bij bomen bijvoorkeur een bescherming om de boom. Een jutezak of stuk schuimrubber volstaat om de bast van de boom te beschermen tegen de wrijving van het touw.

Materiaal

• Voldoende lengte touw - bijvoorkeur zonder rek. Hierdoor hoef je niet eerst de rek eruit te trekken voordat het strak staat en voorkom je dat het touw op de rek door gaat hangen. Controleer ook of je voldoende lengte hebt om de afstand te overbruggen en nog extra lengte hebt voor knopen.
• Boom bescherming - de sappen van een boom lopen door de bast en kunnen door de wrijving met het touw worden beschadigd. Een jutezak of een oud slaapmatje voldoen.
• Bandsling of hijsband - om het touw niet rechtstreeks om de boom te hoeven leggen en zo touwlengte te besparen kun je een bandsling of hijsband om de boom leggen.
• Karabiner/harp-/D-sluitingen - Om het touw aan een bandsling of hijsband te bevestigen gebruik je best een karabiner of harpsluiting. Let op dat je bij en harpsluiting geen bewegend touw over de pin laat lopen en houd het schroefdraad van de pin naar onder.
• extra materiaal - voor een Prusikknoop heb je een bandsling en een of meerdere karabiners nodig.

Spannen

Mastworp

Farrimond steek

spantechniek met enkele lus in actietouw (voor fixatie)

spantechniek met enkele lus in actietouw (gefixeerd)

Leg het touw dat je wilt gaan spannen aan een kant vast met een mastworp of paalsteek. We noemen dit het actietouw. Maak aan de andere zijde een lus op een ruime afstand van de “span”boom. (Deze lus kan je op verschillende manieren maken die hieronder staan.). verbind het actietouw met de spanboom. Sla het simpelweg om de boom heen en voer het terug naar de lus of gebruik een hijsband met een harpsluitng, haal het actietouw door de harp en voer het terug naar de lus. Nu kun met minimale inspanning een flinke hoeveelheid kracht inzetten om het touw strak te trekken. Leg vervolgens zonder het los te laten het actie touw onder zichzelf door om de boom en er ontstaan een V van touwen tussen je boom en je lus. Nu is het zaak om al deze touwen naar elkaar toe te trekken door het actietouw om alle touwen heen te wikkelen. Begin bij de boom en werk je van de boom naar de lus, probeer dan de wikkelingen naar de boom te schuiven als je klaar bent en werk het af met minimaal 3 halve steken.

Knopen

Er zijn vele knopen om een lus in een touw te maken. De een is wat makkelijker weer los te maken dan de ander. Gebruik een knoop die weer manlijk los te maken is als er veel kracht op heeft gestaan. Omdat we touwen over elkaar gaan trekken kan er ongewenste slijtage aan het touw komen. Om touw-op-touw te voorkomen gebruiken we liefst karabiners of hardsluitingen waar de touwen anders over elkaar schuiven.

• Prusikknoop - de (Franse) Prusik is een simpele manier om “grip"op een touw te krijgen. Haak een karabiner door in de lus van de pusik en haal het actietouw om de “span"boom en terug door de karabiner.
• Dixknoop - een variatie op een "halve" Trompetsteek. Een knoop eigenlijk zonder knopen en zeer makkelijk weer los te maken. Extra benodigdheden; karabiners. Veel gebruikt in de buitensport.

Vrachtrijderssteek - weer een variant op de Trompetsteek deze zonder karabiners

• Middemans- of Vlinderknoop - In twee richtingen te belasten en eenvoudig weer los te krijgen.
• Gareelsteek - wel een niet glijdende lus wel lastiger los te krijgen.

Mechanisch

Ook met diverse apparaten kan je een touw spannen. Je kunt je de vraag stellen of het nodig is, of het niet te veel is en of het wel “sportief” is om te gebruiken. Een spierkracht gespannen touw is toch veel stoerder. Maar goed in sommige gevallen is het heel handig om een mechanisch hulpmiddel te gebruiken. Let wel op dat de krachten van deze hulpmiddelen vaak sterker zijn dan je wilt en moeilijk te doseren.

• Takel - nog steeds met spierkracht maar wel met extra materiaal als katrollen en blokken. Veel potentiële kracht met geringe inspanning. Zeker voor zwaardere actietouwen of grotere overspanningen erg bruikbaar. laat geen spanning staan op het takelstel maar fixeer het actietouw zodat het stel weer kan worden ontspannen.
• Grigri - eigenlijk bedoeld om te zekeren bij het klimmen maar ook bij gebrek aan beter te gebruiken om te spannen. Echter laat de spanning niet op de Grigri staan maar fixeert het touw na het opspannen zodat de Grigri weer los gemaakt kan worden.
• Spanband - leuk voor korte stukjes maar wel beperk in spanlengte.
• Handtakel ratel - middels een hefboom word een staalkabel op een molentje gewikkeld vergelijkbaar met een vismolentje. Veel potentiële kracht, handig voor zware touwen, en staalkabels van tokkelbanen. Ook in een variant met ketting.
• (Hand) Lier - een “klos"met staalkabel die opgewonden wordt doormiddel van een hefboom. Veel gebruikt op bootaanhangers.

Afbeeldingen van verschillende varianten

Varianten met meerdere lussen om op te spannen en een Spaanse Torniquet vrij vertaald "Spaanse Draaimolen"

• 
• 

• 
• 
• 

• 
• 
•