Historische waarderingstekens tot 1973: verschil tussen versies

Versie van 6 sep 2022 23:53

De voorgangers van Scouting Nederland kenden allen een onderscheidingssysteem met meerdere onderscheidingen. Deze pagina geeft een overzicht van alle voormalige waarderingstekens binnen Scouting in Nederland.

Voor de huidige waarderingstekens en de waarderingstekens van 1973-2018

Huidige waarderingstekens

Historische waarderingstekens 1973-2018

Historie van waarderingstekens[bewerken | brontekst bewerken]

De eerste onderscheidingen waren voor verkenners die heldendaden verrichtten. Die hulp aan anderen was een doel van Scouting en een deel van de instructie was daar ook op gericht. Dat kwam dus nogal eens voor. Robert Baden-Powell draaide de zaken graag om en dus was brons bij Scouting de hoogste onderscheiding en goud de laagste.

Erekruis[bewerken | brontekst bewerken]

Het erekruis wordt al genoemd in de eerste Scouting for Boys. Bij NPB werd in 1915 voorgesteld om bronzen, zilveren en gouden erepenningen in te stellen voor reddingsacties^[1]. In het eerste technisch reglement van NPV werd een bronzen erepenning ingesteld^[2]. In 1927 werd het erekruis^[3] ingesteld. Deze kon ook uitgereikt worden aan een hele groep voor een gezamenlijk optreden, dan kwam het op de groepsvlag. In maart 1948 werd deze onderscheiding Jan van Hoofkruis genoemd^[4]^[5], naar Jan van Hoof, een verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog. Het erekruis werd gedragen op de rechter borstzak en kende de volgende gradaties:

Gouden Kruis met rood/blauw lint. Voor moed, zonder direct levensgevaar.
Zilveren Kruis met blauw lint. Voor moed met belangrijk levensgevaar.
Bronzen Kruis met rood lint. Als de betrokkene bijzondere moed heeft getoond en groot levensgevaar onder ogen heeft gezien

Bij de fusie van de landelijke scoutingverenigingen in 1973 zijn de kruizen afgeschaft.

Het Erekruis is onder andere uitgereikt aan:

Jan Bolhuis, verkenner van de 20e Haagse groep (NCVP), Zilveren Erekruis, december 1937^[6]
Arie Masseus, verkenner uit Den Helder, Gouden Erekruis, augustus 1938^[7]
Jozef van Brunschot, verkenner van de Mgr. Zwijsengroep in Tilburg, erekruis, voorjaar 1939^[8]
IJsbrand (IJs) Mourik^[9] van de 35e Rotterdamse groep Sven Hedin Poortugaal, Gouden Erekruis, 5 oktober 1940^[10]^[11]
B. Veenhof, hopman in Utrecht, Zilveren Erekruis, 13 december 1947^[12]
R. Prins, vaandrig in Utrecht, Zilveren Erekruis, 13 december 1947^[12]
Jan Bertus, verkenner uit Den Haag, Gouden Erekruis, april 1948^[13]
Frans de Vos, verkenner in Lerderdorp, Gouden Erekruis, april 1948^[13]
J. Schurer, verkenner van de President Rooseveltgroep in Sneek, Gouden Erekruis, april 1948^[13]
Chris van Dijk, verkenner van de Laurentiusgroep in De Bilt, Zilveren Erekruis, april 1948^[13]
Lim Ping Chuan, hopman van de Kong Djongroep 25 in Batavia, Zilveren Erekruis, juni 1948^[14]
Hennie van der Schans, verkenner van de M'hlala Panzi groep 4 in Beverwijk, Zilveren Erekruis, maart 1949^[15]
Cor Braak, loodsgast van de Veentrappersgroep in Landsmeer, Bronzen Erekruis, 28 juli 1949^[16]
Henk Peters, verkenner van de Iwangagroep in Helmond, Gouden Erekruis, december 1949^[17]
J. Bart, leider uit het district Haarlem, Gouden Erekruis, 10 december 1949^[18]
H. Hack, leider uit het district Haarlem, Gouden Erekruis, 10 december 1949^[18]
Nico Heiner, verkenner van de Jan van Hoofgroep 83, Den Haag, Gouden Erekruis, 10 december 1949^[19]
Adri Kaptein, verkenner uit Gouda, Gouden Erekruis (vijfde uitreiking), januari 1950^[20]
Jaap Bolhuis, verkenner van de 7e Vlaardingse groep, Gouden Erekruis, 22 april 1950^[21]
Hans Bracco, verkenner uit Breda, Gouden Erekruis, 4 november 1950^[22]
Tonny de Munck, welp uit Den Haag, Gouden Erekruis, 16 december 1955^[23]^[24]^[25]
Nico Betjes^[26], verkenner van de Titus Brandsmagroep uit Beverwijk, Gouden Erekruis, 4 augustus 1957^[27]
Henk van Someren, verkenner uit Rotterdam, Gouden Erekruis, 25 oktober 1958^[28]
Jaap Copini, verkenner van de St. Christoffelgroep uit Leeuwarden, Gouden Erekruis, 15 januari 1959^[29]^[30]
Jitze Jan Betten, padvinder uit Diever, Zilveren Erekruis, 18 april 1964^[31]

Erekruis
draaginsignes erekruis

Dankbaarheidsinsigne[bewerken | brontekst bewerken]

Het dankbaarheidsinsigne kon door iedere verkenner uitgereikt worden aan personen buiten Scouting (na goedkeuring door de vereniging). Hier waren geen bijzondere eisen voor. Een speciaal dankbaarheidsinsigne is uitgeven met op de voorzijde de Jacobsstaf en de tekst: Wereldjamboree Nederland 1937 en op de achterzijde: De Nederlandsche Padvinders, Uit dankbare erkentelijkheid voor uw hulp.

Dankbaarheidsinsigne
Dankbaarheidsinsigne voor de Jamboree 1937, voorkant
Dankbaarheidsinsigne voor de Jamboree 1937, achterkant
Dankbaarheidsinsigne voor de Jamboree 1937, draaginsigne

Jacobsstaf en Zilveren Gaai[bewerken | brontekst bewerken]

In de jaren 50/60 waren er onderscheidingen voor verenigingsactiviteiten:

Gouden Jacobsstaf met geel lint, gedragen op de rechterborst. Als de betrokkene zich een groot aantal jaren zeer verdienstelijk heeft gemaakt voor de padvindersbeweging.
Zilveren Jacobsstaf met oranje/rood/groen/geel lint, gedragen op de rechterborst. Als de betrokkene zich een zeer groot aantal jaren buitengewoon verdienstelijk heeft gemaakt voor de ontplooiing van de padvindersbeweging.
Zilveren Gaai met blauw-zwart lint gedragen om de hals. Als de betrokkene aan de padvindersbeweging diensten van uitzonderlijk karakter heeft bewezen. Deze onderscheiding is ontworpen door Titus Leeser.

De eerste Jacobsstaf werd door Baden-Powell op de Wereldjamboree 1937 aan de contingentsleiders uitgereikt. Ook groepen die zich verdienstelijk hadden gemaakt voor de Jamboree, zoals de Delftsche Zwervers kregen er een. Dit was een normale houten uitvoering. Bij iedere onderscheiding hoorde een draaginsigne voor op het uniform, bestaande uit een achtknoop in de kleuren van het lint.

Houten Jacobsstaf
Gouden Jacobsstaf
Zilveren Jacobsstaf
Zilveren Jacobsstaf draaginsigne
Zilveren Gaai

De Zilveren Gaai is onder andere uitgereikt aan:

Sinne Maria van der Weide
Cornelis Donicië C.ss.R.
Wim Kloot
Anita Irma Gerding-Charmes^[32]
Willem Jan Kruys (23 april 1953)^[33]
Mr. Anton Fens (23 april 1953)^[34]
Philip van Pallandt (23 april 1953)^[35]
Mr. Jo Cals (23 april 1953)^[36]
Mr. René Höppener (23 april 1953)^[37]
Herman van Harderwijk (23 april 1953)^[38]
Drs. Jan Boezeman (23 april 1953)^[39]
Robert Polis (23 april 1953)^[40]
Mr. Jan Marie Ravesloot (2 januari 1954)^[41]
Pom van Voorthuisen (23 april 1954)^[42]
Johan Buitendijk (23 april 1954)
Ds. Wouter Kalkman (23 april 1954)
Arie Oosterlee (23 april 1954)
Dr. Thorwald Egidius (23 april 1954)
Titus Leeser (23 april 1954)
Han Rozendaal (23 april 1954)
Herman van Voorst tot Voorst (30 mei 1954)
Jan Wijgerinck (1954)
Pim Froger (25 april 1955^[43])
Jos Plasschaert (25 april 1955^[43])
Jan Wilmans (25 april 1955)^[44]^[45]
Prof. Dr. Jacques Zaneveld (25 september 1955)
Mr. Frits Janssens (8 januari 1956)^[46]
Arnold Beekes (13 april 1957)
Niel Kavelaars (1 juni 1957)^[47]
Mr. Jan Rademaker (1959)^[48]
John Thurman OBE (13 juni 1959)^[49]
Henk van der Schroeff (23 april 1960)^[50]
Hugo ten Bokkel Huinink (23 april 1960)^[51]
J.J. Meijboom^[52]^[53]
Mw. Rosa Peek-Schröder (23 april 1960)^[54]
Mej. Mien Luijpen (23 april 1960)^[54]
Mr. P.A.M.E. van Velzen (23 april 1960)^[54]
de heer A. Peters jr.^[55] (23 april 1960)
Mr. Hein van der Kallen (29 mei 1960)^[56]
Herman Post (29 mei 1960)^[57]
Mr. W. Uiterwaal (23 april 1961)^[58]
Sjef Heemann (10 februari 1962)^[59]
J.N. Kwant (17 november 1962)
Prins Bernhard zijn 25-jarig jubileum als padvinder. (20 november 1962)
Pater A. Verschure (1963)^[60]
A. Goncalves (1963)^[61]
Hans Jongmans (24 maart 1963)
Prof. dr. Pieter Smulders SJ (12 mei 1963)
Mw. Ria Wijgerinck-Schelbergen (8 juni 1963)
Mgr. Jan de Reeper (20 juli 1963)
Tirso Sprockel (12 oktober 1963)
Mw. C. Chocolaad (19 augustus 1964)
A. van der Sluys (12 december 1964)^[62]
Mgr. Toon Ramselaar (12 juni 1965)
Aad G. Rijks, ook wel de padvinders-Buziau genoemd (11 december 1966)
Leen Haasnoot (1967)
Cornelis Hermanus Martinus van Wieringen (13 februari 1967)
W. Roose (6 april 1968)^[63]
Jos Hoenen (27 april 1968)^[64]
Mw. Den Hoed-Houben (19 november 1972)
Mw. C.G. van Voskuijlen (3 februari 1973)
A. den Besten (9 juni 1973)^[65]
H. Papegaaij (4 oktober 1973^[66]
H.C. Veenstra sr. (27 september 1975)^[67]
H.C. Veenstra jr. (27 september 1975)^[67]

Zilvervis[bewerken | brontekst bewerken]

De Zilvervis was en is in veel padvindsters- en gidsenorganisaties de hoogste onderscheiding. De onderscheiding werd door de Nederlandse organisaties tot 1973 enkele malen uitgereikt aan personen die zich voor de gehele organisatie in hoge mate verdienstelijk hadden gemaakt. In 1966 ontving Koningin Juliana de Zilvervis voor haar inzet voor de Nederlandse Padvindsters en Gidsen. Het zilveren visje werd met een oranje-wit-blauw lint om de hals gedragen. Het was een grapje van draagsters van de Zilvervis om een nieuwbakken draagster te verwelkomen met een opmerking over een aquarium^[68]^[69].

Nederlandse Zilvervis
Britse Zilvervis

De Nederlandse Zilvervis werd onder andere uitgereikt aan:

Mevrouw M.E.A. Cijfer-van Wijngaarden (1924)
Mevrouw E. (Bep) van den Bosch-de Jongh (1938)
Mejuffrouw E.H. Pieters (oud-secretaris bestuur NPG, datum uitreiking onbekend)
Mevrouw S.M.M. Riedel-van der Bijll^[69] (12 november 1949)
Mejuffrouw E. C. ter Meulen^[68] (15 april 1950)
Mevrouw Johanna Duyvendak-Ligtvoet (datum uitreiking onbekend)
Mejuffrouw mr. B.C.M.J. (Bep) Twaalfhoven (5 juni 1955)
Mevrouw J. (Jenny) van Nispen-van Wely (27 april 1957)
Mejuffrouw M. Wildschut (27 april 1957)
Chieftain Cornelia Takx (1 februari 1958)
Mejuffrouw L.A.H. (Wies) IJsselmuiden (20 februari 1960)
Mevrouw Ena Oosthoek-Robijns (23 mei 1961)
Mevrouw Jo van der Dussen-Biegel (23 mei 1961)
Mevrouw Maria Oostburg-Cop (15 juli 1961)
Mevrouw N.A. (Elly) den Haan-Groen (1966)
Koningin Juliana (31 mei 1966)
Mejuffouw J.C. Caro (Almo) (22 april 1972)
Mejuffrouw mr. I.H. (Ina) Wildeboer (1972)

Bronnen

Spelregels NPV 1957
Verkennen voor jongens, 1946
Provinciale Drentsche en Asser courant, 15 november 1949
De Tijd, Godsdienstig en Staatkundig Dagblad, 6 juni 1955
Het Parool, 29 april 1957
Trouw, 24 mei 1961
Nieuw Suriname : Surinaams nieuws- en advertentieblad, 17 juli 1961

Portaal Scoutingmethode

[1] Het padvindersblad; weekblad, officieel orgaan van de Nederlandsche Padvinders Organisatie en van den Nederlandschen Padvinders Bond, jrg 1, 1914-1915, no 44, 02-04-1915

[2] Het padvindersblad, jrg 2, 1915-1916, no 43, 24-03-1916

[3] De Verkenner, mei 1948

[4] Nijmeegsch Dagblad, 16 maart 1948

[5] Weest Paraat, februari 1950

[6] Weest Paraat januari 1938

[7] Weest Paraat september 1938

[8] Goudland juni 1939

[9] Overlijdensadvertentie IJsbrand Mourik

[10] Weest Paraat september 1940

[11] De Verkenner november 1940

[wp4801-12] 12,0 ^12,1 Weest Paraat januari 1948

[V194805-13] 13,0^,^13,1^,^13,2 ^13,3 De Verkenner mei 1948

[14] De Verkenner juni 1948

[15] Weest Paraat maart 1949

[16] De Verkenner september 1949

[17] Leidersblad januari 1950

[Parool194912-18] 18,0 ^18,1 Het Parool 12 december 1949

[19] Trouw 12 december 1949

[20] Weest Paraat februari 1950

[21] De Verkenner juni 1950

[22] Trouw 6 november 1950

[23] Het Vaderland 16 december 1955

[24] Nieuwsblad van het Zuiden 19 december 1955

[25] Nieuwe Haarlemsche courant 19-12-1955

[26] Wikipedia Nico Betjes

[27] Limburgsch Dagblad, 5 augustus 1957

[28] Het Parool 27 oktober 1958

[29] Leeuwarder Courant 16 januari 1959

[30] Friesche Koerier 16 januari 1959

[31] Nieuwsblad van het Noorden, 20 april 1964

[32] Parbode, 1 november 2013

[33] „Vlaamse Gaai” voor minister Cals De Volkskrant, 24-04-1953

[34] Nieuwsblad van het Noorden, 23 april 1953

[35] Nieuwsblad van het Noorden, 23 april 1953

[36] Zeeuws Dagblad, 24 april 1953

[37] De Stem, 24 april 1953

[38] De Stem, 24 april 1953

[39] Zeeuws Dagblad, 24 april 1953

[40] Trouw, 6 juni 1953

[41] Algemeen Handelsblad, 4 januari 1954

[42] Padvindersonderscheidingen op St Jorisdag, Nieuwsblad van het Noorden, 24-04-1954

[NTC-43] 43,0 ^43,1 Nieuwe Tilburgsche Courant, 25-04-1955

[44] Provinciale Drentsche en Asser courant 25-04-1955

[45] Scouting in Amsterdam-Noord, Piet J. Kroonenberg

[46] Provinciale Noord-Brabantsche Courant, 9 januari 1956

[47] Overijsselsch Dagblad, 3 juni 1957

[48] Tubantia, 29 april 1969

[49] Eindhovensch Dagblad, 15 juni 1959

[50] Het Nieuws, 25 april 1960

[51] PZC, 25 april 1960

[52] PZC, 28 april 1962

[53] PZC, 25 april 1960

[Binnenhof-54] 54,0^,^54,1 ^54,2 Het Binnenhof, 25 april 1960

[55] Zilveren Gaai

[56] Het Binnenhof, 30 mei 1960

[57] Tubantia, 30 mei 1960

[58] De Nieuwe Limburger, 24 april 1961

[59] De Volkskrant, 13 februari 1962

[60] St. Clemensbode, nr 1 1964

[61] St. Clemensbode, nr 1 1964

[62] De Volkskrant, 14 december 1964

[63] PZC, 8 april 1968

[64] Limburgsch Dagblad, 27 april 1968

[65] Nieuwsblad van het Noorden, 12 juni 1973

[66] PZC, 6 oktober 1973

[Veenstra-67] 67,0 ^67,1 Gemeentearchief Utrecht

[pad50-68] 68,0 ^68,1 De padvindster, jrg 22, 1950, no 4, 15-04-1950

[pad49-69] 69,0 ^69,1 De padvindster, jrg 21, 1949, no 12, 15-12-1949

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

[55]

[56]

[57]

[58]

[59]

[60]

[61]

[62]

[63]

[64]

[65]

[66]

[67]

[68]

[69]

@@ Regel 9: / Regel 9: @@
 === Erekruis ===
-Het erekruis wordt al genoemd in de eerste [[Scouting for Boys]]. Bij [[NPB]] werd in 1915 voorgesteld om bronzen, zilveren en gouden erepenningen in te stellen voor reddingsacties<ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB14:002311044:00006 Het padvindersblad; weekblad, officieel orgaan van de Nederlandsche Padvinders Organisatie en van den Nederlandschen Padvinders Bond, jrg 1, 1914-1915, no 44, 02-04-1915]</ref>. In het eerste [[technisch reglement]] van [[NPV]] werd een bronzen erepenning ingesteld<ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB14:002313041:00002 Het padvindersblad, jrg 2, 1915-1916, no 43, 24-03-1916]</ref>. In [[1927]] werd het erekruis<ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB14:002392005:00003 De Verkenner, mei 1948]</ref> ingesteld. Deze kon ook uitgereikt worden aan een hele groep voor een gezamenlijk optreden, dan kwam het op de [[groepsvlag]]. Na de [[Scouting in de Tweede Wereldoorlog|Tweede Wereldoorlog]] werd deze onderscheiding "Jan van Hoof-kruis" genoemd<ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB14:002376024:00003 Weest Paraat, februari 1950]</ref>, naar [[Jan van Hoof]], een verzetsstrijder in de [[Scouting in de Tweede Wereldoorlog|Tweede Wereldoorlog]]. Het erekruis werd gedragen op de rechter borstzak. Bij de fusie in 1973 zijn de kruizen afgeschaft.
+Het erekruis wordt al genoemd in de eerste [[Scouting for Boys]]. Bij [[NPB]] werd in 1915 voorgesteld om bronzen, zilveren en gouden erepenningen in te stellen voor reddingsacties<ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB14:002311044:00006 Het padvindersblad; weekblad, officieel orgaan van de Nederlandsche Padvinders Organisatie en van den Nederlandschen Padvinders Bond, jrg 1, 1914-1915, no 44, 02-04-1915]</ref>. In het eerste [[technisch reglement]] van [[NPV]] werd een bronzen erepenning ingesteld<ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB14:002313041:00002 Het padvindersblad, jrg 2, 1915-1916, no 43, 24-03-1916]</ref>. In [[1927]] werd het erekruis<ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB14:002392005:00003 De Verkenner, mei 1948]</ref> ingesteld. Deze kon ook uitgereikt worden aan een hele groep voor een gezamenlijk optreden, dan kwam het op de [[groepsvlag]]. In maart 1948 werd deze onderscheiding Jan van Hoofkruis genoemd<ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMRANM03:048378064:mpeg21:a00052 Nijmeegsch Dagblad, 16 maart 1948]</ref><ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB14:002376024:00003 Weest Paraat, februari 1950]</ref>, naar [[Jan van Hoof]], een verzetsstrijder in de [[Scouting in de Tweede Wereldoorlog|Tweede Wereldoorlog]]. Het erekruis werd gedragen op de rechter borstzak en kende de volgende gradaties:
 * Gouden Kruis met rood/blauw lint. Voor moed, zonder direct levensgevaar.
 * Zilveren Kruis met blauw lint. Voor moed met belangrijk levensgevaar.
-* Bronzen Kruis met rood lint. Als de betrokkene bijzondere moed heeft getoond en groot levensgevaar onder ogen heeft gezien.
+* Bronzen Kruis met rood lint. Als de betrokkene bijzondere moed heeft getoond en groot levensgevaar onder ogen heeft gezien
+Bij de fusie van de landelijke scoutingverenigingen in 1973 zijn de kruizen afgeschaft.
 Het Erekruis is onder andere uitgereikt aan: